Η ανταποκρίτρια της βρετανικής εφημερίδας Guardian Ελενα Σμιθ με αφορμή τους τριγμούς που προκάλεσε η ανακοίνωση της νεοεκλεγείσας κυβέρνησης περί παγώματος των ιδιωτικοποιήσεων, επέλεξε να κάνει ένα οδοιπορικό στη μεγαλύτερη ιδιωτικοποίηση που έχει γίνει στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, τον Πειραιά.
Η Βρετανή δημοσιογράφος δεν έμεινε μόνο στην ανησυχία των Κινέζων, των οποία τα ΜΜΕ παρομοίαζαν τον Αλέξη Τσίπρα «με τον Φαέθονα που του έδωσαν οι Θεοί για μία ημέρα τα ηνία του άρματος του Ήλιου και εκείνος παραλίγο να καταστρέψει τη Γη», αλλά προχώρησε το ρεπορτάζ της σε όλο το μήκος του λιμανιού: από την πλευρά της Cosco μέχρι το άλλο... Πέραμα, πέρνοντας ανοιχτά θέση υπέρ της ιδιωτικής πρωτοβουλίας στον Πειραιά.
«Είναι κρίμα» λέει ο Τάσος Βαμβακίδης, ο μάνατζερ του εμπορικού τερματικού του ΟΛΠ, για την αποθάρρυνση των Κινέζωννα επεκτείνουν τις επενδύσεις τους στο μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας. «Θεωρώ ότι ο Πειραιάς αξίζει ένα καλύτερο μέλλον. Η Coco είχε μεγάλα σχέδια για επενδύσεις σε ναυπηγεία και άλλες υποδομές. Πολύς κόσμος είναι πολύ ενοχλημένος. Σίγουρα, οι ξένοι επενδυτές δεν το βλέπουν με καλό μάτι» συμπληρώνει.
Οι δημόσιοι υπάλληλοι του λιμανιού προστατεύονται από νόμους-αποτέλεσμα του άκαμπτου συνδικαλισμού
Με τον Έλληνα μάνατζερ του λιμανιού συμφωνεί η Σμιθ η οποία τονίζει πως μέσα σε διάστημα λίγων ωρών, οι φωνές δυσπιστίας στην Κίνα απέναντι στην Ελλάδα αυξήθηκαν και επισημαίνει ότι «η δραστηριότητα στο κινεζικό κομμάτι του τερματικού στο Πέραμα είναι ένας άλλος κόσμος μπροστά στην αργή κίνηση στην οποία βρίσκεται η άλλη πλευρά του λιμανιού». Εκεί, αναφέρει η δημοσιογράφος του Guardian, «υπάρχουν δημόσιοι υπάλληλοι που προστατεύονται από εργατικούς νόμους και αμείβονται με υψηλότερους μισθούς -το αποτέλεσμα χρόνιων άκαμπτων συνδικαλιστικών πρακτικών- οι οποίοι έχουν δει τη δουλειά τους να μειώνεται θεαματικά».
Μάλιστα, η Βρετανή αναφέρει τα σχέδια των Κινέζων για την αγορά της πλειοψηφίας του λιμανιού, του σιδηροδρομικού δικτύου, αλλά και μέρος του λιμανιού της Θεσσαλονίκης, καθώς «καμία άλλη χώρα δεν αντιπροσωπεύει καλύτερη βάση στην Ευρώπη, από ό,τι η Ελλάδα».
Η Σμιθ τονίζει ότι πολλοί κατηγορούν τον ΣΥΡΙΖΑ πως στηρίζει και στηρίζεται από αυτές τις συνδικαλιστικές ομάδες που θέλουν να κρατήσουν πίσω τη χώρα στον τομέα της ανταγωνιστικότητας και αναφέρει ότι «πολλοί πιστεύουν ότι η Cosco [...] είναι αυτό χρειάζεται σε εθνικό επίπεδο» η χώρα, προκειμένου «να βγει από τη χειρότερη ύφεση» στην Ιστορία της.
Οι εργάτες στο Πέραμα δεν βλέπουν με καλό μάτι την Cosco
Ωστόσο, η Σμιθ αναφέρεται και στην άλλη άποψη και στο γεγονός ότι «οι εργάτες που δεν απασχολούνται στα ναυπηγεία της Cosco δεν το βλέπουν έτσι». «Δεν θα έχουμε κανένα δικαίωμα» λέει στη βρετανική εφημερίδα ο Βασίλης Σάββας, «Και η Ελλαδα δεν θα έχει κανένα δικαίωμα. Δεν θα κάνουμε αυτό που ήθελε η προηγούμενη κυβέρνηση: να πουλήσουμε τη γη μας έτσι, για το τίποτα».
