Πρωτοσέλιδο σε διεθνή μέσα έγινε για ακόμη μια φορά η Ελλάδα έπειτα από τη διαρροή της νέας λίστας μεταρρυθμίσεων που έστειλε ο Γιάνης Βαρουφάκης στον Γερούν Ντάισελμπλουμ.
Εκείνο, ωστόσο, που έχει προκαλέσει τη μεγαλύτερη αίσθηση είναι η πρωτοφανής πρόταση του υπουργού Οικονομικών για «μυστικούς πράκτορες», οι οποίοι θα ελέγχουν και θα καταγγέλλουν περιπτώσεις φοροδιαφυγής.
Πως θα δουλεύουν οι «μυστικοί πράκτορες»
Σύμφωνα με τα όσα φοβερά αναφέρει ο υπουργός Οικονομικών στο κείμενό του οι «πράκτορες» που θα προέρχονται από διάφορα στρώματα της κοινωνίας (φοιτητές, νοικοκυρές, ακόμη και τουρίστες σε περιοχές όπου ανθεί η φοροδιαφυγή) θα πληρώνονται με την ώρα και θα έχουν συμβάσεις δύο μηνών.
Επιπλέον, θα είναι εφοδιασμένοι με συσκευές καταγραφής ήχου και εικόνας, ενώ, ο Γιάνη Βαρουφάκης επισημαίνει ότι και μόνο η είδηση ότι υπάρχουν χιλιάδες «μυστικοί πράκτορες» ακροβολισμένοι σε πολλά σημεία θα αλλάξει άρδην τις συμπεριφορές και θα φέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Η επίσημη ονομασία που χρησιμοποιεί ο Γιάνης Βαρουφάκης για την απίστευτη κατηγορία των «αστυνόμων του ΦΠΑ» είναι « Onlookers VAT Evasion-Fighting Scheme».
«Ο μεγάλος αριθμός των ερασιτεχνών ερευνητών θα προσλαμβάνεται για ένα αυστηρά περιορισμένο χρονικό διάστημα (που δεν θα είναι μεγαλύτερο των δύο μηνών και δεν θα τους δίνει καμία προοπτική επαναπρόσληψης) για να υποδύονται, μετά από κάποια βασική εκπαίδευση, ως πελάτες εκ μέρους των φορολογικών αρχών ενώ θα είναι καλωδιωμένοι με συσκευές καταγραφής ήχους και εικόνας. Και μόνο η "είδηση" ότι χιλιάδες απλοί "παρατηρητές" βρίσκονται παντού όντας εξοπλισμένοι με συσκευές καταγραφής ήχου και εικόνας εκ μέρους των φορολογικών αρχών έχει τη δυναμική να αλλάξει τάχιστα τη φοροδοτική συμπεριφορά» προσθέτει ο Γιάνης Βαρουφάκης για να αιτιολογήσει το σκεπτικό του.
Διαβάστε ολόκληρη την επιστολή Βαρουφάκη στα Αγγλικά ΕΔΩ (Η επίμαχη πρόταση είναι στις σελίδες 4 και 5).
Τι λένε ελεγκτές για την πρόταση Βαρουφάκη – Ενα κακό IRS
Η πρώτη αντίδραση έμπειρων ελεγκτών, πάντως, είναι μάλλον ψυχρή, καθώς υποστηρίζεται ότι το μέτρο αλά IRS είναι μάλλον αναποτελεσματικό στην Ελλάδα.
Στην πραγματικότητα το μέτρο αυτό αντιγράφει ή, μάλλον, προσπαθεί να αντιγράψει αυτό που κάνει για χρόνια το αμερικανικό ΣΔΟΕ, το γνωστό IRS, το οποίο ως γνωστόν είναι ο φόβος και ο τρόμος ακόμα και των πιο μεγάλων επιχειρήσεων.
Το IRS επιστρατεύει τους αποκαλούμενους whistleblowers, οι οποίοι πολύ απλά «καρφώνουν» τις περιπτώσεις φοροδιαφυγής, που πέφτουν στην αντίληψη τους. Ποια είναι η αμοιβή τους; Διόλου ευκαταφρόνητη, αφού φτάνει στο 30% των φόρων και προστίμων που «πέφτουν» στις υποθέσεις που «καρφώνουν».
