Το 2012 ο Μάριο Ντράγκι, θέλοντας να βγάλει προς τα έξω τη διαβεβαίωση πως η ΕΚΤ δεν πρόκειται να αφήσει την κρίση να απλωθεί σαν ιός, είπε την περιβόητη φράση «whatever it takes». Τουτέστιν: «Θα κάνουμε τα πάντα να μη συμβεί». Τι πραγματικά συνέβη, όμως, στο παρασκήνιο;
Ο τότε υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τίμοθι Γκάιτνερ, μέσω των αποκαλύψεων των Financial Times, αποδεικνύει πως αυτό το σχόλιο ήταν έωλο και προέκυψε δίχως διαβούλευση. Μέσα σε 100 σελίδες που εξασφάλισε η εφημερίδα και οι οποίες προέρχονται από συνεντεύξεις που έδωσε ο Γκάιτνερ στους δημοσιογράφους οι οποίοι προετοίμασαν το βιβλίο του «Stress Test: Reflections on Financial Crises», περιγράφονται λεπτομέρειες που αφορούν άμεσα και την Ελλάδα.
Ένα σημαντικό μέρος των συνομιλιών του Γκάιτνερ με τους δημοσιογράφους δημοσιεύεται στους Financial Times και αναμεταδίδεται από το euro2day. Η πρώτη αναφορά για την Ελλάδα γίνεται όταν ο Γκάιτνερ συναντήθηκε με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, τον Φεβρουάριο του 2010, στη σύνοδο υπουργών του G-7 στον Καναδά. Είχε προϋπάρξει ο πανικός για τις παραποιημένες δηλώσεις της Ελλάδας, με τον Γκάιτνερ να δηλώνει πως έζησε στιγμές «Παλαιάς Διαθήκης».
Αναφέρει χαρακτηριστικά: «Θυμάμαι να φτάνω στο δείπνο και να κοιτάζω το Blackberry μου. Στην Ευρώπη γινόταν κακός χαμός (σ.σ.: f...ing disaster γράφει το κείμενο). Οι μετοχές των γαλλικών τραπεζών έπεφταν 7% και 8%. Ήταν μεγάλο θέμα. Για εμένα ήταν μια κλασική απόλυτη σφαγή, γιατί άκουγα από παντού: "Κρίση στην Ελλάδα, ποιος έχει ανοίγματα στην Ελλάδα;".
Ξέρετε, οι Ευρωπαίοι βασικά ήρθαν σε εκείνη τη συνάντηση λέγοντας: "Θα δώσουμε στους Έλληνες ένα μάθημα. Είναι πραγματικά φριχτοί. Μας είπαν ψέματα. Είναι απαίσιοι και άσωτοι και εκμεταλλεύθηκαν βασικά τα πάντα και θα τους συντρίψουμε". Αυτή ήταν η στάση όλων.
Ο πρώην υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ περιγράφει την ελληνική κρίση: «Είχαν πει ψέματα οι Ελληνες»
Να μη μεταδοθεί η κρίση
Θυμάμαι τότε ότι τους είπα: "Μπορείτε να τους βάλετε το μαχαίρι στον λαιμό, αν αυτό θέλετε. Αλλά πρέπει οπωσδήποτε να στείλετε ένα καθησυχαστικό μήνυμα στην Ευρώπη και τον κόσμο ότι θα το κρατήσετε το πράγμα, δεν θα το αφήσετε να πέσει. Πρέπει να προστατεύσετε όλο τον τόπο". Τους το έκανα πολύ σαφές εκείνη τη στιγμή. Ακουγα συνέχεια αυτές τις βρωμο-κολλημένες κουβέντες για ηθικό κίνδυνο από αυτούς και τους είπα: "Ωραία λοιπόν. Αν θέλετε να είστε σκληροί μαζί τους, πάει καλά, αλλά πρέπει να δώσετε κάποια αξιόπιστη διαβεβαίωση ότι δεν θα αφήσετε την κρίση να μεταδοθεί πέρα από την Ελλάδα. Και για να γίνει αυτό πρέπει να φροντίσετε πολύ να είστε αξιόπιστοι ότι θα υλοποιήσετε τη δέσμευσή σας και θα δώσετε και στην Ελλάδα ένα μάθημα".
