Ο αρθρογράφος της Wall Street Journal, Σάιμον Νίξον, δεν κρύβεται πίσω από τις λέξεις του. Σε ένα άρθρο που θα συζητηθεί αρκετά, ο γνωστός δημοσιογράφος κάνει εκτενή αναφορά στα ελληνικά πολιτικά και οικονομικά πράγματα και δεν χαρίζεται σε κανέναν.
Από τον Αλέξη Τσίπρα, που τον χαρακτηρίζει «Τσάβες της Βαλκανικής», έως τα «λάθη» του Σαμαρά, τη στάση του ΔΝΤ στο ελληνικό θέμα, έως τα «αδιέξοδα» που έχει να αντιμετωπίσει η Τρόικα. Επιπροσθέτως, κάνει λόγο για «δράμα της Ελλάδας που μπορεί να εξελιχθεί σε τραγωδία».
Γράφει χαρακτηριστικά: «Πριν από έξι μήνες η χώρα φαινόταν να έχει ξεπεράσει τα χειρότερα και υπήρχε μια διάχυτη αισιοδοξία μεταξύ των κυβερνώντων αλλά και των αγορών. Οι ξένοι επενδυτές άρπαξαν το πρώτο ομόλογο που εξέδωσε η Ελλάδα από την αρχή της κρίσης χρέους και έριξαν φρέσκο χρήμα στο τραπεζικό σύστημα. Το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων που είχε τελματώσει προσέλκυσε το ενδιαφέρον των hedge funds και των private equity που αναζητούσαν ευκαιρίες».
Κάτι, όμως, στο μεσοδιάστημα άλλαξε για να έχουμε το σημερινό σκηνικό. Αναφέρει ο Νίξον: «Η διάθεση σήμερα είναι μάλλον διαφορετική. Αν μη τι άλλο, η οικονομία ξεπέρασε τις προσδοκίες, η ανάπτυξη είναι κατά 0,7% από έτος σε έτος κατά το τρίτο τρίμηνο, η ταχύτερη ανάπτυξη από όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης, η οποία ενισχύθηκε από τον τουρισμό. Την επόμενη χρονιά, η Αθήνα αναμένει αύξηση του κοντά στο 3%. Η ανεργία τελικά πέφτει και η χώρα έχει επιτύχει πλεόνασμα.
Ωστόσο, το ελληνικό 10ετές ομόλογο διαπραγματεύεται τώρα με απόδοση 7,12% και εξακολουθεί να κινείται πολύ πάνω από το χαμηλό του καλοκαιριού κοντά στο 5,5%. Η ελληνική χρηματιστηριακή αγορά έχει υποχωρήσει κατά 12,3% σε σχέση με τον τελευταίο χρόνο, οι ελληνικές τράπεζες παρουσίασαν ανησυχητική εκροή καταθέσεων τον Νοέμβριο και οι έμποροι λένε ότι οι πωλήσεις έκαναν βουτιά τις τελευταίες εβδομάδες».
Στην κόψη του ξυραφιού
Αυτό που διαπιστώνει ο Νίξον είναι ότι η πολιτική αβεβαιότητα στην Ελλάδα ευθύνεται για την κατήφεια των ημερών. Γράφει συγκεκριμένα: «Κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών, οι Έλληνες πολιτικοί και η Τρόικα έχουν πετύχει να θέσουν υπό αμφιβολία όποια πρόοδο έκανε η Ελλάδα. Η χώρα βρίσκεται τώρα στην κόψη του ξυραφιού.
Είναι ακόμη πιθανό ότι οι αποφάσεις κατά τις προσεχείς ημέρες και εβδομάδες μπορεί να οδηγήσουν και πάλι την Ελλάδα στο σταθερό μονοπάτι στο οποίο βρισκόταν πριν το ριζοσπαστικό αριστερό κόμμα ΣΥΡΙΖΑ επικρατήσει στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τον Ιούνιο, σηματοδοτώντας την έναρξη της σημερινής αναταραχής. Αλλά αυτή η πιθανότητα μειώνεται κάθε μέρα που περνά».