Μπορεί να γίνει κάτι ανάλογο στην Ελλάδα; Μάλλον όχι, αφού το πλαίσιο της φορολογίας και των φορολογικών ελέγχων είναι τελείως διαφορετικό, χωρίς να λειτουργούν οι ασφαλιστικές δικλείδες που υφίστανται στο αμερικανικό φορολογικό σύστημα, όπου το φόβητρο για τη φοροαποφυγή είναι όντως μεγάλο.
Διαφωνίες ακόμη και εντός του υπουργείου Οικονομικών
Ακόμα και υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι του υπουργείου Οικονομικών χαρακτηρίζουν λάθος και τη σκέψη για ανάθεση ελεγκτικών αρμοδιοτήτων σε αυτούς τους... μυστικούς Ράμπο, αφού πέρα από τους προφανείς κινδύνους αυθαιρεσίας, ελλοχεύει ο κίνδυνος διαφθοράς ήτοι συναλλαγής κάτω από το τραπέζι, μεταξύ του «ελεγκτή» και του ελεγχόμενου, χωρίς να υπάρχει αυτή τη στιγμή η αναγκαία ασφαλιστική δικλείδα που θα αποτρέψει τέτοια φαινόμενα.
Έμπειρα στελέχη του ελεγκτικού μηχανισμού παρατηρούν ότι η λύση στη παράβαση της μη έκδοσης αποδείξεων, δεν είναι τα υπέρογκα πρόστιμα που επιβάλλονται σήμερα, αφού πολύ απλά δεν εισπράττονται ποτέ.
Είναι, άλλωστε, ενδεικτικό ότι μόνο από τα τα πρόστιμα του ΚΒΣ έχουν δημιουργηθεί ληξιπρόθεσμες οφειλές περίπου 25 δισ ευρώ! Αυτό που πρέπει να γίνει, σύμφωνα με τα ίδια στελέχη, είναι στον επιτόπιο έλεγχο να επιβάλλονται μικρά και εισπράξιμα πρόστιμα (π.χ. 1000 ευρώ), να καταγράφεται η παράβαση και να ακολουθεί έλεγχος εισοδήματος και ΦΠΑ για τα περαιτέρω.
Ποια είναι η αντίδραση των Ευρωπαίων
Σε πρώτη φάση δεν φαίνεται να υπάρχει συγκεκριμένη αντίδραση από την Ευρώπη, παρά μόνο διαρροές, ωστόσο, η πρόταση δεν δείχνει να γίνεται δεκτή με... ενθουσιασμό.
Οπως, άλλωστε σημειώνουν οι Financial Times, η αντίδραση στο σχέδιο πρακτόρων-τουριστών είναι ελαφρώς «χιουμοριστική» κάτι που καταγράφει το ολοένα και αυξανόμενο ρήγμα μεταξύ κυβέρνησης και πιστωτών.
Σε κάθε περίπτωση, αυτό που σημειώνεται από τις Βρυξέλλες, είναι η μεγάλη εικόνα και σε αυτό το ζήτημα οι Ευρωπαίοι τονίζουν ότι δεν αρκούν μόνο οι δεσμεύσεις.
Πηγές αναφέρουν, μάλιστα, ότι οι Ευρωπαίοι στο Eurogroup θα προτιμούσαν να έχουν κάτι σε μορφή νομοθετήματος και όχι απλά μια λίστα προτάσεων-μεταρρυθμίσεων.
Σφοδρή επίθεση από το ΠΑΣΟΚ - «Η κυβέρνηση ψεύδεται» λέει η ΝΔ
Η πρώτη αντίδραση στη λίστα Βαρουφάκη ήλθε από το ΠΑΣΟΚ με την Χαριλάου Τρικούπη να χρησιμοποιεί σκληρά λόγια χαρακτηρίζοντας τις προτάσεις «γελοίες και αντιφατικές».
Διαβάστε αναλυτικά την αντίδραση του ΠΑΣΟΚ ΕΔΩ
Η Νέα Δημοκρατία, από την πλευρά της, αναφέρει ότι η κυβέρνηση «βαπτίζει το κρέας ψάρι και ψεύδεται».
Αναλυτικά η δήλωση του εκπροσώπου Τύπου της ΝΔ ΕΔΩ