Δημοσιογράφος: Δηλαδή, είχατε την αίσθηση ότι, θεέ μου, αυτοί οι τύποι θα αφήσουν...;
Γκάιτνερ: Ναι... Σίγουρα. Και βέβαια, όπως έχω πει, δεν περίμενα ότι θα συνεχίσουν να κ...βαράνε επί τρία χρόνια. Ήταν ασύλληπτο για εμένα ότι άφησαν τα πράγματα να γίνουν τόσο χάλια όσο τα άφησαν κι έγιναν. Αλλά τα προμηνύματα γι' αυτό βρίσκονταν στην αρχική διαμάχη. Τους είχαν πει ψέματα οι Έλληνες. Τους είχαν φέρει σε δύσκολη θέση οι Έλληνες, που εντέλει δανείστηκαν όλα αυτά τα λεφτά, και ήταν έξαλλοι και μανιασμένοι. Ήθελαν να τους ξυλοφορτώσουν. Αλλά με αυτόν τον τρόπο τάισαν μια πυρκαγιά που βρισκόταν στα πρώτα στάδια. Και υπήρχαν πολλά ξερόκλαδα».
Επίσης, υπάρχουν αναφορές του Γκάιτνερ στο περιβόητο ιταλικό σχέδιο και στις πιέσεις που δέχθηκε ο Ομπάμα από τους ηγέτες της ΕΕ για να αποπεμφθεί ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι, αλλά η αμερικανική πλευρά απάντησε πως δεν συμφωνούσε. Στο βιβλίο του, ο κ. Γκάιτνερ θυμάται ότι είπε στον Ομπάμα «δεν μπορούμε να λερώσουμε τα χέρια μας με αίμα» και τον ώθησε να αρνηθεί το ιταλικό σχέδιο.
«Οι Ευρωπαίοι ήθελαν να τους ξυλοφορτώσουν»
Με τη Μέρκελ
Υπάρχουν και κάποιες άλλες, λιγότερο πομπώδεις, αποκαλύψεις στα κείμενα, όπως το γεγονός ότι η Άνγκελα Μέρκελ, η Γερμανίδα καγκελάριος, ποτέ δεν θέλησε να συναντήσει τον Γκάιτνερ. Οι δυο τους θα είχαν κάποια συζήτηση όταν ο Γκάιτνερ συνόδευε τον Ομπάμα στις συναντήσεις του με τη Μέρκελ, αλλά σε αντίθεση με τον Σαρκοζί -ο οποίος θα καλούσε τον Γκάιτνερ στο Ελιζέ όποτε έφτανε στο Παρίσι- η Μέρκελ δεν ενδιαφερόταν, ούτε όταν ο Λάελ Μπρέιναρντ, τότε επικεφαλής των διεθνών υποθέσεων του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ, το έθεσε σε ανεπίσημο αίτημα. Όσο για τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο Γκάιτνερ δείχνει να τον συμπαθεί και να τάσσεται υπέρ του: «Ο Σόιμπλε ήταν ο πρώην υπουργός Εσωτερικών, ο οποίος πυροβολήθηκε από έναν τρομοκράτη, έμεινε ανάπηρος, καθηλώθηκε σε μία αναπηρική καρέκλα και υπήρξαν στιγμές που νοσηλεύτηκε σε αυτή την περίοδο, κατά τη διάρκεια της κρίσης, πράγμα που ήταν κάπως σημαντικό. Αλλά είναι πραγματικά εντυπωσιακός, μου αρέσει αυτός ο τύπος. Ακόμα κι όταν διαφωνούσαμε πολύ, στην ουσία και την ανταπόκριση. Είναι ένας ευρωπαϊστής, πιο παλιός από τη Μέρκελ. Ήταν -νομίζω- πιο ισχυρός στο κόμμα του, το CDU, από τη Μέρκελ και είχαν πάντα μια πολύ ενδιαφέρουσα σχέση. Κάποιος που είναι πιο μπροστά της... Αυτός είναι ένας πολύ ενδιαφέρων τύπος».