Τέσσερις είναι οι ημέρες της αργίας (μία υποχρεωτική και τρεις κατ' έθιμο) κατά τη διάρκεια των εορτών των Χριστουγέννων, ενώ τις δύο Κυριακές πριν από τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά τα καταστήματα είναι ανοιχτά, με την πλειονότητα των εμποροϋπαλλήλων να εργάζεται κανονικά. Πώς, όμως, πληρώνονται όσοι εργάζονται αυτές τις ημέρες;
Αργίες
1) Επιχειρήσεις που δεν θα λειτουργήσουν
Εάν δεν λειτουργήσει η επιχείρηση, καταβάλλεται στους μισθωτούς που αμείβονται με ημερομίσθιο το σύνηθες καταβαλλόμενο ημερομίσθιό τους χωρίς καμία προσαύξηση. Στους μισθωτούς που αμείβονται με μισθό δεν οφείλεται τίποτα πέραν του μηνιαίου μισθού.
2) Επιχειρήσεις που θα λειτουργήσουν
Οι μισθωτοί που θα απασχοληθούν ημέρα υποχρεωτικής αργίας δικαιούνται να λάβουν αν αμείβονται με ημερομίσθιο το σύνηθες καταβαλλόμενο ημερομίσθιό τους και προσαύξηση 75% που θα υπολογισθεί στο νόμιμο ωρομίσθιό τους για όσες ώρες απασχοληθούν. Στην περίπτωση που οι εργαζόμενοι αμείβονται με μηνιαίο μισθό: α) προσαύξηση 75% επί του νόμιμου ωρομίσθιού τους και το οφειλόμενο κατά τη συγκεκριμένη ημέρα μισθό τους ίσο με τόσα ωρομίσθια όσα είναι και οι ώρες απασχόλησης εφόσον πρόκειται για επιχειρήσεις που υπάγονται στις διατάξεις περί Κυριακής αργίας και λειτουργούν εκτάκτως και β) μόνο προσαύξηση 75% επί του νόμιμου ημερομισθίου για όσες ώρες απασχοληθούν αν πρόκειται για μισθωτούς επιχειρήσεων που δεν υπάγονται στις διατάξεις περί Κυριακής αργίαςγ) Όσοι από τους ημερομίσθιους δεν προσέλθουν στην εργασία τους αν γνωρίζουν ότι η επιχείρηση λειτουργεί δεν θα λάβουν την αμοιβή της ημέρας αυτής.
Κατ' έθιμο αργίες (δεύτερη ημέρα των Χριστουγέννων, η Πρωτοχρονιά και τα Θεοφάνια)
Οι παραπάνω εορτές δεν περιλαμβάνονται στις εξαιρέσιμες και συνεπώς είναι εργάσιμες ημέρες για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα εκτός αν έχουν καθιερωθεί ως εξαιρέσιμες αργίες με ειδικά διατάγματα, συλλογικές συμβάσεις κτλ. Έτσι επιτρέπεται κατά την ημέρα αυτή η λειτουργία των ιδιωτικών επιχειρήσεων όσο και η απασχόληση των μισθωτών. Στους μισθωτούς που απασχολούνται κατά τις ημέρες αυτές, αν μεν είναι ημερομίσθιοι οφείλεται να λάβουν το συνήθως καταβαλλόμενο ημερομίσθιό τους χωρίς καμία προσαύξηση, αν δε αμείβονται με μηνιαίο μισθό καμιά αμοιβή, πέρα του κανονικού μισθού τους.
Σημειώνεται ιδιαίτερα για τους αμειβόμενους με ημερομίσθιο εάν δεν απασχοληθούν τις ημέρες αυτές, έστω και για λόγους που δεν οφείλονται σε υπαιτιότητά τους, θα καταβληθεί το ημερομίσθιό τους.
Εάν η επιχείρηση παραμένει κλειστή κατά τις ημέρες αυτές, α) όσοι αμείβονται με ημερομίσθιο δεν δικαιούνται κατά κανόνα να λάβουν το ημερομίσθιό τους γιατί δεν υπάρχει διάταξη νόμου με την οποία να θεσπίζεται γενική υποχρέωση των εργοδοτών για την πληρωμή του ημερομισθίου τους στις μη εξαιρέσιμες αργίες, εκτός βέβαια αν από έθιμο, ή επιχειρησιακή συνήθεια, ή ΣΣΕ κλπ. προβλέπεται ότι θα αργήσουν στις εορτές αυτές, καταβάλλοντας όμως το αντίστοιχο ημερομίσθιο και β) όσοι αμείβονται με μηνιαίο μισθό θα λάβουν κανονικά το μισθό τους χωρίς καμιά πρόσθετη αμοιβή.
