Η θέρμανση στο κατάμεστο αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη δεν δούλευε. Ποιος νοιαζόταν όμως; Από τη στιγμή που ανέβηκε στη σκηνή ο Γιώργος Λούκος μαζί με τον αναπληρωτή υπουργό Πολιτισμού Νίκο Ξυδάκη, την περιφερειάρχη Αττικής Ρένα Δούρου και τον αμήχανο δήμαρχο Αθηναίων Γιώργο Καμίνη, πήραν φωτιά τα χέρια, κρατώντας σημειώσεις και χειροκροτώντας -ξανά και ξανά.
Η έκπληξη, η είδηση αυτής της συνέντευξης Τύπου για το πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου δεν ήταν αυτό καθαυτό το πρόγραμμα και τα ονόματα κορυφαίων ξένων και Ελλήνων καλλιτεχνών που θα απολαύσουμε επί σχεδόν τρεις μήνες. Ηταν η ίδια η σύνθεση του πάνελ της έναρξης και κυρίως ο λόγος που ακούστηκε: λόγος γνώσης, καθαρόαιμης αγάπης για τον πολιτισμό, χωρίς βαρύγδουπες γλιστερές εκφράσεις για την αξία του πολιτισμού. Να, αυτοί εδώ ξέρουν γιατί μιλάνε, σκεφτόμουν.
Ακούγοντας τον Νίκο Ξυδάκη να αναφέρεται ονομαστικά σε ηθοποιούς και καλλιτέχνες της λεγόμενης πρωτοποριακής σκηνής που βρίσκονταν στην αίθουσα, δεν μπορούσες να μην ξαφνιαστείς και να αναλογιστείς πόσοι προηγούμενοι υπουργοί τούς γνώριζαν. Αλλά κυρίως ακούγοντας τη Ρένα Δούρου να μιλά με ενθουσιασμό για το Φεστιβάλ Αθηνών που γνωρίζει και αγαπά, για τις παραστάσεις που έχει δει, για «τα εισιτήρια κάποιων παραστάσεων που με μετεφηβική λογική έχω φυλάξει. Εισιτήρια από το "Cafe Miller" της Πίνα Μπάους, το "Καφέ Μπολιβάρ", τη "Νόρα" του Οστερμάγερ».
Με τη χημεία που διαθέτει η Ρένα Δούρου με τον Γιώργο Λούκο να είναι κάτι παραπάνω από εμφανής, η περιφερειάρχης γίνεται σε αυτή την κρίσιμη στιγμή της οικονομικής καταρράκωσης συνοδοιπόρος και βασικός υποστηρικτής του Φεστιβάλ Αθηνών. Η Περιφέρεια Αττικής θα καλύψει τον προϋπολογισμό τριών σημαντικών παραγωγών του φεστιβάλ και «θα συνδράμει οικονομικά και όπου αλλού χρειαστεί και ζητηθεί από το φεστιβάλ. Και χωρίς να το ζητώ ως αντάλλαγμα, θα προσπαθήσουμε να πάμε σε όσο το δυνατόν περισσότερες γειτονιές», δήλωσε η Ρένα Δούρου.
Και ενώ οι περισσότεροι περίμεναν πως οι παραγωγές που θα στηρίξει η Περιφέρεια θα ήταν αυτές που έχουν σχέση με το άνοιγμα στον δημόσιο χώρο, με τη μεταφορά του φεστιβάλ εκεί που βρίσκονται οι πολίτες, η Ρένα Δούρου εξέπληξε κάποιους, αφού οι επιλογές που έκανε δεν έχουν σχέση με μια καθαρά αριστερή ματιά στον πολιτισμό. Ετσι, αποκάλυψε πως μία από τις παραγωγές είναι το «Life in Progress». Eίναι η παραγωγή με την οποία η μέγιστη Σιλβί Γκιγέμ θα αποχαιρετήσει το παγκόσμιο κοινό, ξεκινώντας από την Αθήνα. Η συγκίνηση της ίδιας της τέχνης, η καθοριστική επίδραση των καλλιτεχνών που ορίζουν και κινούν το σκηνικό του πολιτισμού είναι το μέτρο και ο όρος για την οικονομική υποστήριξη της Περιφέρειας προς το φεστιβάλ. Με την ευγνωμοσύνη που μοιάζει να νιώθει η Ρένα Δούρου για τους σπουδαίους δημιουργούς που απόλαυσε ήδη από παιδί.
