Από την αρχή κιόλας του άρθρου ξεστήνεται στο σκηνικό για να αποδομηθεί εν συνεχεία εξ ολοκλήρου. Τίποτα το παράξενο – η πρόταση του Γιάνη Βαρουφάκη για πρόσληψη ιδιωτών εφοριακών δεν συνάντησε στο διεθνή Τύπο παρά χλεύη και μορφασμούς ανησυχίας. Ίδια αντίδραση είχε και το Forbes.
Ο Ρόμπερτ Γουντ, αρθρογράφος του περιοδικού, εκκινεί το κείμενό του ως εξής: «Μπορεί η ελληνική οικονομία να αποτυγχάνει περιμένοντας το ευρωπαϊκό σχέδιο διάσωσης, αλλά πρέπει να θαυμάσετε το θράσος των Ελλήνων για την πρότασή τους να προσλάβουν τουρίστες ως φορολογικούς ελεγκτές. Το να ξεφεύγεις από τους φόρους είναι κάτι κοινό στην Ελλάδα, όπως και οι τουρίστες. Επομένως το πάντρεμα μπορεί να είναι τρελό».
Και συνεχίζει σημειώνοντας πως η ιστορία του Δούρειου Ίππου είναι γνωστή και για το πόσο κανείς πρέπει να είναι δύσπιστος με τα δώρα που φέρουν οι Έλληνες. Ωστόσο, και οι Έλληνες θα μπορούσαν να είναι δύσπιστοι για το πώς η κυβέρνηση προτείνει να καταπολεμήσει τη φοροδιαφυγή. Βάσει των εξαγγελιών με μια «πολιτοφυλακή» που θα αποτελείται από φοιτητές, τουρίστες και νοικοκυρές, οι οποίοι θα φέρουν πάνω τους τον απαραίτητο εξοπλισμό9 (συσκευές ήχου και βίντεο) για να καταγράφουν τα πάντα.
Κατά τον Γιάνη Βαρουφάκη, η εργασία τους θα είναι βραχυπρόθεσμη και κανείς δεν θα γνωρίζει τι ακριβώς κάνουν.
Το άρθρο σημειώνει πως η αντίδραση των αξιωματούχων της Ευρωζώνης όταν διάβασαν το συγκεκριμένο μέτρο ήταν ένα μείγμα εντυπωσιασμού και διασκέδασης. Κι όμως, μπορεί να ακούγεται παράξενο να χρησιμοποιηθούν ιδιώτες για τη συλλογή φόρων, ωστόσο έχει χρησιμοποιηθεί στις ΗΠΑ από τις IRS (την αντίστοιχη υπηρεσία συλλογής φόρων) και τα αποτελέσματα είναι ενδεικτικά.
Τι συμβαίνει στις ΗΠΑ
Πάνω από πέντε εκατομμύρια Αμερικανοί χρωστούν αυτή τη στιγμή στην εφορία. Η αρχική λογική ήταν ότι αφού οι επίσημοι εφοαριακοί δεν μπορούν να τους πιάσουν, τότε ίσως το καταφέρουν οι ιδιώτες. Η ιδέα δεν ακούστηκε καλά σε πολύ κόσμο στις ΗΠΑ και είναι χαρακτηριστικό πως η εισαγγελέας Φορολογίας Νίνα Όλσον έγραψε ένα επιστολή στην οποία σημείωνε πως το πρόγραμμα των ιδιωτικών εφοριακών, μεταξύ 2006-2009, δεν έφερε τα επιθυμητά αποτελέσματα και σίγουρα δεν απέφερε περισσότερα έσοδα στο κράτος.
Το IRS χρησιμοποίησε ιδιώτες εφοριακούς δύο φορές τα τελευταία είκοσι χρόνια. Η κ. Όλσον σημείωνε τότε πως η συλλογή φόρων είναι μια λεπτή διαδικασία – πολύ πιο εξειδικευμένη από όσο μπορούμε να φανταστούμε. Για παράδειγμα, η επίσημη αρχή μπορεί να χρησιμοποιήσει τις εξουσίες της για να προχωρήσει σε επίσχεση ή κατάσχεση αν δει πως ο φοροφυγάς δεν θα πληρώσει. Αντίθετα, οι ιδιώτες εφοριακοί ρέπουν τις περισσότερες φορές σε συμβιβαστικές λύσεις, ενώ υπάρχει και μια σειρά αμφιβολιών που κατατείνουν στο συμπέρασμα πως η δουλειά πρέπει να γίνεται απί ειδικούς και όχι περιστασιακούς εφοριακούς. Παρά ταύτα, στις ΗΠΑ υπήρξε και ένα ρεύμα που αντιμετώπισε θετικά το μέτρο, αλλά ήταν μειοψηφικό. Το 2009 το IRS παραδέχθηκε πως οι επίσημοι εφοριακοί έκαναν τη δουλειά τους καλύτερα και φθηνότερα, αλλά η άλλη πλευρά αντεπιτέθηκε πως τα αποτελέσματα δείχνουν μια αξιοσημείωτη πρόοδο. Κοινώς: μύλος που δεν οδήγησε πουθενά.