Οχι μόνο δεν αυξήθηκε η παραγωγικότητα με τις μειώσεις μισθών την τελευταία 5ετία, αλλά συν τοις άλλοις οι τιμές των προϊόντων παρέμειναν σε δυσανάλογα υψηλά επίπεδα και τα περιθώρια κέρδους των επιχειρήσεων- κυρίως των βιομηχανιών- διευρύνθηκαν.
Στο συμπέρασμα αυτό δεν καταλήγει κάποιο think tank της ριζοσπαστικής αριστεράς, ούτε κάποια έκθεση συνδικαλιστικού οργάνου, αλλά ειδική μελέτη της Τράπεζας της Ελλάδας. Ποιο είναι το πρώτο συμπέρασμα; Ότι η μεγάλη μείωση του μοναδιαίου κόστους εργασίας οφείλεται κατά κύριο λόγο στη μείωση των ονομαστικών αμοιβών ανά απασχολούμενο και όχι στην αύξηση της μέσης παραγωγικότητας της εργασίας. Ποιο είναι το δεύτερο συμπέρασμα; Ότι η μείωση του μοναδιαίου κόστους εργασίας οδήγησε σε αύξηση των περιθωρίων κέρδους.
Συγκεκριμένα, για το σύνολο της οικονομίας την περίοδο 2010-2013, η αποσύνδεση μεταξύ του πληθωρισμού (αύξηση 2% κατά μέσο όρο) και του ρυθμού μεταβολής του μοναδιαίου κόστους εργασίας (μείωση 3,3% κατά μέσο όρο) είναι φανερή, με αποτέλεσμα ο δείκτης μοναδιαίου περιθωρίου κέρδους να αυξηθεί κατά 3%. Ιδιαίτερα στο βιομηχανικό κλάδο, στον οποίο παράγονται κατά βάση τα εμπορεύσιμα (εξαγώγιμα) αγαθά της οικονομίας, η αποσύνδεση μεταξύ του πληθωρισμού (αύξηση κατά 2,3%) και του ρυθμού μεταβολής του μοναδιαίου κόστους εργασίας (μείωση κατά 6,9%) γίνεται περισσότερο έκδηλη την περίοδο 2010-2013, με αποτέλεσμα ο δείκτης μοναδιαίου περιθωρίου κέρδους να αυξηθεί κατά 10,2%! Η αποσύνδεση αυτή φαίνεται πιο καθαρά στα έτη 2012 και 2013, οπότε ο μοναδιαίος δείκτης περιθωρίου κέρδους αυξήθηκε κατά 19,6% και 7,6% αντίστοιχα. Αυτό οφείλεται στη ραγδαία μείωση κατά 12,6% και 6,3% του μοναδιαίου κόστους εργασίας τα έτη 2012 και 2013, ενώ ο πληθωρισμός κινήθηκε αντίστοιχα στο 4,6% και 0,8%.
Ποιος είναι ο βασικός λόγος για τον οποίο οι τιμές δεν ακολουθούν τις μειώσεις των μισθών; Σύμφωνα με τη μελέτη, για τη μερική προσαρμογή των τιμών σε σχέση με τη μεγάλη μείωση του μοναδιαίου κόστους εργασίας ενδεχομένως ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό η ολιγοπωλιακή δομή της οικονομίας, η οποία παραμένει ακόμη ισχυρή σε αρκετούς κλάδους παραγωγής και εμπορίας αγαθών, όπως για παράδειγμα στον κλάδο των καυσίμων και στον κλάδο των τροφίμων.
Ποιο είναι το. κερασάκι στην τούρτα; Με βάση πρόσφατες έρευνες, οι τιμές πολλών αγαθών στην εγχώρια αγορά παρουσιάζουν μεγάλες αποκλίσεις συγκριτικά με άλλες χώρες ακόμη και όταν η σύγκριση γίνεται με χώρες που βρίσκονται υπό καθεστώς δημοσιονομικής προσαρμογής. Συγκεκριμένα, από την εξέταση των ενδεικτικών τιμών 20 βασικών αγαθών στα σουπερμάρκετ στην Ελλάδα, την Πορτογαλία, την Ολλανδία και το Λουξεμβούργο προκύπτει το συμπέρασμα ότι η Ελλάδα στην πραγματικότητα έχει το ακριβότερο καλάθι αγαθών, διότι οι Έλληνες καταναλωτές χρειάζονται μεγαλύτερο ποσοστό από το μισθό τους σε σχέση με τους καταναλωτές των άλλων τριών χωρών για να αγοράσουν την ίδια ποσότητα αγαθών.