Από τα «πωλείται» και τα «ενοικιάζεται», εικόνες οικείες και επιθετικές, πλέον στο κέντρο της Αθήνας, όπου πολλά μαγαζιά κατεβάζουν λουκέτο λόγω κρίσης, φτάσαμε στα «δωρίζεται». Μπορεί να ακούγεται ως φάρσα ή ως αστείο, αλλά είναι μια εικαστική παρέμβαση που κλείνει το μάτι στην οικονομική κρίση.
Όπως αναφέρει το vima.gr, aνάμεσα στις αφίσες, στα κίτρινα «ενοικιάζεται» και στα «πωλείται» που ήταν κολλημένα στις βιτρίνες των δεκάδων κλειστών καταστημάτων διέκρινες και τα περιβόητα κίτρινα «δωρίζεται», χωρίς όμως να αναφέρονται πουθενά τα στοιχεία επικοινωνίας του υποψήφιου δωρητή.
«Πρώτη φορά τα βλέπω» λέει υπάλληλος βιβλιοπωλείου της περιοχής. «Κάποιος τα έχει κολλήσει για πλάκα. Αυτά τα μαγαζιά είναι για αρκετό καιρό κλειστά και οι ιδιοκτήτες δεν έχουν εμφανιστεί» περιγράφει στο «Βήμα» κάτοικος της οδού Δημητρακοπούλου.
«Δεν το έκανα για αστείο, ήθελα να κάνω τον κόσμο να σκεφτεί κλείνοντάς του το μάτι, χωρίς να είμαι αυστηρή μαζί τους» εξηγεί στο «Βήμα» η ολλανδή εικαστικός Maaike Stutterheim, έμπνευση της οποίας ήταν το συγκεκριμένο project.
Η γλώσσα του δρόμου
Η Maaike επισκέπτεται τη χώρα μας από μικρή ηλικία και την αισθάνεται σαν δεύτερο σπίτι της. «Παντού έβλεπα χαρτιά που έγραφαν ενοικιάζεται ή πωλείται και σκέφτηκα ότι κάτι πρέπει να κάνω με αυτή τη γλώσσα του δρόμου. Ηθελα να κάνω κάτι με τα άδεια καταστήματα. Ημουν εδώ πέρυσι και πρόπερσι και είναι οδυνηρό να βλέπεις την πόλη άδεια και τον κόσμο να ζει στον δρόμο. Να μην έχει δουλειά, να μην έχει λεφτά, αλλά όλοι αυτοί οι άδειοι χώροι να παραμένουν αρχησιμοποίητοι. Πρέπει να γίνει κάτι» αναφέρει χαρακτηριστικά.
Η ιδέα του πρότζεκτ αφύπνισης των Ελλήνων άρχισε να «παίρνει μορφή» στο μυαλό της τον Ιούνιο. Το πρώτο όμως «Δωρίζεται» μπήκε σε βιτρίνα καταστήματος στις αρχές Ιουλίου. «Τα κολλούσα το βράδυ και το επόμενο πρωί πήγαινα και τα φωτογράφιζα. Αρκετά παραμένουν ως και σήμερα, κάποια όμως τα αφαίρεσαν αμέσως, δεν τους άρεσαν. Ανθρωποι που με έβλεπαν την ώρα που τα κολλούσα με ρωτούσαν "Τι δωρίζεις;"» λέει η Maaike. Στην αρχή ξεκίνησε με τα άδεια μαγαζιά της Πατησίων, του Κεραμεικού, του Ψυρρή, του Κουκακίου, του Κολωνακίου, των Εξαρχείων και του Μετς αλλά στη συνέχεια το πρότζεκτ της εξελίχθηκε σε ένα άλλο επίπεδο.
«Αρχισα να κολλάω τα χαρτιά μπροστά από τη Βουλή, στο παλιό αεροδρόμιο του Ελληνικού ήταν περισσότερο μια πολιτική δήλωση για όλα αυτά που γίνονται και "πωλούνται" στην Ελλάδα» λέει η Maaike. Μια φίλη της μάλιστα στη Λέρο έβγαλε μια φωτογραφία με ένα «Δωρίζεται» μέσα στη θάλασσα με φόντο τα λευκά βότσαλα και τα γαλάζια νερά του Αιγαίου. «Ηταν τέλειο ως ιδέα» σχολιάζει. «Για αυτό θα ήθελα να δώσω τα υπόλοιπα φυλλάδια κάπου προτού φύγω και ο κόσμος να αρχίσει να τα χρησιμοποιεί και να το συνεχίσει για το οτιδήποτε» λέει η Maaike.