Η είδηση πως το Φεστιβάλ Αθηνών θα έχει αυτή την υποστήριξη της Περιφέρειας (σε μια χρονιά που θα παρουσιάσει ένα πρόγραμμα με έσοδα τα 2 εκατομμύρια ευρώ από τον προϋπολογισμό και τα περίπου 2,5 εκατομμύρια που λαμβάνει από άλλες πηγές) προκάλεσε -αν μη τι άλλο- ανακούφιση στην αίθουσα. H στάση του δημάρχου Αθηναίων όμως προκάλεσε ερωτηματικά.
Αμήχανος και γενικόλογος ο ίδιος, αφού αναφέρθηκε εκτενώς στην επόμενη... συνάντηση που θα είχε για θέματα κοινωνικής επιχειρηματικότητας για νέους, αναφέρθηκε στη γεμάτη αίθουσα με ενθουσιασμό – βέβαια, αν είχε έρθει και σε άλλες συνεντεύξεις θα γνώριζε ότι πάντα έτσι γεμίζει η αίθουσα. Η παρουσία του δεν έφερε ειδήσεις για τη σχέση με το Φεστιβάλ Αθηνών πέρα από την απαιτούμενη φραστική δέσμευση για υποστήριξη, ενώ η Ρένα Δούρου δεν παρέλειψε να αφήσει και αιχμές, καλώντας τον δήμο να προσφέρει ό,τι έχει να προσφέρει στο φεστιβάλ.
Στον φυσικό του χώρο, αν και σε άλλη θέση, αυτή της πολιτικής ηγεσίας πλέον, ο Νίκος Ξυδάκης επανέλαβε εμφατικά τις λέξεις ταυτότητα και άνοιξη. «Το φεστιβάλ δίνει ταυτότητα και αυτοπεποίθηση στην πόλη των Αθηνών και ξαναζωντανεύει την Επίδαυρο και χώρους που δεν τους άγγιζε η τέχνη», δήλωσε. Μίλησε για μια νέα άνοιξη που όλοι ονειρευόμαστε και που περιλαμβάνει τις παραγωγές του φεστιβάλ, τις περιοδείες του καλοκαιριού, ακόμα και τα πανηγύρια της χώρας. Ο Νίκος Ξυδάκης έδειξε την υποστήριξή του στον Γιώργο Λούκο, ακόμη και με αναφορά-αιχμή για την εποχή προ Λούκου, που βασίλευαν οι ατζέντηδες στο φεστιβάλ. Είναι άλλωστε αυτή μια αγαπημένη αναφορά του Γιώργου Λούκου, κυρίως για να εξηγήσει πώς καταρτιζόταν το πρόγραμμα και πού κατέληξαν τεράστια ποσά του προϋπολογισμού του φεστιβάλ...
Και μετά, ο Γιώργος Λούκος έμεινε μόνος στη σκηνή. Να παρουσιάσει ένα πρόγραμμα-ποταμό, ένα πρόγραμμα που δεν διατρέχεται από κάποιο σαφές στίγμα, από έναν τίτλο, από ένα κεντρικό ζητούμενο. Θα υπάρχει και πάλι το τροχόσπιτο, θα υπάρξει η περιπατητητική παράσταση της Κατερίνας Ευαγγελάτου με τον «Ρήσο» του Ευριπίδη μέσα στο Λύκειο του Αριστοτέλη, ανάμεσα σε βότανα, αρχαιότητες και δέντρα, η πολυήμερη δράση του Πρόδρομου Τσινικόρη σε δημόσιους χώρους... Η Αθήνα θα αναπνεύσει, αλλές αυτές οι δράσεις δεν δίνουν το στίγμα, δεν αποτελούν το μεγάλο μέρος του φεστιβάλ.
