Η ηλικία δεν είναι παρά μόνο θέμα μυαλού -Ενα πρωτοποριακό πείραμα [εικόνες]

Κάπου στα 1981, οκτώ άνδρες γύρω στα 70 έλαβαν μέρος σε πρωτοποριακό πείραμα. Εμειναν για πέντε ημέρες μέσα σε ένα μοναστήρι στο Νιου Χαμσάιρ. Εντάξει, αυτό δεν είναι κάτι πρωτοποριακό. Η πρωτοτυπία έγκειται στο γεγονός ότι το περιβάλλον που διαμορφώθηκε για την πενθήμερη ζωή τους εκεί δεν θύμιζε σε τίποτα το 1981, αλλά όλα είχαν προσομοιαστεί για να παραπέμπουν στο 1959. Από την ασπρόμαυρη τηλεόραση και τα έπιπλα, μέχρι τα περιοδικά και τα βιβλία στα ράφια της βιβλιοθήκης.

Οπως ανέφερε στους «New York Times» η 67χρονη πλέον καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, Ελεν Λέινγκερ, που εμπνεύστηκε το πείραμα, όλοι οι συμμετέχοντες αξιολόγηθηκαν μέσω διαφόρων τεστ για τη δεξιότητά τους, τη δύναμη της λαβής τους, την ευελιξία τους, την ακοή τους, την όρασή τους, τη μνήμη τους και τη γνωστική τους λειτουργία. Τότε, η Λέινγκερ είχε υποθέσει πως τα αποτελέσματα των εξετάσεων πριν και μετά το πείραμα θα ήταν αρκετά διαφορετικά, γιατί τότε θα επιδρούσε ο παράγοντας της έντονης ψυχολογικής παρέμβασης.

Και στους οκτώ άνδρες δόθηκε η σαφής εντολή να μην αναπολήσουν απλώς εκείνη την εποχή, αλλά να την ξαναζήσουν, αποκτώντας τις τότε συνήθειες και ξεχνώντας το οτιδήποτε σύγχρονό της, σαν να μην το έχουν ζήσει ποτέ. Τους ζητήθηκε, δηλαδή, «να κάνουν μια ψυχολογική προσπάθεια να γίνουν ο άνθρωπος που ήταν πριν από 22 χρόνια». «Εχουμε βάσιμους λόγους να πιστεύουμε πως αν το κάνετε σωστά, θα νιώσετε όπως ακριβώς νιώθατε το 1959», τους είπε τότε η Λέινγκερ.

Με το που έκλεισαν, λοιπόν, οι πόρτες του μοναστηριού, όλοι τους αντιμετωπίστηκαν ως νέοι. Οι συμμετέχοντες δήλωσαν πως έπρεπε μόνοι τους να μεταφέρουν τις αποσκευές τους στα δωμάτια του πάνω ορόφου, ακόμη και αν έπρεπε να το κάνουν μπλούζα-μπλούζα.

Κάθε μέρα συζητούσαν για «τρέχοντα» γεγονότα της χρονιάς 1959, όπως για παράδειγμα την πρώτη εκτόξευση αμερικανικού δορυφόρου κ.ά., και μιλούσαν με τέτοια θέρμη που έδινε την αίσθηση ότι όντως βρίσκονταν 22 χρόνια πριν. Τίποτα, ούτε καθρέφτες, ούτε ρούχα του '80, υπήρχαν μέσα στο ιδιότυπο σπίτι, έτσι ώστε να μη θυμίζει τίποτε το παρόν.

Στο τέλος της πενθήμερης διαμονής τους οι οκτώ συμμετέχοντες υποβλήθηκαν εκ νέου στις ίδιες εξετάσεις. Τα αποτελέσματα έδειξαν πως ήταν όλοι πιο ευλύγιστοι και εύκαμπτοι, έδειξαν όλοι τους μεγαλύτερη χειρωνακτική επιδεξιότητα, στέκονταν πιο ευθυτενώς -γεγονός που τους έκανε ψηλότερους, όπως ακριβώς είχε εκτιμήσει η Λέινγκερ. Ισως το πιο απίθανο είναι ότι βελτιώθηκε ακόμη και η όρασή τους, ενώ άνθρωποι που κλήθηκαν να τους δουν πριν και μετά το πείραμα παραδέχθηκαν πως έδειχναν νεότεροι εμφανισιακά. Και όλα αυτά γιατί η Λέινγκερ «είχε βάλει το μυαλό τους σε προγενέστερο χρόνο» και έτσι το σώμα τους ακολούθησε τον νου τους.

Από τότε η Λέινγκερ έκανε μια σειρά άλλων πειραμάτων γύρω από την επίδραση του μυαλού πάνω στη γήρανση του σώματος και των λειτουργιών του. Τελευταίο ήταν ένα πρόγραμμα του BBC, το «The Young Ones», το οποίο προβλήθηκε το 2010 και ήταν υποψήφιο για τα «βρετανικά Emmy», τα BAFTA. Σε αυτό, διάσημοι μιας κάποιας ηλικίας μεταφέρθηκαν σε ένα αγροτόσπιτο, όπου όλα προσομοιάστηκαν για να παραπέμπουν στο 1975. Ολοι τους σημείωσαν αισθητή βελτίωση σχετικά με τα αποτελέσματα των εξετάσεων στις οποίες υποβλήθηκαν. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι πως ένας από τους συμμετέχοντες, ενώ κινούνταν μόνο πάνω σε αναπηρικό αμαξίδιο, κατάφερε να ξαναπερπατήσει έστω και με τη βοήθεια μπαστουνιού. Ολοι τους έδειχναν νεότεροι και παραδέχθηκαν πως επαναπροσδιόρισαν το «εγώ» τους και κατά συνέπεια το σώμα τους.

Μήπως τελικά η ηλικία δεν είναι τίποτε άλλο παρά θέμα μυαλού;