Περί τα τέλη Αυγούστου τα «Δωρίζεται» γέμισαν έναν ολόκληρο τοίχο του Booze Cooperativa στο κέντρο του οποίου προβάλλονταν μέσω προτζέκτορα φωτογραφίες από διάφορα σημεία της πόλης όπου είχαν τοποθετηθεί. Η έκθεση αυτή πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος «καλλιτεχνικής» φιλοξενίας της SNEHTA. «Το "Δωρίζεται" δεν νομίζω ότι πρέπει να παρουσιασθεί σε έκθεση, είναι περισσότερο τέχνη του δρόμου. Είναι για να το χρησιμοποιείς, όχι για το βλέπεις σε μια γκαλερί. Μπορεί να εκτεθεί ως ένα σχόλιο. Ηταν περισσότερο μια τεκμηρίωση παρά έκθεση» εξηγεί.
Εγκαταλελειμμένα ξενοδοχεία
Σε διπλανή αίθουσα του πολυχώρου η Maaike παρουσίαζε και ένα άλλο ςπρότζεκτ, εντελώς διαφορετικό. «Παράλληλα τρέχω ένα πρότζεκτ με εγκαταλελειμμένα ξενοδοχεία με τίτλο "Τraveling to standstill" τα τελευταία χρόνια. Οταν επιστρέψω στην Ολλανδία θέλω να ετοιμάσω ένα βιβλίο ταξιδιωτικό με αυτές τις ιστορίες που έχω δημιουργήσει» λέει στο «Βήμα».
«Το πρώτο ξενοδοχείο που "έκανα" ήταν στο Αντίρριο, δίπλα στο εξοχικό μιας φίλης, μπήκαμε μέσα και ήθελα να κάνω κάτι με αυτό αλλά δεν ήξερα τι. Αυτό που κάνω είναι να επιλέγω ένα δωμάτιο και να ψάχνω αντικείμενα στο εσωτερικό του και έπειτα να δημιουργώ μια ιστορία για το ποιος μένει μέσα. Στη συνέχεια το φωτογραφίζω και παίρνω μαζί μου ένα από αυτά τα αντικείμενα» περιγράφει.
«Την Τετάρτη "έκανα" ένα δωμάτιο στις Μυκήνες και στο Ναύπλιο σε ένα ξενοδοχεία Ξενία. Κάποιες φορές βρίσκεις πολλά πράγματα, το ξενοδοχείο όμως στις Μυκήνες ήταν μικρό, αλλά πάντα όλο και κάτι θα βρεις. Βρήκα, για παράδειγμα, ένα τεστ εγκυμοσύνης, ένα προφυλακτικό, μια ζώνη και πολλά μπουκάλια από νερό. Και με όλα αυτά φτιάχνω μια ιστορία» λέει.
«Μέχρι στιγμής έχω "κάνει" 14 ξενοδοχεία, αυτό το καλοκαίρι "έκανα" 9 στην Ελλάδα. Μπορεί συνεχίσω να ψάχνω για εγκαταλελειμμένα ξενοδοχεία και είναι ένα ωραίο πρότζεκτ και το διασκεδάζω, αλλά κάποια στιγμή πρέπει να μπει ένα τέλος. Τα εγκαταλελειμμένα οικήματα μιλούν στη φαντασία πολλών ανθρώπων. Για να φτιάξω το βιβλίο θα πρέπει τουλάχιστον να έχω "κάνει" 15 ξενοδοχεία, έχω όμως ήδη 14, θα δουλέψω με άλλα δύο ως την Κυριακή, προτού φύγω από την Ελλάδα και μετά θα πάω στα Σκόπια και από εκεί θα συνεχίσω στα Βαλκάνια. Αν τα βρω βέβαια, γιατί τα ψάχνω στο Ιnternet, και δεν ξέρω αν θα είναι προσβάσιμα. Αλλά αισθάνομαι ότι έχω ήδη αρκετά» λέει.
Το ταξίδι της επιστροφής έχει ήδη ξεκινήσει για τη Maaike, η οποία βρίσκεται στην Ελλάδα από τον Μάιο. «Ερχομαι σχεδόν κάθε καλοκαίρι, κάποιες φορές και τον χειμώνα. Πέρυσι σκέφτηκα ότι θα ήταν καλή ιδέα να μείνω περισσότερο, έτσι για αλλαγή». Αυτούς τους πέντε περίπου μήνες που βρίσκεται στην Ελλάδα δεν έχει αποζητήσει το σπίτι της, όπως εξομολογείται, εκτός από αυτές τις τελευταίες ημέρες που ετοιμάζεται για να επιστρέψει, «οπότε είναι καλά να γυρίσω τώρα» λέει.