«Αν ο ΣΥΡΙΖΑ κερδίσει τις εκλογές, θα έχουμε πρόβλημα, πολύ χοντρό πρόβλημα». Ενας υψηλός αξιωματούχος ευρωπαίος μιλάει έτσι και εκφράζει την ανησυχία του στο ενδεχόμενο να κερδίσει τις εκλογές το κόμμα της ριζοσπαστικής αριστεράς, σε λίγες ημέρες.
Λίγο πριν την ψηφοφορία για την εκλογή προέδρου δημοκρατίας ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, παρενέβη στην προεκλογική εκστρατεία. Στις 12 Δεκεμβρίου εξήγησε σε μια συνέντευξη στην αυστριακή τηλεόραση ότι θα προτιμούσε «οικεία πρόσωπα» στην εξουσία γιατί δεν θέλει «ακραίες δυνάμεις να αναλάβουν».
Χθες ήταν η σειρά του Πιέρ Μοσκοβισί να καλέσει τους Ελληνες να στηρίξουν το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων, σαν να τους έλεγε να ψηφίσουν για την παρούσα συγκυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ.
Οι εταίροι της Αθήνας φοβούνται, στην πραγματικότητα, ότι μια κυβέρνηση με επικεφαλής τον ΣΥΡΙΖΑ και τον Αλέξη Τσίπρα θα αποσταθεροποιήσει εκ νέου την ευρωζώνη, η οποία μόλις άρχισε να συνέρχεται.
Αλλά αυτός ο φόβος δείχνει υπερβολικός. Όπως εξηγούν διπλωμάτες και ευρωπαίοι αξιωματούχοι που έχουν έδρα την Αθήνα ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι πια το ριζοσπαστικό κόμμα που το 2012 ήθελε να βγάλει τη χώρα από το ευρώ. Οσο πλησιάζει στην εξουσία τόσο ο λόγος του γίνεται πιο λογικός, όπως δείχνει και το κυβερνητικό του πρόγραμμα που εξήγγειλε στην Θεσσαλονίκη τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Ο βουλευτής Γιώργος Σταθάκης, ο οποίος θεωρείται πιθανός υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ έκανε τον γύρο των πρωτευουσών για να εξηγήσει ότι «το κόμμα δεν είναι αυτό που ήταν το 2012. Κάποια εποχή υπήρχε μια συνιστώσα στον ΣΥΡΙΖΑ που ήθελε να γυρίσει η Ελλάδα στη δραχμή. Αυτό το θέμα έχει αποκλειστεί πλέον. Θα παραμείνουμε στην ευρωζώνη» δήλωσε.
Επίσης, δεν τίθεται πλέον ζήτημα όπως το υπενθυμίζει συνεχώς ο Αλέξης Τσίπρας να κάνουν παύση πληρωμών μονομερώς και να πάψουν να πληρώνουν το χρέος του οποίου τα 2/3 ανήκουν στα Κράτη της ευρωζώνης, τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και την Ευρωπαϊκή Κεντρική τράπεζα. «Εμείς θέλουμε να διαπραγματευτούμε με τις ευρωπαϊκές αρχές για να ελαφρύνει το χρέος ώστε να καταστεί βιώσιμο» εξηγεί ο Γιώργος Σταθάκης.
Αυτή τη στιγμή η Ελλάδα αφιερώνει το 5% του ΑΕΠ της για να ξεπληρώνει τόκους ενώ οι Ευρωπαίοι αφιερώνουν μόνο το 2%. Αυτό το αίτημα δεν είναι κάτι επαναστατικό, εξάλλου και ο Αντώνης Σαμαράς δεν λέει κάτι διαφορετικό. Ο Ελληνας πρωθυπουργός στηρίζεται σε μια υπόσχεση του Eurogroup η οποία δόθηκε τον Νοέμβριο του 2012 ότι θα δουν θετικά το ζήτημα της ελάφρυνσης του χρέους αν η Ελλάδα μπορέσει να ισορροπήσει τον προϋπολογισμό της, πράγμα το οποίο συμβαίνει από το 2013.
Πώς εξηγείται αυτός ο πραγματισμός του ΣΥΡΙΖΑ; Αφενός γιατί κατάλαβε ότι θα ήταν δύσκολο να εκβιάσει την ευρωζώνη με στάση πληρωμών και χρεοκοπία. Οι Βρυξέλλες απαντούν σε αυτό ότι η κατάσταση σήμερα δεν συγκρίνεται με εκείνη του 2010 όταν είχαν πιαστεί αδιάβαστοι με την πιθανότητα χρεοκοπίας της Ελλάδας. Τώρα, οι Βρυξέλλες έχουν εξολιστεί με ένα εργαλείο οικονομικής αλληλεγγύης (MES) καθώς και με μια τραπεζική ένωση και έτσι η ΕΚΤ είναι έτοιμη να αγοράσει δημόσιο χρέος άνετα από τα κράτη που θα δέχονταν επίθεση των αγορών σε περίπτωση χρεοκοπίας της Ελλάδας. Αυτό σημαίνει ότι ο κίνδυνος μόλυνσης σε περίπτωση «ελληνικού ατυχήματος» είναι πολύ περιορισμένος πλέον. Επίσης, η νευρικότητα των αγορών μόλις ανακοινώθηκε η πρόωρη εκλογή προέδρου δημοκρατίας στην Ελλάδα απέδειξε στον ΣΥΡΙΖΑ ότι η Ελλάδα δεν έχει καθόλου κερδίσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών και ότι θα ήταν πολύ δύσκολο να χρηματοδοτηθεί μόνη της.
Ετσι, η περίπτωση ενός Grexit ή μιας μονομερούς στάσης πληρωμών δεν προβλέπεται να αποτελέσει το μήλο της έριδος μεταξύ μιας κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και της Τρόικα. Αυτοί οι δυό θα μαλώσουν μάλλον για τις μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν. «Πρέπει να σταματήσουμε να καταστρέφουμε την ελληνική κοινωνία» προειδοποιεί ο Γιώργος Σταθάκης και αναφέρει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να επικεντρωθεί στην μεταρρύθμιση του κράτους, στη μάχη κατά της γραφειοκρατίας κλπ. Από την άλλη, όμως, το ΔΝΤ και η ΕΚΤ επιμένουν για περικοπές σε μισθούς και συντάξεις και για απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων (παρότι ο αριθμός τους μειώθηκε από τους 900.000 τέλος του 2009 στους 656.000 τέλος του 2014).
Αλλά και σε αυτό το θέμα ο ΣΥΡΙΖΑ και η παρούσα κυβέρνηση δεν διαφέρουν πολύ: Ο Σαμαράς επίσης αρνήθηκε νέες περικοπές και αυτό ήταν που προκάλεσε την επίσπευση της προεδρικής εκλογής που οδήγησε τελικά σε πρόωρες βουλευτικές εκλογές.
Το άρθρο αυτό φέρει την υπογραφή του έμπειρου ανταποκριτή της Liberation στις Βρυξέλλες Jean Quatremer.
Αυτό το σκίτσο συνόδευε το άρθρο