Ο Τσίπρας ως άλλος... Τσάβες
Ο Νίξον δείχνει τον άνθρωπο που έχει τη μεγαλύτερη ευθύνη για τη σημερινή πολιτική αναταραχή και αυτός -σύμφωνα με την ανάλυσή του- είναι ο Αλέξης Τσίπρας. Γράφει για τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ: «Έχει τρομάξει τις αγορές μετατρέποντας την επικείμενη κοινοβουλευτική ψηφοφορία για την εκλογή νέου Προέδρου της Ελλάδα -σε μεγάλο βαθμό μια εθιμοτυπική θέση- σε ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση, ελπίζοντας ότι θα προκηρύξει πρόωρες εκλογές που θα τον εκτοξεύσουν στην πρωθυπουργία».
Και συνεχίζει ο Νίξον την επίθεση προς τον Αλέξη Τσίπρα: «Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πρόσφατα προσπαθήσει να ξαναπουλήσει τον εαυτό του σε επενδυτές στη Νέα Υόρκη και το Λονδίνο ως κύριο φιλοευρωπαϊκό κόμμα. Ωστόσο, ο κ. Τσίπρας έχει αντιταχθεί σχεδόν σε κάθε αναθεώρηση του προϋπολογισμού και στέκεται σταθερά στο πλευρό των κατεστημένων συμφερόντων. Με την άρνησή του να συνεργαστεί με την κυβέρνηση, ακόμη και στις αλλαγές στη δημόσια διοίκηση και στο Σύνταγμα, αλλαγές που παραδέχεται ότι χρειάζονται επειγόντως, ο κ. Τσίπρας φαίνεται να ενσωματώνει τις χειρότερες πτυχές του πολιτικού πολιτισμού που λέει ότι θέλει να αλλάξει.
Η οικονομική στρατηγική του αντιστοιχεί σε μεγάλες αυξήσεις στις δημόσιες δαπάνες, επανακρατικοποιήσεις, αποκατάσταση θέσεων εργασίας στον δημόσιο τομέα που θα χρηματοδοτηθούν από την ελάφρυνση του χρέους από την Τρόικα - ένα πρόγραμμα που εγγυάται ότι θα οδηγήσει την Ελλάδα σε μια νέα τροχιά σύγκρουσης με την υπόλοιπη Ευρώπη. Ακούγοντας τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που χαράσσουν τη στρατηγική είναι δύσκολο να μην καταλήξει κανείς στο συμπέρασμα ότι ο κ. Τσίπρας θα γίνει ο Ούγκο Τσάβες των Βαλκανίων, το πρόγραμμά του είναι σαν αυτό του πρώην ηγέτη της Βενεζουέλας».
Τα λάθη του Σαμαρά
Πάντως, το ίδιο επικριτικός είναι και για τον Αντώνη Σαμαρά και τον κατηγορεί για μια σειρά λαθών που δημιούργησε προσκόμματα στη διακυβέρνηση, ενώ δεν έστειλε σωστά μηνύματα στις αγορές. Γράφει ο Νίξον: «Ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς πρέπει να μοιραστεί μέρος της ευθύνης για την απώλεια της εμπιστοσύνης των αγορών. Απάντησε με λάθος τρόπο την απειλή του ΣΥΡΙΖΑ και αυτό έχει υπονομεύσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών και της Τρόικας. Τον Ιούνιο, απέλυσε τον επικεφαλής της φορολογικής διοίκησης, που οι αξιωματούχοι της Τρόικας θεωρούσαν ότι ήταν απόδειξη ότι η Αθήνα αντιμετώπιζε "μαλακά" τη φοροδιαφυγή. Ο Σαμαράς προχώρησε επίσης σε ανασχηματισμό προωθώντας παλαιού τύπου λαϊκιστές σε θέσεις-κλειδιά. Ακόμα χειρότερα ο Σαμαράς ξεθάρρεψε όταν είπε τον Οκτώβριο ότι η Ελλάδα θα βγει από το πρόγραμμα διάσωσης στο τέλος του τρέχοντος έτους, βάζοντας τον εαυτό του στο έλεος των αγορών. Οι αγορές γρήγορα έδωσαν την ετυμηγορία τους υπό τον φόβο ότι η Ελλάδα θα εγκαταλείψει τις μεταρρυθμίσεις και τη δημοσιονομική πειθαρχία. Πράγματι, ο κ. Σαμαράς φάνηκε να επιβεβαιώνει αυτούς τους φόβους παρουσιάζοντας έναν προϋπολογισμό του 2015 που βασιζόταν σε αισιόδοξες προβλέψεις. Στη συνέχεια παρέτεινε την προθεσμία για τους πολίτες να πληρώνουν τις ληξιπρόθεσμες οφειλές τους σε 100 μήνες από τους 12 , και πάλι χωρίς τη σύμφωνη γνώμη της Τρόικας, αυξάνοντας περαιτέρω τις αμφιβολίες σχετικά με τη δέσμευσή του για μεταρρυθμίσεις. Τελικά ο προϋπολογισμός ψηφίστηκε την Κυριακή».