Θα είναι το Φεστιβάλ Αθηνών που αγαπήσαμε με τις χαριτωμένες εμμονές και τα μεγάλα δώρα. Μεγάλο δώρο η Σιλβί Γκιγέμ, στην τελευταία της εμφάνιση στην καριέρα της. Χαριτωμένη εμμονή ο Οστερμάγερ της Σαουμπίνε που θα φέρει τις «Μικρές αλεπούδες» του Λίλιαν Χέλμαν και ο Καστελούτσι που έρχεται για τρίτη φορά φέρνοντας μας τώρα το Go Down Moses «κάτι τελείως τρελό» σύμφωνα με τον Γιώργο Λούκο. Ξεχωριστό ενδιαφέρον έχει η παραγωγή του Ρούφους Γουέινραϊτ με τη σπουδαία Σίντι Σέρμαν σε ένα πρότζεκτ για τη Μαρία Κάλλας με τον τίτλο εργασίας «Πριμαντόνα», που θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα.
Στις διαφορετικές προτάσεις της Επιδαύρου, η παράσταση «Νο-Νέκυια» που σκηνοθετεί ο Μιχαήλ Μαρμαρινός σε μια απρόσμενη -και όπως όλα δείχνουν ιδανική- συνάντηση της ραψωδίας Νέκυια της Οδύσσειας με το ηλικίας 800 ετών ιαπωνικό θέατρο ΝΟ.
Ακόμα μία... έκπληξη της συνέντευξης ήταν ότι η παρουσίαση ξεκίνησε από τη μουσική, με πλήθος νέων έργων, σημαντικών και νέων δημιουργών, να συμπεριλαμβάνεται σε αυτό. Ο Γιώργος Κουρουπός θα παρουσιάσει μετά από χρόνια μια ιστορική παραγωγή, τον «Πυλάδη» που είχε κάνει σε συνεργασία με τον Γιώργο Χειμωνά και τον Διονύση Φωτόπουλο, αλλά και την «Ιοκάστη» σε κείμενο Ιουλίτας Ηλιοπούλου, ένα έργο για τη διαστολή του χρόνου, για όλη τη ζωή που περνάει από τα μάτια της Ιοκάστης στα 40 δευτερόλεπτα πριν ξεψυχήσει.
Ο νεότατος αλλά ήδη πολυγραφότατος Κορνήλιος Σελαμσής έγραψε την όπερα «Λεόντιος και Λένα», ενώ ο Σταύρος Ξαρχάκος μετά από σχεδόν 15 χρόνια συνθέτει ξανά. Συνθέτει τη δική του «Σονάτα του σεληνόφωτος» του Γιάννη Ρίτσου με ερμηνεύτρια τη Μαρινέλλα και σκηνοθέτη τον Γιώργο Νανούρη. «Είδα τις πρόβες και έπαθα πλάκα» εξομολογήθηκε ο Γιώργος Λούκος.
Οι δράσεις στον τομέα των εικαστικών δεν λείπουν και φέτος, με τη συνεργασία του Φεστιβάλ Αθηνών με τον ΝΕΟΝ να γίνεται θεσμός. Φέτος θα παρουσιαστεί η έκθεση Renaissance Stories σε επιμέλεια Δημήτρη Παλαιοκρασσά με πέντε σύγχρονους εικαστικούς καλλιτέχνες να δημιουργούν καινούργια έργα, αποκλειστικά για το Φεστιβάλ αντλώντας έμπνευση από μια ιστορική εγκατάσταση του Βλάσση Κανιάρη το 1974. Στην έκθεση συμμετέχουν οι Δήμητρα Βάμιαλη, Κώστας Ιωαννίδης, Μάρω Μιχαλακάκου, Σάββας Χριστοδουλίδης και Αλέξανδρος Ψυχούλης.
Αναλυτικά το πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου στο www.greekfestival.gr