Το Πανεπιστήμιο Princeton στις ΗΠΑ, στο οποίο φοιτούν 7.900 φοιτητές, φυλάσσεται από εξειδικευμένη ομάδα. Στο Yale κάποιες ώρες η πρόσβαση επιτρέπεται μόνο σε όσους έχουν ειδική ταυτότητα εισόδου. Στο Liverpool υπάρχει συνεχής αστυνόμευση. Στο Paris 7 (Denis Diderot) τα μέτρα ασφαλείας εντείνονται στις μη εργάσιμες ώρες. Στα ελληνικά πανεπιστήμια ο σάλος με τις εταιρείες φύλαξης συνεχίζεται...
Από τα κεκτημένα και τις στρεβλώσεις ετών, τα ελληνικά πανεπιστήμια προσπαθούν να περάσουν στη φάση της φύλαξης, αλλά οι αντιδράσεις που ήδη αντιμετωπίζει ο πρύτανης Θεόδωρος Φορτσάκης δείχνουν τη διαφορά νοοτροπίας στη χώρα μας, σε σχέση με άλλα προηγμένα κράτη.
Τέσσερις Έλληνες καθηγητές ξένων πανεπιστημίων μιλούν στην «Καθημερινή» και δίνουν πληροφορίες για το πώς λειτουργεί το σύστημα φύλαξης των μεγαλύτερων πανεπιστημιακών ιδρυμάτων του κόσμου.
Τι συμβαίνει στο εξωτερικό
«Θα ήταν καλό να είχαμε το δικό μας σύστημα ασφάλειας, με φύλακες που θα γνώριζαν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της πανεπιστημιακής ζωής, και τα οποία δεν γνωρίζουν ούτε η αστυνομία ούτε οι ιδιωτικές εταιρείες φύλαξης. Οσο για τις αντιδράσεις, οποιαδήποτε ριζική αλλαγή σε μια επικρατούσα κατάσταση δημιουργεί ένταση και καχυποψία. Τέτοιες αντιδράσεις θα ήταν λογικές αν πράγματι υπήρχε παράδοση σεβασμού των αρχών ενός εκπαιδευτικού ιδρύματος. Δυστυχώς, όμως, είναι προφανές ότι τέτοια παράδοση δεν έχει παγιοποιηθεί στον τόπο μας» ανέφερε στην «Κ» ο Αλέξανδρος Νεχαμάς, καθηγητής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Princeton των ΗΠΑ, και μέλος του Συμβουλίου του ΕΚΠΑ. Το Princeton, όπου φοιτούν περίπου 7.900 φοιτητές, φυλάσσεται από ομάδα 40 ειδικά εκπαιδευμένων φυλάκων. Από αυτούς, 24 είναι «ένορκοι», με όλες τις εξουσίες των αστυνομικών αρχών. Υπάρχουν, επίσης, 13 «μη ένορκοι», η δικαιοδοσία των οποίων περιορίζεται στην εφαρμογή του κανονισμού του ΑΕΙ. Η μονάδα συμπληρώνεται από 3 ένορκους ντετέκτιβ.
«Το πανεπιστήμιο έχει αναθέσει τη φύλαξη των κτιρίων σε ιδιωτική εταιρεία. Κυκλοφορούν ανάμεσά μας χωρίς να τους νιώθουμε ξένο σώμα και σίγουρα δεν φορούν αλεξίσφαιρα γιλέκα» λέει από την πλευρά του ο κ. Σταύρος Κατσανέβας, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Paris 7 (Denis Diderot). «Τις εργάσιμες ώρες δεν γίνεται έλεγχος παρά μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις. Εκτός ωραρίου εργασίας, μόνο οι εργαζόμενοι στο κτίριο έχουν δικαίωμα εισόδου και αδιαμαρτύρητα καταγράφουν την ώρα εισόδου και εξόδου τους σε ειδικό βιβλίο».
«Δεν υπάρχει ένας κανόνας» συμπληρώνει ο Στάθης Ν. Καλύβας, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Yale. «Σε κάποια κτίρια απαιτείται η επίδειξη ταυτότητας και σε άλλα όχι. Μετά τις 5 μ.μ. δεν υπάρχει πρόσβαση δίχως ηλεκτρονικό έλεγχο ταυτότητας. Γενικά, το πανεπιστήμιο αποφασίζει ανάλογα με τις συνθήκες. Πχ. στο New York University που βρίσκεται στην καρδιά της Νέας Υόρκης χρειαζόταν πάντα επίδειξη ταυτότητας για την είσοδο. Εκείνο, πάντως, που θα ήταν αδιανόητο, θα ήταν να αποφάσιζαν γι' αυτό μη πανεπιστημιακές αρχές».
Και ο Κώστας Μήλας από το Πανεπιστήμιο του Liverpool σημειώνει: «Στα πανεπιστήμια της Βρετανίας προσωπικό ασφαλείας βρίσκεται εγκαταστημένο στην είσοδο μεγάλων (όχι όμως όλων) πανεπιστημιακών κτιρίων και «περιπολεί» (με ασύρματα τηλέφωνα) νυχθημερόν και με διακριτικότητα, εντός του πανεπιστημιακού χώρου. Η παρουσία του δεν αποτελεί «πρόκληση», το αντίθετο, διότι όλοι αντιλαμβάνονται τη σημασία της διδασκαλίας και παρακολούθησης μαθημάτων σε όσο το δυνατόν πιο ασφαλές περιβάλλον».
Κρίσιμη μάχη
Στα... δικά μας, για το θέμα της φύλαξης κρίσιμη μάχη θα δοθεί την προσεχή Πέμπτη, όταν η Σύγκλητος του ΕΚΠΑ θα κληθεί να στηρίξει τις αποφάσεις Φορτσάκη, έχοντας να αντιμετωπίσει, για μία ακόμη φορά, τις αντιδράσεις των μειοψηφικών ομάδων αριστερών φοιτητών.
Ειδικότερα, η απόφαση του πρύτανη του ΕΚΠΑ Θεόδωρου Φορτσάκη για έλεγχο των εισερχομένων στον χώρο των Προπυλαίων και για βελτίωση της φύλαξης του ιδρύματος βρίσκει σύμφωνη μεγάλη μερίδα της πανεπιστημιακής κοινότητας. Αλλωστε, σε αντίστοιχες ενέργειες προσανατολίζονται οι πρυτάνεις των ΑΕΙ της Αττικής και της Θεσσαλονίκης. Χαρακτηριστικά, η σύνοδος πρυτάνεων ζητεί αύξηση της χρηματοδότησης για τη φύλαξη καλώντας το υπουργείο Παιδείας να ορίσει και το θεσμικό πλαίσιο για ενίσχυση των υπηρεσιών φύλαξης. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η πρόταση που έχει διατυπωθεί (π.χ. από ΔΑΠ-ΝΔΦΚ) για ίδρυση πανεπιστημιακής αστυνομίας.