Σε λειτουργία τέθηκε το Ιστορικό Αρχείο της Οργανωτικής Επιτροπής των Ολυμπιακών Αγώνων ΑΘΗΝΑ 2004, το οποίο καλύπτει τη χρονική περίοδο από τη διεκδίκηση μέχρι και την ολοκλήρωση της διοργάνωσης των Αγώνων.
Το Ιστορικό Αρχείο στεγάζεται στις εγκαταστάσεις της Διεθνούς Ολυμπιακής Ακαδημίας στην Αρχαία Ολυμπία, σε αίθουσα 420 τ.μ., και περιλαμβάνει πλούσιο έντυπο, οπτικοακουστικό και ψηφιοποιημένο υλικό, καθώς και επίσημα αντικείμενα των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας.
Το έργο της δημιουργίας του Ιστορικού Αρχείου ΑΘΗΝΑ 2004 χρηματοδοτήθηκε εξ ολοκλήρου με δωρεά της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής (ΔΟΕ), στην οποία ανήκει το συγκεκριμένο αρχειακό υλικό, ενώ την υλοποίηση ανέλαβε η προς τούτο ιδρυθείσα μη-κερδοσκοπική εταιρεία «Ιστορικό Αρχείο ΑΘΗΝΑ 2004».
Το Αρχείο απευθύνεται στη συλλογική μνήμη και γίνεται χρήσιμο εργαλείο για το μελετητή του μέλλοντος, αποτελώντας έτσι την κατακλείδα, 10 χρόνια μετά, των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας.
Ο ρόλος της διατήρησης του αρχείου
Κάθε διοργάνωση Ολυμπιακών Αγώνων που ολοκληρώνεται αφήνει ως παρακαταθήκη ένα αρχειακό υλικό. Η διατήρηση του αρχείου αυτού έχει διττό ρόλο:
- να είναι προσβάσιμο ως ιστορικό ντοκουμέντο σε όσους ενδιαφέρονται να αποκτήσουν μία ολοκληρωμένη εικόνα των Αγώνων,
- να αποτελεί μια διαρκή βάση τεχνογνωσίας, που μπορεί να γίνεται αντικείμενο μελέτης για τη διαμόρφωση των στρατηγικών οργάνωσης και λειτουργίας των επόμενων Ολυμπιακών Αγώνων.
Η περίπτωση της Ελλάδας
Με την ολοκλήρωση κάθε διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων, τα ιστορικά αρχεία της εκάστοτε Οργανωτικής Επιτροπής των Αγώνων, δηλαδή αυτά που αφορούν στην προετοιμασία και λειτουργία των Αγώνων, περιέρχονται στην Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή.
Ειδικά για την περίπτωση της Ελλάδας και λόγω του ιδιαίτερου ιστορικού δεσμού της χώρας με τον θεσμό των Ολυμπιακών Αγώνων, στην περίπτωση του ΑΘΗΝΑ 2004, έγινε δεκτό τα αρχεία να παραμείνουν στην χώρα μας, εντασσόμενα, έτσι, στο ευρύτερο αποτύπωμα της Ολυμπιακής ιστορίας.
Για το σκοπό αυτό, η ΔΟΕ δια του τότε Προέδρου της, κ. Jacques Rogge ανέλαβε να χρηματοδοτήσει την επεξεργασία και δημιουργία ιστορικού αρχείου των Ολυμπιακών Αγώνων ΑΘΗΝΑ 2004.
Την εργασία αυτή ανέλαβε να υλοποιήσει η μη-κερδοσκοπική εταιρεία "Ιστορικό Αρχείο ΑΘΗΝΑ 2004". Το έργο ξεκίνησε τον Μάϊο 2013και ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο 2014. Με τον Πρόεδρο της Διεθνούς Ολυμπιακής Ακαδημίας, κ. Ισίδωρο Κούβελο, και την αποδοχή του Προέδρου της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής, κ. Σπύρου Καπράλου, συμφωνήθηκε η στέγαση του αρχείου να γίνει στις εγκαταστάσεις της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής, στην Διεθνή Ολυμπιακή Ακαδημία στην Αρχαία Ολυμπία, μετά από ομόφωνη απόφαση της Ολομέλειας της Ε.Ο.Ε.
Η παράδοση του Αρχείου στην Διεθνή Ολυμπιακή Ακαδημία έχει ήδη γίνει από τις 26 Ιουνίου 2014.
Η πορεία δημιουργίας του Αρχείου
Τον Μάρτιο του 2013 οι Μάρτων Σίμιτσεκ, Εντεταλμένος Σύμβουλος και Επικεφαλής Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγώνων της ΟΕΟΑ ΑΘΗΝΑ 2004, και Θεόδωρος Παπαπετρόπουλος, Εντεταλμένος Σύμβουλος και Υπεύθυνος Οικονομικών Υπηρεσιών της ΟΕΟΑ ΑΘΗΝΑ 2004, σύστησαν την Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία "Ιστορικό Αρχείο ΑΘΗΝΑ 2004" σε αυστηρά εθελοντική βάση.
Η υλοποίηση του έργου έγινε αποκλειστικά σε συνεργασία με πρώην εργαζόμενους της Οργανωτικής Επιτροπής ΑΘΗΝΑ 2004, τους περισσότερο έμπειρους στον τομέα εξειδίκευσής τους ο καθένας, σύμφωνα με τις ειδικές ανάγκες του έργου. Και πάντοτε υπό την εποπτεία της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, στην οποία ανήκουν τα συγκεκριμένα αρχεία.
