WS Journal: Γιατί οι Ελληνες αρνούνται να πληρώσουν τους φόρους τους [γραφήματα]

Υπάρχουν προκλήσεις που η Ελλάδα θέλει να φέρει εις πέρας και άλλες που αποδέχεται την αναγκαιότητά τους, αλλά δεν έχει καταφέρει ως τώρα να τις εκπληρώσει. Μια από αυτές, ίσως η βασικότερη, είναι να ωθήσει τους πολίτες του κράτους να πληρώσουν τους φόρους τους.

Για τους συντάκτες της Wall Street Journal από εκεί ξεκινάει ένα από τα βασικά δημοσιονομικά προβλήματα της χώρας, καθώς μόνο για το τέλος του 2014 οφείλονται στο κράτος περίπου 76 δισεκατομμύρια ευρώ – ως επί το πλείστον πρόκειται για διαφυγόντες φόρους δεδουλευμένων επί δεκαετίες και κυρίως από το 2009 και μετά. Η κυβέρνηση, θέλοντας να συλλέξει τους φόρους, φτάνει στο οικτρό συμπέρασμα πως μόλις τα εννέα δισεκατομμύρια ευρώ μπορούν να φτάσουν στα ταμεία, ενώ τα υπόλοιπα έχουν χαθεί στην πορεία. Προ κρίσης η παραοικονομία είχε εκτιμηθεί στην Ελλάδα πως έφτανε στο 1/4 του ΑΕΠ, επομένως τα συμπεράσματα είναι εύκολο να εξαχθούν από πού προέρχονται οι ανείσπρακτοι φόροι.

Το λένε και τα «Ιδρύματα»

Το ΔΝΤ έχει πει σε ανύποπτο χρόνο πως αν η Ελλάδα είχε καταφέρει να επιλύσει το θέμα της φοροδιαφυγής, δεν θα είχε φτάσει στη σημερινή κατάσταση χρέους, ενώ ο ΟΟΣΑ διατείνεται πως οι φορολογικές οφειλές στην Ελλάδα ισούνται με το 90% περίπου των ετήσιων φορολογικών εσόδων – αυτό είναι το μεγαλύτερο έλλειμμα μεταξύ των βιομηχανοποιημένων κρατών.

Τώρα η νέα κυβέρνηση έχει βάλει ψηλά στην ατζέντα της την πάταξη της φοροδιαφυγής, όπως σημειώνει το άρθρο, ωστόσο παρόμοιες υποσχέσεις έδωσαν στους εαυτούς τους και προηγούμενες κυβερνήσεις και δεν την τήρησαν. Αξίζει να σημειωθεί πως οι φορολογικοί συντελεστές στην Ελλάδα, σε γενικές γραμμές, είναι παρόμοιοι με της Ευρώπης. Η διαφορά είναι ότι οι Έλληνες έχουν μια «ευρεία αποστροφή» να πληρώσουν αυτά που οφείλουν.

Οι εξηγήσεις που έχουν δοθεί κατά καιρούς έχουν να κάνουν με τις ιστορικές και πολιτιστικές συνθήκες του τόπου και πολλές από τις παθογένειες εκκινούν από την εποχή του Οθωμανικού ζυγού όταν η αποφυγή πληρωμής των φόρων λογιζόταν ως πατριωτικό καθήκον. Στο σήμερα, οι περισσότεροι επειδή θεωρούν τις κυβερνήσεις αναξιόπιστες και διεφθαρμένες δεν πληρώνουν τους φόρους τους. Ο Αριστείδης Χατζής, αναπληρωτής καθηγητής Δικαίου και Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, λέει επ' αυτού: «Οι Έλληνες θεωρούν τους φόρους ως κλοπή. Η ελληνική νοοτροπία δεν μπορεί να δεχθεί ότι είναι τιμή να πληρώνει κανείς, κανονικά, τους φόρους του».