Η Σμιθ αναφέρει ότι Σάββας που ανήκει σε κομμουνιστική συνδικαλιστική οργάνωση, εργάζεται στον έλεγχο της κίνησης προς και από το κρατικό ναυπηγείο στο Πέραμα, εκεί όπου «οι επισκέπτες τυγχάνουν υποδοχής από μια αγέλη γκρινιάρικων σκυλιών, σκισμένων σημαιών και κτιρίων που έχουν πασαλειφτεί με συνθήματα όπως “δεν θα μας υποτάξουν” και “κρεμάστε όλους τους φασίστες”».
Ναι, ο επί 36 χρόνια εργαζόμενος στο Πέραμα παραδέχεται στον βρετανικό Guardian ότι «το τοπίο είναι ζοφερό» και πως «το περισσότερο που μπορεί να δεχθούμε αυτές τις ημέρες είναι 10 πλοία, όταν παλιά ξεπερνούσαν τα 80», ενώ πρόκειται μόνο για μικρά πλοία, καθώς πλέον οι περισσότεροι κατευθύνονται «στην Τουρκία όπου είναι φθηνότερα». Παράλληλα, εξομολογείται στη Σμιθ ότι «η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ είναι το ταρακούνημα που χρειαζόταν η Ελλάδα και η Ευρώπη».
«Δεν δούλευα τόσα χρόνια για να προσληφθώ για μισθούς πείνας», λέει, «Στην Cosco παίρνουν κόσμο με υπεργολαβίες και τους αναγκάζουν να δουλέψουν για ψίχουλα». «Ετσι, όπως είμαι τώρα με το ζόρι τα βγάζω πέρα με έναν μισθό 940 ευρώ μηνιαίως. Και είμαι τυχερός. Πηγαίνετε, πηγαίνετε στο Πέραμα να δείτε την αλήθεια με τα ίδια σας τα μάτια».
Το Πέραμα είναι μοιρασμένο σε κομμουνιστές και χρυσαυγίτες
Η ανταποκρίτρια του Guardian εξηγεί στο βρετανικό αναγνωστικό κοινό ότι δύο είναι οι κεντρικοί δρόμοι που διασχίζουν το Πέραμα, με την εξής συμβολική σημασία: η Ειρήνης και η Δημοκρατίας. «Η πρώτη», γράφει η Σμιθ, «είναι καλυμμένη με γκράφιτι υπέρ της νεοναζιστικής Χρυσής Αυγής», «η δεύτερη είναι ζωγραφισμένη με (κομμουνιστικά) σφυριά και δρεπάνια».
Δεν υπάρχει άλλο μέρος στην Ελλάδα που να συμπυκνώνει την τεράστια οικονομική κρίση από το Πέραμα
Κατά την άποψή της, «δεν υπάρχει άλλο μέρος στην Ελλάδα που να συμπυκνώνει την τεράστια οικονομική κρίση από αυτό». Στο Πέραμα, πάνω από το 70% των κατοίκων είναι άνεργοι, οι περισσότεροι θύματα των χαμένων θέσεων εργασίας στα ναυπηγεία, μία στις τρεις οικογένειες ζουν από τα συσσίτια και είναι ανασφάλιστες χωρίς καμία πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
«Τα συντρίμμια που προκλήθηκαν από τα πέντε χρόνια λιτότητας είναι παντού, αλλά είναι πιο εμφανή στις πλαγιές του Περάματος, με θέα τις αποβάθρες, όπου οι ντόπιοι ζουν σε πρόχειρα μπλοκ κατοικιών-έρμαια στους αέρηδες, συχνά χωρίς θέρμανση ή ηλεκτρικό».
Η 80χρονη Βαγγελιώ Μακρή, καθισμένη πίσω από το παράθυρό της εξομολογείται στην Βρετανή δημοσιογράφο: «Έχω δει πολλά στη ζωή μου και μπορώ με ειλικρίνεια να πω ότι οι πολιτικοί μας κατέστρεψαν. Η αγάπη για την εξουσία, η αγάπη για τα λεφτά μας κατέστρεψε».
Κατεβαίνοντας τον λόφο, η ανταποκρίτρια του Guardian συναντά τις εθελόντριες γιατρούς από την ΜΚΟ Γιατροί του Κόσμου που δραστηριοποιείται έντονα στο Πέραμα, τις Ρεμπέκα Τζανετέα και Αμαλία Πολάτου. «Και οι δύο» γράφει η Σμιθ, «οδηγούν από το κέντρο της Αθήνας» για να φτάσουν στο Πέραμα, «ένα ταξίδι “από τον έναν κόσμο στον άλλον”».
