Ηταν μεσημέρι Παρασκευής 8 Αυγούστου, όταν η Κατερίνα Περιστέρη, η ανασκαφέας της Αμφίπολης, σχημάτισε στο τηλέφωνό της τον αριθμό του υπουργείου Πολιτισμού. Η στιγμή που έπαιρνε την πολιτική ηγεσία για να ενημερώσει πως αποκαλύφθηκαν οι Σφίγγες. Οσα ακολούθησαν τα επόμενα 24ωρα είχαν ρυθμούς καταιγιστικούς και κινηματογραφικούς.
Η Κατερίνα Περιστέρη καλεί πρώτα τη Μαρία Βλαζάκη, γενική διευθύντρια αρχαιοτήτων και πολιτιστικής κληρονομιάς. Καθώς βρίσκεται σε αποστολή του υπουργείου και δεν μπορεί εκείνη τη στιγμή να απαντήσει, το επόμενο τηλεφώνημα που κάνει η διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Σερρών, στις 5 το απόγευμα της Παρασκευής, είναι στη γενική γραμματέα Λίνα Μενδώνη.
Την ενημερώνει ότι κατά την πορεία των ανασκαφών, που είχαν μέχρι τότε αποκαλύψει 80 μέτρα του περιβόλου σε άψογη κατάσταση, έφτασαν μπροστά στην αποκάλυψη που προμήνυε όσα ακολούθησαν: Στις δύο ακέφαλες Σφίγγες.
Η Λίνα Μενδώνη σπεύδει στο γραφείο του υπουργού, όπου και τον ενημερώνει επί λέξει για όσα της μετέφερε η Κατερίνα Περιστέρη, και ο Κώστας Τασούλας δίνει εντολή στη γενική γραμματέα να μεταβεί την Κυριακή στην Αμφίπολη για να διαπιστώσει και η ίδια περί τίνος πρόκειται.
Φτάνοντας διαπιστώνει τη σημαντικότητα του ευρήματος και παραμένει στην περιοχή προκειμένου να κινηθούν οι διαδικασίες για τη δημιουργία του εργοταξίου και των διαδικασιών για την απρόσκοπτη εργασία μέσα στον τύμβο, σε μια ανασκαφή που δεν εθεωρείτο συστημική αλλά σωστική (ακόμα δεν έχει γίνει η σχετική διαδικασία, αφού δεν έχει πάει ακόμα ο φάκελος της ανασκαφής στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο).
Ενημερώνει διαρκώς τον υπουργό Πολιτισμού, ο οποίος επικοινωνεί με το υπουργείο Δημόσιας Τάξης και το τοπικό τμήμα της Αστυνομίας, ζητώντας αυξημένη αστυνομική προστασία. Ταυτόχρονα ενημερώνει συνεχώς τον πρωθυπουργό. Πέντε μέρες αργότερα, ο ίδιος ο πρωθυπουργός επισκέπτεται την ανασκαφή και έτσι διεθνώς η λέξη Αμφίπολη γίνεται viral και τα σενάρια και οι ιστορίες περί Μεγάλου Αλεξάνδρου βρίσκουν ξαφνικά πρόσφορο έδαφος για να ανθήσουν.
Το ιστορικό αυτό αφηγήθηκε η ίδια η γενική γραμματέας στο περιθώριο της μαραθώνιας παρουσίασης του «ανασκαφικού οδοιπορικού» της Αμφίπολης, με αφορμή την αναφορά της κυρίας Περιστέρη σε φύλακες με όπλα πέριξ της ανασκαφής. Μάλιστα, ο υπουργός παρακολουθούσε συμφωνώντας με αυτή την αφήγηση, αλλά βρίσκοντας και την ευκαιρία για να θυμηθεί ένα ακόμα ποίημα του Κωνσταντίνου Καβάφη, που είναι προφανώς ο αγαπημένος του ποιητής: «Εκείνη του Aυγούστου -Aύγουστος ήταν;- η βραδυά... Μόλις θυμούμαι πια τα μάτια· ήσαν, θαρρώ, μαβιά...».
Διαβάστε παρακάτω το ιστορικό της ανασκαφής στη συνέχεια, όπως δημοσιεύθηκε στο iefimerida.gr
- 20 Αυγούστου -Στο φως οι Σφίγγες
Στις 20 Αυγούστου δόθηκαν στη δημοσιότητα οι φωτογραφίες και με τις δύο Σφίγγες, αφού είχαν αφαιρεθεί 11 λίθοι από τον τοίχο σφράγισης της εισόδου του τύμβου Καστά. Οι εντυπωσιακοί φρουροί του τάφου σε όλο τους το μεγαλείο... Μαζί με τα κεφάλια τους, το ύψος τους έφθανε τα δύο μέτρα.