Ο Παπακωνσταντίνου

Το άρθρο στη συνέχεια κάνει αναφορά στην περίπτωση του πρώην υπουργού Οικονομικών Γιώργου Παπακωνσταντίνου που πλέον οδηγήθηκε στο Ειδικό Δικαστήριο, καθώς κατηγορείται για αφαίρεση ονομάτων από την περιβόητη λίστα Λαγκάρντ. Η εφημερίδα χρησιμοποιεί το συγκεκριμένο παράδειγμα για να καταδείξει την αίσθηση των Ελλήνων ότι η φερόμενη διαφθορά των πολιτικών ενισχύει την άπωσή τους από την πληρωμή φόρων. Φτάνουν στο σημείο να πιστεύουν πως η δική τους φοροδιαφυγή δεν είναι έγκλημα σε σχέση με αυτά που διαπράττουν οι πολιτικοί. Εξ ου και ένα μεγάλο μέρος της φοροδιαφυγής στην Ελλάδα συμβαίνει σε μικρές καθημερινές συναλλαγές. Ένας 32χρονος σεφ στην Αθήνα λέει στην εφημερίδα: «Από το δικό μου μισθό παρακρατούνται αμέσως οι φόροι, αλλά αν πάω να αγοράσω κάτι θα πω «ναι» αν μπορώ να πληρώσω λιγότερα δίχως απόδειξη. Είναι μια επικερδής κατάσταση για όλους. Εγώ αγοράζω κάτι φθηνότερα και η επιχείρηση δίνει λιγότερους φόρους».

Έμφυτη αντίσταση

Η έμφυτη αντίσταση των Ελλήνων στη φορολογία είναι ένας λόγος που ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θέλει να αυξήσει τους φόρους, αλλά να πείσει τον κόσμο να φύγει από τη λογική του «δεν πληρώνω». Η προηγούμενη κυβέρνηση εισήγαγε έναν αμφιλεγόμενο φόρο (ΕΝΦΙΑ), αύξησε τα έσοδά της, αλλά η τωρινή ανήκει στους βασικούς επικριτές του φόρου, επιτέθηκε σφοδρά και τώρα έχει υποσχεθεί να τον αλλάξει. Στο μεταξύ το κυβερνητικό έλλειμμα φορολογικών εσόδων μόνο για τον Ιανουάριο ήταν στο 23% κάτω σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα.

Κατά την εφημερίδα, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα διακινδυνεύσει μια λαϊκή εξέγερση από τους ίδιους τους ανθρώπους που τον έφεραν στην εξουσία, άρα δεν πρόκειται να εισηγηθεί σκληρούς φορολογικούς νόμους, αναφέρουν οι πολιτικοί αναλυτές. Κάτι που μέσες άκρες αποδέχονται και στελέχη του κόμματος. Ο λόγος δεν είναι πολιτικός, αλλά και οικονομικός καθώς η κρίση έχει οδηγήσει τους φορολογούμενους και τις επιχειρήσεις στο χείλος της κατάρρευσης. Έτσι η επιβολή περισσότερων φόρων θα φέρει χειρότερα αποτελέσματα. «Η ελληνική οικονομία θα καταρρεύσει αν η κυβέρνηση αναγκάσει αυτούς τους ανθρώπους να πληρώνουν φόρους», είπε ένας ανώτερος κυβερνητικός αξιωματούχος. Άλλοι σημειώνουν πως το μεγαλύτερο μέρος της φοροδιαφυγής απαντάται στη χαμηλή εισοδηματική κλίμακα και στις επιχειρήσεις μικρού και μεσαίου μεγέθους.

«Οι περισσότερες μικρές επιχειρήσεις γνωρίζουν ότι ποτέ δεν θα ελεγχθούν, επομένως δεν πληρώνουν φόρους», αποφάνθηκε ένας κοινοτικός υπάλληλος που εστάλη στην Αθήνα με σκοπό να συνδράμει στην αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος. Μια ιδιοκτήτρια ενός μικρού ξενοδοχείου στην Αθήνα παραδέχεται πως διπλασιάζει τις αμοιβές των τριών υπαλλήλων της κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, καθώς αν τους πλήρωνε περισσότερο καθόλη τη διάρκεια της χρονιάς θα έπρεπε και οι δύο πλευρές να πληρώνουν περισσότερους φόρους. Σε άλλες κραυγαλέες περιπτώσεις, υπάρχουν επιχειρήσεις που παρέχουν στους εργαζόμενους πιστώσεις και ειδικά κουπόνια αντί για μισθό. Έτσι η φοροδιαφυγή συνεχίζει επ' αόριστον.