Οι άνθρωποι στο Πέραμα ήταν πάντοτε φτωχοί, αλλά τώρα έχουν χάσει τα πάντα
Η Τζανετέα που έχει περάσει αρκετά χρόνια δουλεύοντας στην Αφρική, σε χώρες του Τρίτου Κόσμου, δεν υπέστη ποτέ το ίδιο σοκ με αυτό όταν είδε το Πέραμα, σχολιάζει η δημοσιογράφος. «Προσφέρουμε ανακούφιση», λέει η 50χρονη εθελόντρια, «αλλά δεν προσφέρουμε μια λύση. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν αμείφθηκαν ποτέ καλά. Το Πέραμα ήταν πάντα φτωχό. Ωστόσο πριν από την κρίση, μπορούσαν τουλάχιστον να ανταπεξέρχονται (στις υποχρεώσεις τους). Τώρα, έχουν χάσει τα πάντα».
Η κλινική της ΜΚΟ δέχεται σε ημερήσια βάση τουλάχιστον 60 ασθενείς, Έλληνες και μετανάστες. Η ανταποκρίτρια της βρετανικής εφημερίδας σχολιάζει ότι με τη φτώχεια υπάρχει έξαρση των ασθενειών είτε σωματικών είτε ψυχικών. «Οι ανάγκες τους είναι τεράστιες», λέει από τη δική της πλευρά η παιδοψυχολόγος Αμαλία Πολάτου. «Πολλά παιδιά υποφέρουν από άγχος, αλλά το γεγονός ότι και εκείνα και οι γονείς τους είναι σε θέση να επιβιώσουν κάτω από αυτές τις φρικτές συνθήκες λέει πολλά για την αγάπη για ζωή».
Αυτό που έκανε εντύπωση στη Σμιθ είναι ότι «για πολύ καιρό οι ασθενείς στην κλινική μιλούσαν για τα ναυπηγεία, ενώ τώρα τελευταία αυτό που εξέπληξε τους εθελοντές είναι ότι δεν θέλουν πια να το συζητούν ή για το οτιδήποτε καθόριζε τη ζωή τους πριν». «Εξεπλάγην όταν είδα ότι κανένας δεν θέλει να εκφέρει γνώμη. Θέλουν απλώς να ζήσουν» λέει η Κατερίνα Καντζίκη η οποία βοηθά εθελοντικά στην κλινική των Γιατρών του Κόσμου, από τότε που άνοιξε στην περιοχή το 2010.
Δεύτερο κόμμα στο Πέραμα η Χρυσή Αυγή -Αν αποτύχει ο ΣΥΡΙΖΑ είναι έτοιμη για την πρωτιά
Η δημοσιογράφος σχολιάζει πως η κλινική δεν είναι πολύ μακριά από τον δρόμο στο τέλος του λόφου όπου την ώρα του ρεπορτάζ, μαυροντυμένοι υποστηρικτές της Χρυσής Αυγής δεν κάνουν τίποτε άλλο από το να συζητούν για την πολιτική στα γραφεία της τοπικής οργάνωσης του κόμματος. Σε αυτό το σημείο παραθέτει τα συγκλονιστικά ποσοτικά στοιχεία προ και μετά κρίσης. Η Σμιθ πληροφορεί το βρετανικό αναγνωστικό κοινό ότι πριν από πέντε χρόνια, η Χρυσή Αυγή είχε πάρει 83 ψήφους, τώρα το ποσοστό της ξεπερνά το 9%, ποσοστό που την φέρνει στη δεύτερη θέση μετά τον ΣΥΡΙΖΑ στην περιοχή. «Ολοένα και περισσότερο, το Πέραμα έχει ιδωθεί ως ο ταγός για το τι μπορεί να συμβεί αν ο ΣΥΡΙΖΑ αποτύχει» σχολιάζει η Έλενα Σμιθ.
Η Χρυσή Αυγή παραμονεύει
«Αν οι Έλληνες απογοητευτούν ξανά, τότε θα υπάρχει για αυτούς μόνο ένα μέρος να στραφούν» δηλώνει στον Guardian ο Αλέκος Παπαθανασίου, επί χρόνια κάτοικος του Περάματος και οδηγός Ταξί. «Το ακούω όλη την ώρα» προσθέτει με ένα ελαφρό μειδίαμα και καταλήγει: «Η Χρυσή Αυγή δεν πήγε πουθενά. Παραμονεύει για να νικήσει τις καρδιές των Ελλήνων και υπάρχει πολύς κόσμος εκεί έξω που την επόμενη φορά, είναι πρόθυμη να τους αγκαλιάσει».