Στο 14μηνο διάστημα του έργου, προσδιορίστηκε και επελέγη το πληροφοριακό υλικό, έντυπο, οπτικοακουστικό ή φωτογραφικό, καθώς και άλλα φυσικά αντικείμενα από το ιστορικό αρχείο της Οργανωτικής Επιτροπής των Ολυμπιακών Αγώνων ΑΘΗΝΑ 2004.
Το επιλεγμένο υλικό οργανώθηκε, ψηφιοποιήθηκε, όπου αυτό κρίθηκε απαραίτητο, και αποθηκεύτηκε σε ηλεκτρονική ή και φυσική μορφή, ώστε να διαφυλαχτεί προφυλασσόμενο από φθορές, προκειμένου να γίνει εύκολα ανακτήσιμο για μελλοντική χρήση.
Παραχωρήθηκε από την Διεθνή Ολυμπιακή Ακαδημία η αίθουσα Οττο Σίμιτσεκ, 420 τ.μ., που χωρίστηκε και διαμορφώθηκε σε:
- αίθουσα συνεδριάσεων 110 ατόμων με πλήρη εξοπλισμό, και
- χώρο του αρχείου 195 τμ, ο οποίος αποτελείται από έναν εκθεσιακό χώρο που φιλοξενεί αυθεντικά
- αρχειακά αντικείμενα και τον χώρο μελέτης και έρευνας του ψηφιοποιημένου αρχειακού υλικού.
Μετά την ολοκλήρωση του έργου, το ποσό που παρέμεινε αδιάθετο από τον αρχικό προϋπολογισμό, χρησιμοποιείται, μετά από ειδική άδεια της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, για τη βελτίωση των εγκαταστάσεων και των υποδομών της Ολυμπιακής Ακαδημίας.
Τι μπορεί κανείς να δει στο αρχείο
Ο «χώρος αρχειακών εκθεμάτων» φιλοξενεί πρωτότυπα αντικείμενα αντιπροσωπευτικά και χαρακτηριστικά των Αγώνων του 2004, τοποθετημένα ανά θεματική ενότητα. Αυτό επιτρέπει στον επισκέπτη αλλά και το μελετητή να έχει άμεση οπτική επαφή με αυθεντικά αντικείμενα και σύμβολα των Αγώνων.
Θεματικές ενότητες εκθεμάτων:
- Ολυμπιακής Δάδας και Λαμπαδηδρομίας με σχετικό υλικό εικόνων, φωτογραφιών, πόστερς.
- Ολυμπιακών Μεταλλίων με σχετικές εικόνες και φωτογραφίες.
- Τελετών Έναρξης και Λήξης με φωτογραφίες και υλικό.
- Παρουσίαση αρχείου αντιπροσωπευτικών Σχεδίων Λειτουργιών Εγκαταστάσεων, φυσικών σχεδίων αλλά και πλήρης ηλεκτρονική σειρά με χρήση Panel TV.
- Επιλεγμένων Αυθεντικών Ολυμπιακών Προϊόντων.
- Επιλεγμένου αναμνηστικού συλλεκτικού υλικού, με χαρακτηριστικές καρφίτσες πέτου (pins) και άλλα αντικείμενα.
- Mασκότ και Εικονογραμμάτων Αθλημάτων.
- Έκθεσης/ανάδειξης αρχειακού υλικού Επικοινωνίας, Εικόνας & Ταυτότητας (επίσημες αφίσες, μηνύματα Αγώνων, Εικονογράμματα, Εικόνα Αγώνων, κλπ).
- Παρουσίασης Στολής Αγώνων Προσωπικού και Εθελοντών.
- Panel TV με τροφοδότηση επιλεγμένου οπτικοακουστικού υλικού.
Τα επιμέρους αυτά αρχεία αποτελούν μέρος μόνο ενός εξαιρετικά μεγάλου αρχειακού υλικού. Έτσι, το αρχειακό υλικό που ψηφιοποιήθηκε προέκυψε από μια επιλογή.
Υποδομές – Εγκαταστάσεις – Υποστήριξη
Στην αίθουσα του Αρχείου, υπάρχει χώρος μελέτης, ο οποίος διαθέτει 4 θέσεις ηλεκτρονικών υπολογιστών, μέσω των οποίων έως 4 ατομικοί χρήστες/μελετητές τη φορά έχουν πρόσβαση στα ψηφιοποιημένα αρχεία.
Υπάρχει επίσης σύνδεση και με επιτοίχια οθόνη, σε περίπτωση που ο χρήστης επιθυμεί να δει κάτι σε μεγάλο μέγεθος (π.χ. video) ή σε περίπτωση θέασης από ομάδα χρηστών. Στην περίπτωση των ομαδικών προβολών, προβλέπονται θέσεις για τουλάχιστον 12 επιπλέον άτομα.
Κοντά στις θέσεις ηλεκτρονικής θέασης, υπάρχει βιβλιοθήκη η οποία συμπεριλαμβάνει όλες τις πρωτότυπες εκδόσεις και έντυπα της ΟΕΟΑ ΑΘΗΝΑ 2004, τα οποία υπάρχουν και ψηφιοποιημένα. Η διάταξη αυτή επιτρέπει την «ταυτόχρονη» θέαση/μελέτη/ταυτοποίηση του ίδιου υλικού στην ψηφιακή - ηλεκτρονική καθώς και στην φυσική πρωτότυπη μορφή του.
Στον χώρο υπάρχουν επιπλέον δύο γραφεία συνολικά οκτώ (8) θέσεων, για επισκόπηση/μελέτη των πρωτότυπων αυθεντικών εκδόσεων και λοιπών εντύπων.