Σε συνέντευξη του στη Deutsche Welle ο έλληνας υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης αναφέρεται στη συνομιλία του με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στο Βερολίνο αλλά και στους φόβους των πιστωτών.
Η σχέση της Ελλάδας με τους πιστωτές βρίσκεται σε μια κρίσιμη φάση. Το δεύτερο πρόγραμμα στήριξης ολοκληρώνεται, η τρόικα προετοιμάζει την τελική αξιολόγηση και η Ελλάδα θα πρέπει να διαπραγματευτεί με τους εταίρους της το τι μέλλει γενέσθαι. Η μελλοντική οικονομική πορεία της χώρας ήταν και το αντικείμενο της συνάντησης στο Βερολίνο του έλληνα υπουργού Οικονομικών, Γκίκα Χαρδούβελη, με το γερμανό ομόλογο του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
Όχι, δεν συζήτησαν για την αξιολόγηση της τρόικα διευκρίνισε σε συνέντευξή του με τη Deutsche Welle o κ. Χαρδούβελης. Έγινε όμως μια αναδρομή στην πορεία του μεταρρυθμιστικού προγράμματος από τότε που έχει συμφωνηθεί μέχρι σήμερα. Σύμφωνα με τον κ. Χαρδούβελη, εστίασε την προσοχή του συνομιλητή του σε ένα θέμα που αποτέλεσε και το «κομβικό σημείο» της όλης συζήτησης: η αποδοχή των μεταρρυθμίσεων από τον ελληνικό λαό. Μπορεί κανείς να τις ξεκινήσει, υποστήριξε ο κ. Χαρδούβελης, αλλά για να έχουν συνέχεια θα πρέπει να γίνουν «κτήμα» του. Το ζητούμενο είναι, πως κανείς το πετυχαίνει.
Τι ζητούν οι Έλληνες
«Θα γίνουν κτήμα εάν ο κόσμος δει λεφτά στη τσέπη του και επιτέλους καταλάβει ότι όλη αυτή η προσπάθεια είχε ένα αίσιο τέλος. Θα συνδέσει την πορεία αυτή και τις μεταρρυθμίσεις με το αίσιο τέλος και το γεγονός ότι η χώρα αναπτύσσεται και η ανεργία μειώνεται. Και σιγά σιγά θα θέλει να φτιάξει το κράτος του, να φτιάξει τους θεσμούς. Θα θέλει να βλέπει την εφορία να λειτουργεί, θα θέλει να βλέπει τη δικαστική εξουσία να απονέμει δικαιοσύνη γρήγορα, θα θέλει να βλέπει διαφάνεια, να πάψει να υπάρχει το μπαξίσι στις υπηρεσίες, να δουλεύει σωστά το δημόσιο. Όλα αυτά όλοι τα θέλουμε αλλά ποτέ δεν τα προσπαθήσαμε να τα καταφέρουμε. Τώρα σιγά σιγά τα καταφέρνουμε.»
Μια τέτοια εξέλιξη θα αποτελούσε κατά τον κ. Χαρδούβελη την καλύτερη εγγύηση για την επιτυχία του μεταρρυθμιστικού προγράμματος. Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε:
«Μόνον όταν οι έλληνες πολίτες πουν οι ίδιοι ότι θέλουμε τις μεταρρυθμίσεις τότε μπορούμε να κοιμόμαστε ήσυχα ότι οι μεταρρυθμίσεις δεν θα παρθούν πίσω, ότι δεν θα επανέρθουμε στα προηγούμενα».
Όσο βάσιμη να είναι αυτή η εκτίμηση, η ιδέα ότι η Ελλάδα θα βγει από το καθεστώς του μνημονίου και δεν θα υφίσταται πλέον τον έλεγχο αλλά και την έξωθεν πίεση να υλοποιεί μεταρρυθμίσεις, προκαλεί μάλλον εφιάλτες στους πιστωτές. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η Γερμανία θα προτιμούσε τη συνέχιση της καταβολής δόσεων από το ΔΝΤ για το 2015 και 2016, και σε περίπτωση ανάγκης, ένα τρίτο δανειακό πακέτο για την Ελλάδα. Πάντως, όπως διαβεβαίωσε ο κ. Χαρδούβελης...
Το τρίτο πακέτο
«...δεν τέθηκε θέμα στη συζήτηση μας για τρίτο πακέτο. Η κουβέντα ήταν για το περιεχόμενο της (προληπτικής) γραμμής στήριξης και το τι συνάδει αυτή τη γραμμή στήριξης».
Σε αυτό το πλαίσιο συζητήθηκαν και οι φόβοι ων πιστωτών ότι σε περίπτωση που αποδεχτούν την ελληνική πρόταση αυξάνεται ο κίνδυνος να ατονήσει το ενδιαφέρον για μεταρρυθμίσεις. Ο κ. Χαρδούβελης αντιμετώπισε αυτούς τους ενδοιασμούς αναδεικνύοντας σειρά από μοχλούς πίεσης που αντικειμενικά θα εξακολουθούν να βρίσκονται στα χέρια των πιστωτών. Ένας από αυτούς αφορά τα κέρδη που έχουν οι Κεντρικές Τράπεζες της ευρωζώνης από έσοδα του προγράμματος "Securities Markets Programme" της ΕΚΤ για τα ελληνικά ομόλογα.
Οι μοχλοί πίεσης
«Είναι αρκετά δισεκατομμύρια, είναι πάνω από 6 δισεκατομμύρια τα επόμενα χρόνια. Για αυτά μπορούν να πουν: αφού δεν συνεχίζεις τις μεταρρυθμίσεις δεν σου τα δίνουμε. Άρα είναι ένας μοχλός πίεσης. Υπάρχουν και αντίστοιχοι μοχλοί πίεσης. Έναν από αυτούς ανέφερα στον κ. Σόιμπλε. Δεν θα ήθελα να πω τις λεπτομέρειες επειδή δεν είναι κάτι που έχει συζητηθεί ευρέως.
Τέλος, ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών ανέφερε στον ομόλογο του και το ζήτημα των ελαφρύνσεων για το ελληνικό χρέος. Στην ερώτηση της Deutsche Welle αν ο κ. Σόιμπλε έδειξε κατανόηση για αυτό το ελληνικό αίτημα ο κ. Χαρδούβελης απάντησε:
«Φυσικά και θέλει να βοηθήσει. Κατάλαβε και αυτός, πιστεύω, του το ανέφερα, ότι και η Ελλάδα, τώρα που τελειώνει το πρόγραμμα και τελειώνει επιτυχώς, θέλει μια επιβράβευση για την όλη προσπάθεια. Και οι πιστωτές μας και οι αγορές θέλουν να κλείσει το θέμα του χρέους. Εάν κλείσει το θέμα του χρέους και δεν υπάρξει αβεβαιότητα, εγώ πιστεύω ότι και τα σπρεντ, τα επιτόκια που πληρώνει η ελληνική κυβέρνηση στην αγορά, θα μειωθούν».
Πάντως, η συζήτηση για τη μέτα-μνημόνιο εποχή βρίσκεται ακόμη στην αρχή. Το σίγουρο είναι ότι η ελληνική πλευρά θα πρέπει να καταβάλει μεγάλες προσπάθειες ώστε να προσεγγίσουν οι εταίροι τις θέσεις της για μια προληπτική γραμμή στήριξης. Αυτή η προσπάθεια αφορά κυρίως τη Γερμανία.