Η Τρόικα έχει μέρος της ευθύνης
Κεφάλαιο Τρόικα και ο Νίξον ρίχνει κάμποσα βέλη προς τους δανειστές της Ελλάδας. Αναφέρει συγκεκριμένα: «Ούτε η Τρόικα είναι άμοιρη ευθυνών. Για τρίτη φορά μέσα σε τρία χρόνια, το ΔΝΤ κρατάει την κρίσιμη αξιολόγηση πιέζοντας για περαιτέρω βαθιές περικοπές των δαπανών την ώρα που η Αθήνα επιμένει ότι θα αποδειχθούν περιττές, όπως ήταν το 2013 και το 2014. Το ΔΝΤ επιμένει επίσης σε επανεξέταση των συντάξεων και του φορολογικού συστήματος σε ένα χρονοδιάγραμμα που όπως πιστεύει η Αθήνα δεν είναι πολιτικά ρεαλιστικό.
Το ΔΝΤ μπορεί να έχει δίκιο ότι αυτό μπορεί να είναι μια τελευταία ευκαιρία για να ασκήσει πραγματική πίεση στην Αθήνα να τηρήσει τις δεσμεύσεις. Το ζήτημα είναι εάν η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να αλλάξει από ένα πρόγραμμα διάσωσης σε μια προληπτική πιστωτική γραμμή όπου η Τρόικα θα έχει λιγότερη δύναμη να επηρεάσει τις αποφάσεις της Αθήνας. Ομως κι άλλοι αξιωματούχοι της Τρόικας φοβούνται ότι η ολοένα και μεγαλύτερη αδιαλλαξία του ΔΝΤ κινδυνεύει να εμβαθύνει την πολιτική αβεβαιότητα στην Ελλάδα».
Τι μπορεί να γίνει
Στην κατακλείδα του μακροσκελούς άρθρου του ο Νίξον σημειώνει πως τα χρονικά περιθώρια στενεύουν για την Ελλάδα, επομένως θα χρειαστεί κάποια επέκταση του τρέχοντος προγράμματος, έτσι ώστε να ανταποκριθεί στις δεσμεύσεις της. Γράφει ο Αμερικανός δημοσιογράφος: «Αλλά η Αθήνα είναι αισιόδοξη ότι εφόσον πετύχει μια συμφωνία εντός των προσεχών ημερών, που θα επιτρέπει στην Ελλάδα να βγείτε από το Μνημόνιο με μια προληπτική πιστωτική γραμμή στις αρχές του επόμενου έτους, θα μπορούσε ακόμα να κερδίσει τις 180 κοινοβουλευτικές ψήφους που χρειάζεται για να εκλέξει νέο πρόεδρο και να αποφύγει πρόωρες εκλογές. Μια τέτοια συμφωνία αναπόφευκτα θα απαιτήσει ένα "άλμα πίστης" από την Τρόικα. Ο κ. Σαμαράς θα μπορούσε σίγουρα να κάνει αυτό το άλμα πίστης ευκολότερα προχωρώντας σε αξιόπιστες δεσμεύσεις για να χρησιμοποιήσετε τον πολιτικό χώρο που θα κερδίσει αναζωογονώντας τις προσπάθειες αντί να προβεί σε μια λαϊκίστικη εκλογολογία. Αν η Τρόικα δεν συμφωνήσει σε μια ικανοποιητική συμφωνία με τον κ Σαμαρά, θα πρέπει να προετοιμαστεί για περαιτέρω πολιτική αστάθεια, που θα ακολουθηθεί από μια πολύ-λιγότερο ικανοποιητική συμφωνία με τον κ. Τσίπρα».