Αν όμως η επιχείρηση λειτουργεί συνήθως κατά τη ημέρα αυτή αλλά φέτος ο εργοδότης αποφάσισε μονομερώς να μη λειτουργήσει, οφείλει να καταβάλλει στους αμειβόμενους με ημερομίσθιο το ημερομίσθιό τους, κατά τις διατάξεις περί υπερημερίας εργοδότου, και σε όσους αμείβονται με μηνιαίο μισθό δεν δικαιούνται άλλης αμοιβής εκτός από τον κανονικό μηνιαίο μισθό τους.
Αν όμως η επιχείρηση παρέμεινε κλειστή τα προηγούμενα χρόνια και φέτος ο εργοδότης εξαιρετικώς αποφάσισε τη λειτουργία της, τότε: α) οι αμειβόμενοι με ημερομίσθιο δικαιούνται το κανονικό τους ημερομίσθιο και β) οι αμειβόμενοι με μισθό δικαιούνται να λάβουν το 1/25 επί πλέον του μισθού τους (διότι ο μισθός αντιστοιχεί στις εργάσιμες ημέρες του μηνός, ενώ η ημέρα αυτή δεν ήταν για αυτούς εργάσιμη και συνεπώς δεν περιλαμβάνονταν στο μισθό τους η αμοιβή για την ημέρα αυτή).
Εάν κατά τις ημέρες αυτές που χαρακτηρίζονται σαν εργάσιμες ο μισθωτός απουσιάσει αυθαίρετα από την εργασία του, δεν δικαιούται να λάβει το ημερομίσθιό και η απουσία του μπορεί να θεωρηθεί αδικαιολόγητη. Αντίθετα, αν ο εργοδότης δεν επιτρέψει για οποιοδήποτε λόγο εκτός από της περίπτωση ανωτέρας βίας στους μισθωτούς να εργαστούν, υποχρεούται να τους καταβάλλει το ημερομίσθιο της ημέρας αυτής.
Κυριακές πριν τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά
Για τις Κυριακές 14/12 και 21/12/2014 που τα καταστήματα θα μείνουν ανοικτά ο νόμος ορίζει ότι επιτρέπεται η απασχόληση των εργαζομένων σε εμπορικά καταστήματα που λειτουργούν σύμφωνα με τα ανωτέρω. Η απασχόληση των εργαζομένων στις περιπτώσεις αυτές είναι νόμιμη και αμείβεται σύμφωνα με τις κοινές διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας που ορίζουν πρόσθετη αμοιβή για εργασία κατά τις Κυριακές (δηλαδή με προσαύξηση 75%).
Στους εργαζόμενους που θα απασχοληθούν κατά τις συγκεκριμένες Κυριακές δύναται να χορηγηθεί η αναπληρωματική ανάπαυση σε εργάσιμη ημέρα της εβδομάδας που προηγείται των Κυριακών αυτών.
Οι εργαζόμενοι που θα απασχοληθούν περισσότερες από πέντε (5) ώρες την Κυριακή 14/12/2014, δικαιούνται προσαύξηση 75% για τις ώρες που θα απασχοληθούν και αναπληρωματική ημέρα ανάπαυσης σε εργάσιμη ημέρα εντός της εβδομάδας που ακολουθεί την Κυριακή της απασχολήσεως.
Οι εργαζόμενοι που θα απασχοληθούν πάνω από πέντε (5) ώρες την Κυριακή 21/12/2014, δικαιούνται προσαύξηση 75% για τις ώρες που θα απασχοληθούν και αναπληρωματική ανάπαυση σε εργάσιμη ημέρα εντός του μηνός Ιανουαρίου 2015.
Σε περίπτωση που δεν τύχουν αναπληρωματική ημέρα αναπαύσεως δικαιούνται να λάβουν και το 1/25 του μηνιαίου μισθού τους, το οποίο δεν αποτελεί αμοιβή για την απασχόληση την Κυριακή, αλλά αποζημίωση για την στέρηση της αναπληρωματικής αναπαύσεως
Οι εργαζόμενοι που θα απασχοληθούν πέντε (5) ή λιγότερες ώρες δικαιούνται προσαύξηση 75% για τις ώρες που θα απασχοληθούν και δύναται να ζητήσουν ισόχρονη αναπληρωματική ανάπαυση, αυτοί που θα απασχοληθούν την Κυριακή στις 14/12, μια ημέρα μέσα στην εβδομάδα που ακολουθεί την Κυριακή και αυτοί που θα απασχοληθούν την Κυριακή στις 21/12 μια εργάσιμη ημέρα μέσα στον μήνα Ιανουάριο.