- 21 Αυγούστου -Στο φως οι παραστάδες της εισόδου
Με την αφαίρεση ακόμη πέντε λίθων από τον τοίχο σφράγισης του τάφου ήθρε στο φως η βάση των Σφιγγών και το ανώτερο τμήμα του μαρμάρινου θυρώματος. Καλύπτεται με fresco σε μίμηση ιωνικού επιστυλίου. Φέρει διακόσμηση με κόκκινο, μπλε και μαύρο χρώμα. Αμέσως, κάτω από το ιωνικό επιστύλιο, αποκαλύφθηκαν δυο ιωνικά επίκρανα των παραστάδων της θύρας, επίσης επικαλυπτόμενα με fresco και επιζωγραφισμένα με τα ίδια χρώματα.
- 24 Aυγούστου -Αποκαλύπτεται σταδιακά η είσοδος του τάφου
Με την αφαίρεση 10 ακόμη λίθων από τον τοίχο σφράγισης του τάφου αποκαλύφθηκε η συνέχεια της πρόσοψης της εισόδου του μνημείου, με διάκοσμο, όμοιο με αυτόν των πλαϊνών τοίχων, αλλά και κάτω από τα επίκρανα, οι μαρμάρινες παραστάδες του θυρώματος, οι οποίες επικαλύπτονται, επίσης, από λευκή νωπογραφία.
- 25 Αυγούστου -Στο φως η επιβλητική είσοδος
Aποκαλύφθηκε σχεδόν ολόκληρη η πρόσοψη του ταφικού μνημείου, ενώ με την αφαίρεση των χωμάτων, στο εσωτερικό του προθαλάμου, εμφανίστηκε κάτω από το μαρμάρινο ιωνικό επιστύλιο, ένθετη μαρμάρινη επένδυση, από ορθοστάτες, καθ' όλο το μήκος των πλευρικών τοίχων. Σε απόσταση 6 μ. από το άνοιγμα της εισόδου αποκαλύφθηκε το πάνω μέρος μαρμάρινου διαφραγματικού τοίχου.
- 26 Αυγούστου -Το βοτσαλωτό δάπεδο πίσω από τις Σφίγγες
Με την αφαίρεση των χωμάτων πίσω από τις Σφίγγες αποκαλύφθηκε βοτσαλωτό δάπεδο, που αποτελείται από ορθογώνια και τετράγωνα σχήματα, πλαισιωμένα από ασπρόμαυρους ρόμβους.. Στο κάτω μέρος της πρόσοψης εμφανίζεται στη νωπογραφία ταινία, μπλε χρώματος, η οποία συνεχίζεται και στους πλευρικούς τοίχους.
- 31 Αυγούστου -Το κόκκινο μωσαϊκό
Με τη αφαίρεση χωμάτων από τον προθάλαμο, στον χώρο πίσω από τον τοίχο των Σφιγγών, αποκαλύφθηκε τμήμα μαρμαροθετημένου δαπέδου, με λευκά, μικρά ακανόνιστα τμήματα μαρμάρου, σε κόκκινο φόντο, σωζόμενο σε εξαιρετικά καλή κατάσταση.
- 6 Σεπτεμβρίου -Οι πανέμορφες Καρυάτιδες
Σε απόσταση περίπου 2 μέτρων από τη θόλο και 4,5 μέτρων, περίπου, από το δάπεδο του πρώτου θαλάμου αποκαλύφθηκε μαρμάρινη ορθογώνια πλάκα, μήκους 4,2 μ., πλάτους 1 μ. και πάχους 0,21 μ., σε άριστη κατάσταση, ενώ με την αφαίρεση των αμμωδών χωμάτων, στον χώρο μπροστά από τον δεύτερο διαφραγματικό τοίχο, αποκαλύφθηκαν κάτω από το μαρμάρινο επιστύλιο, ανάμεσα στις, επίσης, μαρμάρινες παραστάδες, δύο εξαιρετικής τέχνης Καρυάτιδες, από θασίτικο μάρμαρο.
- 11 Σεπτεμβρίου -Οι Καρυάτιδες είναι ολόσωμες!
Με την αφαίρεση του τοίχου σφράγισης μπροστά από τις Καρυάτιδες αποκαλύφθηκε ότι οι κόρες είναι ολόσωμες. Οι Καρυάτιδες φαίνεται ότι ανασηκώνουν ελαφρά τον χιτώνα τους, με το αντίστοιχο χέρι τους.
