Όταν η μυθολογία ακολουθεί τους στεγνούς (...και στυγνούς) οικονομικούς όρους. Όταν η εξήγηση γύρω από την κρίση στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια και το ελληνικό πρόβλημα βρίσκει απάντηση στην Οδύσσεια του Ομήρου!
Ο οικονομικός συντάκτης Λάρι Έλιοτ γράφει στον «Guardian» ένα άρθρο που έχει πλήθος αναφορών στην ελληνική μυθολογία, αλλά, φυσικά, και στην τωρινή κατάσταση. Γράφει συγκεκριμένα: «Η Ελλάδα αγαπάει τα έπη και το μέγιστο όλων είναι η Οδύσσεια. Στον Οδυσσέα πήρε 10 χρόνια για να φτάσει στην Ιθάκη μετά το τέλος του Τρωικού Πολέμου.
Η μοντέρνα εκδοχή της Οδύσσειας ξεκίνησε για την Ελλάδα πριν από πέντε χρόνια. Τότε που κατηγορήθηκε ότι είχε ''πειράξει'' τα νούμερα του προϋπολογισμού, έτσι ώστε να μη φαίνεται το πραγματικό μέγεθος του χρέους της. Κανείς δεν περίμενε τότε ότι το ταξίδι θα κρατήσει τόσο πολύ και ότι θα χρειαστεί να περάσουν από φουρτουνιασμένες θάλασσες της κρίσης».
Πώς ξεκίνησαν όλα
Κάνοντας μια μικρή σύνοψη της κρίσης από το 2009 και εντεύθεν, ο Έλιοτ σημειώνει πως τότε η Ευρωζώνη ήταν αισιόδοξη και δεν δέχθηκε τις αιτιάσεις του Γιώργου Παπανδρέου πως το πρόβλημα δεν είναι μόνο ελληνικό αλλά συστημικό. Εκ των υστέρων αποδείχθηκε πως η κρίση στην Ευρωζώνη μοιάζει με το πολυκέφαλο τέρας της Οδύσσειας, τη Σκύλλα.
Κατά τον Έλιοτ, τρία ήταν και παραμένουν τα θέματα που προκάλεσαν την κρίση στην Ευρώπη. Πρώτον, ότι οι περισσότερες χώρες της Ευρωζώνης έχουν πρόβλημα ανταγωνιστικότητας. Η νομισματική ένωση είχε δώσει σε όλα τα μέλη του ενιαίου νομίσματος ένα κοινό επιτόκιο και χωρίς την ελευθερία να προσαρμόσουν τις συναλλαγματικές ισοτιμίες τους. Αυτό σημαίνει ότι αν μια χώρα έχει ένα υψηλότερο ποσοστό πληθωρισμού από τον γείτονά της, τα προϊόντα της για εξαγωγή θα γίνονταν σταδιακά πιο ακριβά. Αυτό είναι ό,τι είχε συμβεί στην Ιταλία κατά τη διάρκεια της μεταπολεμικής περιόδου, όταν ο πληθωρισμός της ήταν πάντα υψηλότερος απ' ό,τι στη Γερμανία.
Πολλές από αυτές παραμένουν σε κρίσιμη κατάσταση.Ένα δεύτερο πρόβλημα ήταν ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες φορτώθηκαν με υπερβολικές ποσότητες χρέους. Τα χαμηλά επιτόκια οδήγησαν σε ισχυρή ανάπτυξη τις χώρες της περιφέρειας της Ευρωζώνης, οι οποίες συνήθως οδηγούνται από τον τομέα του real estate. Όταν ήρθε η συντριβή, οι τράπεζες είχαν σοβαρό πρόβλημα.
Το τρίτο πρόβλημα είναι ότι η Ευρώπη δεν είχε ποτέ ένα αναπτυξιακό μοντέλο στα προ κρίσης χρόνια και εξακολουθεί να μη διαθέτει. Για τη Γερμανία, η λύση είναι κάθε κράτος να αναλάβει τα χρέη του και να προσπαθήσει από μόνο του να γίνει ανταγωνιστικό. Αλλά σε αυτή την περίπτωση ο ανταγωνισμός της μιας χώρας θα είναι το πρόβλημα μιας άλλης. Εδώ και πέντε χρόνια η Ευρωζώνη είναι φυλακισμένη σε ένα παράδειγμα που εμπεριέχει αποπληθωρισμό, ανεργία και υποανάπτυξη».
Για να καταλήξει ο Έλιοτ: «Πολλές ευκαιρίες χάθηκαν, πολλά προβλήματα δεν τα είδαμε, πολλά λάθη καταγράφηκαν. Ο ελληνικός μύθος της Οδύσσειας λέει πως ο Οδυσσέας επέστρεψε στην Ιθάκη και βρήκε την Πηνελόπη του. Το ευτυχές τέλος δεν φαίνεται να έρχεται για την Ελλάδα και την Ευρωζώνη».