Στην Ουάσιγκτον, μπροστά στο ισχυρότερο ακροατήριο του κόσμου, ο Ξενοφών Ζολώτας ανέβηκε στο βήμα και εκφώνησε την ομιλία του στα αγγλικά χρησιμοποιώντας μόνο λέξεις ελληνικής ρίζας. Οχι μία αλλά δυο διαφορετικές χρονιές. Το παγκόσμιο κοινό ένιωσε έκπληκτο και γοητευμένο, οι Ελληνες μια βαθιά αίσθηση υπερηφάνειας και τιμής. Ηταν αυτό ένα από τα στιγμιότυπα που χάρισαν στον Ξενοφώντα Ζολώτα μια ιδιαίτερη θέση στην καρδιά, στο αφήγημα των Ελλήνων. Γιατί τη θέση του στην ιστορία την έδωσαν δεκάδες άλλες στιγμές κατά τη διάρκεια της ζωής του Ξενοφώντα Ζολώτα.
(Στο εξώφυλλο του περιοδικού ΕΙΚΟΝΕΣ με τη σύζυγό του Λόλα)
Αυτό τον εντυπωσιακό βίο, τη ζωή που καθόρισε τις εξελίξεις -οικονομικά και πολιτικά- της χώρας τιμά όπως της αρμόζει η Τράπεζα της Ελλάδας, της οποίας ο Ξενοφών Ζολώτας υπήρξε ο μακροβιότερος διευθυντής της. Τον τιμά με την έκθεση «Ο Καθηγητής και η Τράπεζα της Ελλάδος» που ξεκινά την Τρίτη 16 Δεκεμβρίου στο Μουσείο της Τράπεζας της Ελλάδος, με αφορμήτη συμπλήρωση 110 ετών από τη γέννησή του. Ο καθηγητής, ο διοικητής της τράπεζας της Ελλάδος, ο πρωθυπουργός κυριαρχεί σε αυτή την έκθεση που εκκινεί από τα παιδικά του χρόνια ήδη. Φωτογραφίες, έγγραφα, μαρτυρίες, ντοκουμέντα διατρέχουν την μοναδικού πλούτου έκθεση.
(Με τον Αριστοτέλη Ωνάση)
Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει ότι ο επισκέπτης θα μπορέσει να «δει» τον Ζολώτα στο γραφείο του, στο χώρο που δημιούργησε, πήρε κρίσιμες αποφάσεις, χάραξε οικονομική πολιτική, αφού στην έκθεση υπάρχει και σκηνογραφική αναπαράσταση του γραφείου του στην Τράπεζα της Ελλάδος, με αυθεντικό προσωπικό και υπηρεσιακό υλικό.
(Σε χοροεσπερίδα)
Και βέβαια μέσα από την περιήγηση στην έκθεση και στην ζωή και την προσωπικότητα του Ξενοφώντα Ζολώτα ο επισκέπτης περιηγείται σε αυτή καθ' αυτή την ιστορία της χώρας. Αυτό γίνεται μέσα από τις πέντε ενότητες της έκθεσης, που αρχίζει με σπάνια έγγραφα και φωτογραφίες από το προσωπικό αρχείο του Ζολώτα που αφορούν στην παιδική και στη νεανική του ηλικία μέχρι και τη φάση των σπουδών του σε Ελλάδα και εξωτερικό.
(Με την Ελίζαμπεθ Τέιλορ)
Μια σημαντική ενότητα για κοινό και ερευνητές είναι αυτή που αφορά το πανεπιστημιακό του έργο, την εκλογή του στην Ακαδημία Αθηνών (1952) και το συγγραφικό του έργο την περίοδο 1926-1955. Το ίδιο ισχύει για την ενότητα που αφορά τη θητεία του στην Τράπεζα της Ελλάδος. Παρουσιάζεται φωτογραφικό, οπτικοακουστικό και αρχειακό υλικό από τη θητεία του ως Συνδιοικητής (1944-1945) και Διοικητής (1955-1967, 1974-1981), καθώς και από την περίοδο της δικτατορίας κατά την οποία είχε παραιτηθεί.
(Η πανεπιστημιακή ταυτότητά του)
Φυσικά συμπεριλαμβάνεται και παρουσίαση -συνοπτική όπως αναφέρουν οι διοργανωτές, της πολιτικής δράσης του Ζολώτα, πρωτίστως ως πρωθυπουργού της οικουμενικής κυβέρνησης (1989-1990). Με αφορμή την έκθεση για τα 110 χρόνια από τη γέννηση του Ξενοφώντα Ζολώτα εκδόθηκε δίγλωσσος κατάλογος και το Ίδρυμα Εκτύπωσης Τραπεζογραμματίων και Αξιών της Τράπεζας της Ελλάδος (ΙΕΤΑ) έκοψε ειδικό αναμνηστικό μετάλλιο από χαλκονικέλιο με τη μορφή του Ζολώτα.
*Η έκθεση στο Μουσείο της Τράπεζας της Ελλάδος (Αμερικής 3) θα είναι ανοικτή κάθε Τρίτη, Τετάρτη και Παρασκευή από τις 9:00 ως τις 15:00 και κάθε Πέμπτη από τις 9:00 ως τις 19:00. Το Μουσείο παραμένει κλειστό κατά τις επίσημες αργίες.