Το Σάββατο, 1η Νοεμβρίου, αναλαμβάνει επισήμως τα καθήκοντά της η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπό τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ.
Σημειώνεται ότι για πρώτη φορά στην ιστορία του θεσμού, καθιερώθηκε ο πρώτος αντιπρόεδρος, που δεν είναι τίποτε άλλο από το δεξί χέρι του προέδρου. Πρόκειται για τον Ολλανδό Φρανς Τίμερμανς.
Ωστόσο, «ο πρόεδρος είμαι εγώ» διαβεβαίωσε ο πρώην συντηρητικός πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ. «Αλλά έχω εκχωρήσει μεγάλο τμήμα των αρμοδιοτήτων μου στον αντιπρόεδρο», τον ολλανδό σοσιαλδημοκράτη και πολύγλωσσο πρώην υπουργό Εξωτερικών Φρανς Τίμερμανς, επισημαίνοντας τον κεντρικό ρόλο που προορίζει για τον πρώτο αντιπρόεδρο, καθώς και την πρόθεσή του να συνδέσει στενά τους σοασιαλιστές με τους συντηρητικούς στην λειτουργία της νέας Κομισιόν.
Ο Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ σχημάτισε μία «πολύ πολιτικοποιημένη» Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Περιλαμβάνει τέσσερις πρώην πρωθυπουργούς, δύο πρώην υπουργούς Εξωτερικών, δύο πρώην υπουργούς Οικονομικών και επτά μέλη της απερχόμενης Επιτροπής.
«Δεν θα είναι ούτε η γενική γραμματεία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ούτε ο βαλές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου», προειδοποίησε ο πρόεδρος της Κομισιόν.
Ο Φρανς Τίμερμανς θα είναι ο συντονιστής του έργου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ήδη θεωρείται από πολλά στελέχη της Ευρωπαϊκής Ενωσης το πραγματικό αφεντικό της Κομισιόν.
Απελευθερωμένος από τη διαχείριση της λειτουργίας της Επιτροπής, ο Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ, ένθερμος ευρωπαϊστής, θα έχει τη δυνατότητα να συνεχίσει να διαδραματίζει τον πολιτικό του ρόλο και τον ρόλο του διαιτητή, σύμφωνα με ευρωπαίο αξιωματούχο.
Η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει να διαχειρισθεί μία σειρά από μεγάλα θέματα: το σχέδιο επενδύσεων ύψους 300 δισεκατομμυρίων ευρώ, την κρίση στις σχέσεις με τη Ρωσία, τις διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ για τη συμφωνία ελευθέρου εμπορίου και τη διαμόρφωση των σχέσεων της Βρετανίας με την Ευρωπαϊκή Ενωση.
300 δισεκατομμύρια ευρώ για την απασχόληση
Η αντιμετώπιση της ανεργίας και η ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης είναι η πρώτη προτεραιότητα της νέας Επιτροπής. Ο Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ έχει υποσχεθεί ένα σχέδιο επενδύσεων ύψους 300 δισεκατομμυρίων ευρώ σε διάστημα τριών ετών. Ωστόσο , οι βασικοί του άξονες παραμένουν αόριστοι, αφού μένει να καθορισθεί ο συνδυασμός ανάμεσα στους ευρωπαϊκούς δημόσιους και τους ιδιωτικούς πόρους. Ο πρόεδρος της Επιτροπής έχει δεσμευθεί να παρουσιάσει το πρόγραμμά του πριν από τα Χριστούγεννα.
Το φιλόδοξο σχέδιο εντάσσεται στην επίκαιρη συζήτηση για τη λιτότητα και την ανάπτυξη. Χώρες όπως η Γαλλία και η Ιταλία πιέζουν για τη χαλάρωση του πλαισίου δημοσιονομικής πειθαρχίας, προσκρούοντας στην συστηματική αντίσταση των υπέρμαχων της "δημοσιονομικής προσαρμογής", με επικεφαλής τη Γερμανία.
Στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τους δύο πόλους ενσαρκώνουν οι συντηρητικοί Βάλντις Ντομπρόβσκις (ευρώ) και Γιούρκι Κατάινεν (Ανάπτυξη και Ανταγωνιστικότητα), απέναντι στον γάλλο σοσιαλιστή Πιερ Μοσκοβισί (Οικονομικές Υποθέσεις). Ο Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ δηλώνει ότι έχει την πρόθεση να ξεπεράσει την αντιπαράθεση ανάμεσα στο στρατόπεδο της λιτότητας και το στρατόπεδο της ευελιξίας στην εφαρμογή των δημοσιονομικών κανόνων, αναδεικνύοντας την «υπευθυνότητα».
