Ηχηρό «χαστούκι» ήρθε από τις Βρυξέλλες για το φιλόδοξο σχέδιο της πεζοδρόμησης της Πανεπιστημίου, καθώς η Ευρωπαϊκή Ενωση απαίτησε την απένταξη από το ΕΣΠΑ θεωρώντας προφανώς πως πρόκειται για έργο ... βιτρίνα!
Σύμφωνα με το «Βήμα», η ανάπλαση της Πανεπιστημίου, με παράλληλη επέκταση του τραμ στην πλατεία Αιγύπτου, όπως και τα έργα στο Παραλιακό Μέτωπο του Φαλήρου απεντάσσονται από τη νέα προγραμματική περίοδο 2014-2020, έπειτα από απαίτηση των Βρυξελλών. Σύμφωνα με πληροφορίες της εφημερίδας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έστειλε τελεσίγραφο στην κυβέρνηση, απαιτώντας την απένταξη των συγκεκριμένων έργων από το «νέο ΕΣΠΑ» καθώς πηγές στις Βρυξέλλες αναφέρουν ότι δεν είναι δυνατό να χρηματοδοτηθούν «διακοσμητικά έργα», σε περίοδο έλλειψης πόρων και ενώ εκκρεμεί η ολοκλήρωση των διευρωπαϊκών δικτύων της χώρας, αλλά και άλλων έργων προτεραιότητας.
Ήδη, το Ίδρυμα Ωνάση, αργά το βράδυ του Σαββάτου και ενώ ήδη είχε γίνει γνωστό το πρωτοσέλιδο του Βήματος για την απόφαση φωτιά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έσπευσε να εκδόσει ανακοίνωση μιλώντας για μη ένταξη του προγράμματος - ενώ προφανώς έχουμε να κάνουμε με απένταξη. Το Ιδρυμα Ωνάση βρίσκεται σε εξαιρετικά δυσάρεστη θέση αφού διοργάνωσε το σχετικό διαγωνισμό και χρηματοδότησε τις δεκάδες μελέτες για την υλοποίηση του προγράμματος πεζοδρόμησης της Πανεπιστημίου. Το ερώτημα βέβαια είναι γιατί οι μελέτες που υπεβλήθησαν δεν έπεισαν τις αρχές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πως επρόκειτο για αναπλάσεις με αναπτυξιακό χαρακτήρα.
Το Μέγαρο Μαξίμου, σε συνεννόηση με τα συναρμόδια υπουργεία, μη έχοντας άλλη επιλογή αποδέχθηκε τα τετελεσμένα, όταν η είδηση της κοινοτικής παρέμβασης έφτασε στο Μέγαρο Μαξίμου, σύμφωνα με το «Βήμα». Ετσι, η υλοποίηση των δύο έργων είναι αδύνατη, καθώς δεν υπάρχουν εθνικοί πόροι για να καλύψουν το κόστος τους.
Το σκεπτικό της Κομισιόν είναι πως από τη στιγμή που υπάρχει τέτοια οικονομική στενότητα και δεν έχουν προχωρήσει το οδικό δίκτυο που αφαιρέθηκε από τις παραχωρήσεις, οι σιδηροδρομικοί άξονες και οι απαραίτητες εθνικού χαρακτήρα υποδομές, δεν είναι δυνατόν να λαμβάνουν προτεραιότητα έργα συμπληρωματικού χαρακτήρα. Μάλιστα, θεωρούν την πεζοδρόμηση της Πανεπιστημίου με επέκταση του τραμ ένα έργο τουριστικό και περιττό, ενώ παρόμοια άποψη εκφράζουν και τα για τρία υποέργα που σχεδιάζει να εκτελέσει το υπουργείο Υποδομών στο Φάληρο, ενόψει της ολοκλήρωσης του έργου των 500 εκατ. ευρώ που χρηματοδοτεί το ίδρυμα Νιάρχου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η απόφαση σχετικά με το Φάληρο δεν αφορά το Φαληρικό Δέλτα και το Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος που προχωρά απρόσκοπτα αφού χρηματοδοτείται μόνο από το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος και όχι από εθνικούς ή κοινοτικούς πόρους. Το Ιδρυμα Νιάρχος είχε πληρώσει τις μελέτες που έκανε ο Ρέντσο Πιάνο για την ανάπλαση του παραλιακού μετώπου του Φαλήρου και τις είχε δωρίσει στην ελληνική πολιτεία που προχώρησε στις λοιπές διαδικασίες προς τους μηχανισμούς της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης.
Μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει καμία ανακοίνωση ή αντίδραση από το Δήμο Αθηναίων και τα συναρμόδια υπουργεία, παρά μόνο η βραδυνή ανακοίνωση του Ιδρύματος Ωνάση που αναφέρει
«Το 2010 η Ελληνική Πολιτεία, δια της τότε Υπουργού ΥΠΕΚΑ, απευθύνθηκε στο Ίδρυμα Ωνάση και ζήτησε τη συμβολή του στο αναπτυξιακό, όπως τόνισε, έργο της ανάπλασης του κέντρου της Αθήνας με άξονα την οδό Πανεπιστημίου. Ο σχεδιασμός του έργου, όπως παρουσιάστηκε στο Ίδρυμα, αφορούσε σε ένα διαμήκη άξονα που αρχίζει από το Σύνταγμα και καταλήγει στο τέλος της οδού Πατησίων. Στόχος της παρέμβασης ήταν η διαμόρφωση των συνθηκών οικονομικής αναζωογόνησης του κέντρου της Αθήνας και των όμορων προς αυτό περιοχών, η συνολική διευκόλυνση της κυκλοφορίας με τη δημιουργία γραμμής ΤΡΑΜ και Μέσων Μαζικής Μεταφοράς ως το άκρο της Πατησίων, πεζοδρόμων και ποδηλατοδρόμων με ταυτόχρονη ανάδειξη του ιστορικού χαρακτήρα του κέντρου, το πρόγραμμα δηλαδή που ονομάστηκε Rethink Athens.
Τo Ίδρυμα Ωνάση αποδέχθηκε να συμβάλει σε αυτό τον σχεδιασμό της Πολιτείας, αναγνωρίζοντας τον αναπτυξιακό χαρακτήρα του έργου, καθώς άλλωστε μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες είχαν πρόσφατα προχωρήσει σε παρόμοιες παρεμβάσεις, με ιδιαίτερη-όπως αποδείχθηκε-επιτυχία. Το Ίδρυμα Ωνάση, σε διαρκή συνεργασία και υπό την εποπτεία των αρμόδιων φορέων της Πολιτείας, πραγματοποίησε και ολοκλήρωσε με Ευρωπαϊκό αρχιτεκτονικό διαγωνισμό τις πιο κατάλληλες και ολοκληρωμένες μελέτες που διασφαλίζουν την αρτιότητα του έργου, προσφέροντας στην Πολιτεία την πληρέστερη δυνατή επιστημονική στήριξη για την επίτευξη του στόχου».
Καθ’ όλη τη διάρκεια της εκπόνησης των μελετών αναπτύχθηκε ένας γόνιμος και ολοκληρωμένος διάλογος με το σύνολο των φορέων που επηρεάζονται από το έργο (εμπορικοί και βιομηχανικοί σύλλογοι, επιμελητήρια, φορείς του τουρισμού και επαγγελματικοί φορείς που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με την παρέμβαση). Σημειώνουμε μάλιστα, ότι οι 33 συνολικά μελέτες που χρηματοδοτήθηκαν από το Ίδρυμα Ωνάση πιστοποίησαν την αναπτυξιακή διάσταση της παρέμβασης.
Με αυτά τα δεδομένα, δημιουργούνται ερωτήματα για τη μη ένταξη του έργου στα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι λυπηρό ότι δύο μείζονα, ομόλογα και αλληλοσυμπληρούμενα έργα, δηλαδή η ανάπλαση του κέντρου της Αθήνας με άξονα την οδό Πανεπιστημίου (Rethink Athens) και του Φαληρικού Δέλτα (χώρος παρέμβασης του Ιδρύματος Σ. Νιάρχος), δεν εντάχθηκαν στα συγχρηματοδοτούμενα έργα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
«Το Ίδρυμα Ωνάση έπραξε στο ακέραιο το χρέος του σε ένα έργο που σχεδιάστηκε από την Ελληνική Πολιτεία, που όμως αφορά τη ζωή και την προοπτική των εκατομμυρίων κατοίκων της Αθήνας αλλά και όλων των Ελλήνων. Θέλουμε να ελπίζουμε ότι θα βρεθεί η τόλμη, η ικανότητα και η θέληση να μην στερηθεί η Αθήνα την αλλαγή της.
Έχοντας ήδη διανύσει μία μακρά περίοδο κατά την οποία η εικόνα του κέντρου της Πόλης μας είναι ταυτισμένη με την απαξίωση και την εξαθλίωση, την ερημοποίηση και την εγκατάλειψη, αναρωτιόμαστε ποιος θα πάρει άραγε την ευθύνη για την περαιτέρω επιδείνωση που συνεπάγεται η ενδεχόμενη ακύρωση του Rethink Athens;.
Εμείς είμαστε πάντα δεσμευμένοι να προσφέρουμε όπως κάναμε με την κατασκευή του Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου, όπως κάναμε με την δημιουργία και λειτουργία της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών, όπως κάνουμε σε εκατοντάδες έργα και παρεμβάσεις που αφορούν την Ελλάδα και τον ελληνισμό σε όλο τον κόσμο. Η Αθήνα αξίζει περισσότερα και παραμένει στο επίκεντρο της αποστολής του Ιδρύματος Ωνάση».
Φωτογραφία: Eurokinissi