- 12 Σεπτεμβρίου -Υπάρχει και τρίτος θάλαμος στον τάφο
Μετά την αφαίρεση του χώματος στο δεύτερο θάλαμο του τάφου, πίσω από τις Καρυάτιδες ανακαλύφθηκε ο τρίτος διαφραγματικός τοίχος του τύμβου και το πάνω τμήμα του υπέρθυρου που οδηγεί στον τρίτο θάλαμο του τάφου.
- 14 Σεπτεμβρίου -Στο εσωτερικό του δεύτερου θαλάμου
Στο φως οι πρώτες φωτογραφίες από το εσωτερικό του δεύτερου θαλάμου, πίσω από τις Καρυάτιδες, με τα κόκκινα μάρμαρα.
- 21 Σεπτεμβρίου -Εκπληκτικές λεπτομέρειες από τα ακροδάχτυλα των Καρυάτιδων
Με την περαιτέρω αφαίρεση των χωμάτων από τον πρώτο θάλαμο του τάφου αποκαλύφθηκαν εκπληκτικές λεπτομέρειες από τις Καρυάτιδες. Συγκεκριμένα, αποκαλύφθηκε ότι φέρουν κοθόρνους, οι οποίοι είναι διακοσμημένοι με κόκκινο και κίτρινο χρώμα, ενώ τα ακροδάχτυλα των ποδιών τους έχουν αποδοθεί με εξαιρετική λεπτομέρεια.
- 30 Σεπτεμβρίου -Οι πανύψηλες Καρυάτιδες πάνω στα βάθρα τους
Με την αφαίρεση των τελευταίων δομών του τοίχου σφράγισης, μπροστά από τον δεύτερο διαφραγματικό τοίχο, αποκαλύφθηκαν στο σύνολό τους τα μαρμάρινα βάθρα, πάνω στα οποία πατούν οι Καρυάτιδες.Το συνολικό ύψος βάθρου και αγάλματος είναι 3,67 μ.
- 2 Οκτωβρίου -Η μαρμάρινη πόρτα «δείχνει» τάφο
Με την αφαίρεση των χωμάτων αποκαλύφθηκαν τμήματα από μαρμάρινη θύρα, της τυπικής μορφής των μακεδονικών τάφων. Eίναι κατασκευασμένη από μάρμαρο Αλυκής Θάσου -όπως είναι κατασκευασμένο και όλο το ταφικό συγκρότημα- με εφηλίδες, οι οποίες μιμούνται την κεφαλή καρφιών, όπως είθισται στις ξύλινες πόρτες. Επίσης, κατά την ανασκαφή βρέθηκαν, μπροστά από τη θύρα, πίσω από τις Καρυάτιδες, χάλκινα και σιδερένια καρφιά.
- 12 Οκτωβρίου -Μαγεύει το εκπληκτικό ψηφιδωτό
Mε την αφαίρεση των χωμάτων από το δεύτερο θάλαμο του τάφου, οι ανασκαφείς βρέθηκαν μπροστά σε μια νέα έκπληξη. Ενα εκπληκτικής τέχνης ψηφιδωτό. Ο ψυχοπομπός Ερμής να προπορεύεται, δυο λευκά άλογα, και ένας δαφνοστεφανωμένος άνδρας.
- 16 Οκτωβρίου -Το ψηφιδωτό απεικονίζει την αρπαγή της Περσεφόνης
Με την αφαίρεση όλου του χώματος από τον δεύτερο θάλαμο του τάφου αποκαλύφθηκε το σύνολο του ψηφιδωτό το οποίο, όπως διαπιστώθηκε, απεικονίζει την αρπαγή της Περσεφόνης. Η κοκκινομάλλα Περσεφόνη μαγεύει...
- 21 Οκτωβρίου -Η έκπληξη με το κεφάλι της Σφίγγας
Kαι ξαφνικά οι ανασκαφείς την περασμένη εβδομάδα βρέθηκαν αντιμέτωποι με μια νέα έκπληξη. Ενώ αφαιρούσαν τα χώματα από τον τρίτο θάλαμο του τάφου και στην προσπάθειά τους να φθάσουν στον τέταρτο διαφραγματικό τοίχο του τύμβου και να διαπιστώσουν τι κρύβει το πορτάκι των 0,96 μέτρων που έχει βρεθεί σε αυτόν, βρήκαν θαμμένο στα χώματα το κεφάλι της ανατολικής Σφίγγας...