Για την ανάκαμψη της οικονομίας η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ποντάρει επίσης στις εμπορικές συμφωνίες, την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς και στην ανάπτυξη των ψηφιακών τεχνολογιών.
Ο Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ έχει ταχθεί υπέρ της θέσπισης κατώτατου μισθού σε κάθε χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, μία ιδέα της ευρωπαϊκής αριστεράς, η οποία κέρδισε έδαφος μετά την υιοθέτησή της από την κυβέρνηση συνασπισμού συντηρητικών και σοσιαλδημοκρατών στη Γερμανία.
Ουκρανική κρίση και Ρωσία
Ενοπλη σύγκρουση στην Ουκρανία, κρίση στις σχέσεις με τη Ρωσία, τζιχαντιστική απειλή στη Συρία και το Ιράκ, με τις συνέπειές της στην Ευρώπη, διαρκής ένταση στην Εγγύς Ανατολή, είναι τα μεγάλα διεθνή ζητήματα τα οποία καλείται να διαχειρισθεί η νέα Επιτροπή.
Η Ευρωπαϊκή Ενωση αναζητεί τρόπο για να διατηρήσει την πίεση επί της Μόσχας μέσω της δέσμης των οικονομικών κυρώσεων, χωρίς να προκαλέσει ρήξη. «Αυστηρότητα» και «διπλωματία» ήταν η σύνοψη που έκανε η νέα επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίκα Μογκερίνι, τονίζοντας ότι εάν η Ρωσία δεν αποτελεί αυτήν τη στιγμή «εταίρο», παραμένει «μία στρατηγικής σημασίας χώρα και γείτονας».
Η Ευρωπαϊκή Ενωση προτίθεται να ενισχύσει τη συνεργασία της με τις χώρες προέλευσης και διέλευσης των μεταναστών, κυρίως τις αφρικανικές χώρες και την Τουρκία, για να καταπολεμήσει την παράνομη μετανάστευση και να εγκαταστήσει διαύλους νόμιμης μετανάστευσης.
Ο Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ προειδοποίησε ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση θα παραμείνει 28μελής για την επόμενη πενταετία. Οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις θα συνεχισθούν , όμως καμία χώρα, ούτε η Σερβία και το Μαυροβούνιο, δεν είναι σε θέση να ολοκληρώσουν τη διαδικασία.
ΗΠΑ και συμφωνία ελευθέρου εμπορίου
Η διαπραγμάτευση για τη συμφωνία ελευθέρου εμπορίου με τις ΗΠΑ, η οποία ξεκίνησε από την Επιτροπή Μπαρόζο, αποκρυσταλλώνει τους φόβους της κοινής γνώμης απέναντι στην παγκοσμιοποίηση: έλλειψη διαφάνειας, φόβοι για άνοιγμα σε γενετικά τροποποιημένα προϊόντα και στο κρέας με ορμόνες.
Ενα από τα επίμαχα θέματα των διαπραγματεύσεων είναι η πιθανή ανάμειξη πολυεθνικών επιχειρήσεων στην διαμόρφωση των κυβερνητικών πολιτικών, μέσω μίας διαδικασίας διαιτησίας που ισχύει στις Ηνωμένες Πολιτείες και προς την οποία έχει δηλώσει αντίθετος ο Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ. Ωστόσο, η ευρωπαία επίτροπος Εμπορίου Σεσίλια Μάλστρομ τηρεί λιγότερο κατηγορηματική στάση. Ο πρόεδρος της Επιτροπής δηλώνει την αποφασιστικότητά του για την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων. Ωστόσο οι διαφωνίες ανάμεσα στις δύο πλευρές είναι πολλές.
Λονδίνο και Βρυξέλλες
Δεν υπάρχει Ευρωπαϊκή Ενωση χωρίς το Ηνωμένο Βασίλειο, είναι το μήνυμα των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Υπό την έντονη πίεση των ευρωφοβικών, ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον δεσμεύθηκε για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος μέχρι το 2017 με το ερώτημα της παραμονής της χώρας του στην ΕΕ. Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί είναι έτοιμοι για υποχωρήσεις , ώστε να αποφύγουν ένα «Brexit».
Ο Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ πρόσφερε το χαρτοφυλάκιο των Χρηματοπιστωτικών Υπηρεσιών στον βρετανό Τζόναθαν Χιλ, ενώ ανέθεσε στο δεξί του χέρι, τον Φρανς Τίμερμανς, «τη βελτίωση του ρυθμιστικού πλαισίου» και την εφαρμογή «της αρχής της επικουρικότητας».