Ξεκίνησε ως μια συνέντευξη για να παρουσιαστούν οι νέες δράσεις στο Κέντρο Επισκεπτών του Κέντρου Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος που μόλις γιόρτασε τον ένα χρόνο ζωής. Μια συνάντηση μέσα στο εργοτάξιο, υπό την συνθήκη του σοκ που προκαλεί η διαπίστωση του πόσο γρήγορα – εξωπραγματικά γρήγορα- προχωρά η ανέγερση των κτιρίων της Εθνικής Βιβλιοθήκης, της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, των υποδομών του Πάρκου. Και εξελίχθηκε σε μια σαφή, σαφέστερη από ποτέ διατύπωση της σχέσης που θα έχει το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος με το Κέντρο μετά την παράδοσή του και κυρίως τον τρόπο που θα αντιδράσει το Ιδρυμα αν η κυβέρνηση, η πολιτεία δεν τηρήσει τις δεσμεύσεις της.
Με εκατοντάδες δέντρα – κυρίως ελιές- να έχουν ήδη φυτευθεί , τον φέροντα οργανισμό των κτιρίων να έχει ολοκληρωθεί και μια παγκοσμίως καινοτόμα διαδικασία εγκατάστασης του ενεργειακού στεγάστρου που θα καλύψει 10 στρέμματα με φωτοβολταϊκά πάνελ να βρίσκεται σε εξέλιξη, η προετοιμασία για την λειτουργία και τη επόμενη μέρα του Κέντρου Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος είναι προτεραιότητα. Όμως ιδιαίτερη σημασία έχει να αποσαφηνιστεί ποια θα είναι η σχέση του Ιδρύματος με το Κέντρο μετά την παράδοσή του και πως θα γίνεται η διαχείρισή του. Και αυτό αποσαφηνίστηκε σήμερα, στη συνέντευξη Τύπου με αφορμή τη συμπλήρωση ενός έτους από τη λειτουργία του Κέντρου Πολιτισμού.
Η ατομική βόμβα και το όνομα Σταύρος Νιάρχος
Η κρίσιμη ερώτηση είναι για όλους η ίδια: Τι θα κάνει το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος μετά την παράδοση του έργου; Και πως θα το προστατέψει; Ο Γιώργος Αγουρίδης, μέλος στο ΔΣ του Ιδρύματος Νιάρχος ήταν σαφής. Υπάρχουν σαφείς όροι στη σύμβαση που έχει υπογράψει το Ιδρυμα με το ελληνικό δημόσιο. Και το Ιδρυμα θα παίξει τον ρόλο του watchdog: Θα ελέγχει αν τηρούνται αυτοί οι όροι, αν παραμένει πιστό το Κέντρο στους σκοπούς για τους οποίους δημιουργήθηκε αν παραμένει ακέραιη η ταυτότητά του, αν το κράτος τηρεί τις οικονομικές και άλλες υποχρεώσεις του. Αν δεν το πράξει, οι συνέπειες θα είναι σημαντικές. Το πιο ήπιο θα είναι να ζητήσει το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος να αποσυρθεί πλήρως το όνομά του από το Κέντρο Πολιτισμού, να μην υπάρχει η παραμικρή αναφορά. Και αυτό αποτελεί μια σοβαρή μορφή πολιτικής πίεσης.
Αν η κατάσταση είναι πραγματικά δραματική τότε υπάρχει και «η ατομική βόμβα, η οποία είναι βέβαια λίγο δύσκολο να πέσει» όπως λέει ο κύριος Αγουρίδης: Να ζητήσει το Ιδρυμα πίσω το ποσό που έκανε δωρεά για την κατασκευή του κέντρου. Ποσό το οποίο στη συνέχεια θα δοθεί σε άλλες φιλανθρωπικές δράσεις στην Ελλάδα. Αυτοί είναι όροι που υπάρχουν μέσα στη σύμβαση που έχει υπογράψει το ελληνικό Δημόσιο και το Ιδρυμα Νιάρχος δεν θα διστάσει να τις εφαρμόσει. Ομως η μεγαλύτερη πίεση, ο σημαντικότερος παράγοντας που θα προστατέψει το Κέντρο Πολιτισμού θα είναι οι ίδιοι οι πολίτες. Αν αγαπήσουν, αγκαλιάσουν, γεμίσουν το Κέντρο, κανείς δεν μπορέσει να το αφήσει έρμαιο στην τύχη του. Και γιαυτό στο Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος κάνουν τα πάντα για να γίνει το Κέντρο Πολιτισμού κέντρο συνάντησης των πολιτών.
Η νέα προίκα του Ιδρύματος για το Κέντρο Πολιτισμού
Οσον αφορά στο ιδιοκτησιακό καθεστώς που ισχύει σήμερα, έγινε σαφές ότι αυτή τη στιγμή υπάρχει η Εταιρεία Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος ΑΕ, που είναι αυτόνομο νομικό πρόσωπο, διακριτό από το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Η εταιρεία αυτή (Οργανισμός, αποκαλείται επίσης) θα έχει διπλή αποστολή: την κατασκευή του Κέντρου και στη συνέχεια την προετοιμασία της λειτουργίας του . Υπάρχουν οι περίοδοι της κατασκευής και της λειτουργίας μαζί με όλες τις απαραίτητες δράσεις που πρέπει να γίνουν – προσλήψεις, στελέχωση, λειτουργία πάρκινγκ, εστιατορίων, καταστημάτων κλπ. Σε αυτή τη φάση η εταιρεία ανήκει και ελέγχεται από το Ιδρυμα, τρόπων τινά ως θυγατρική του.
Μετά τη παράδοση του Κέντρου στο ελληνικό δημόσιο, η μοναδική μετοχή της εταιρείας αυτής θα περάσει από το Ιδρυμα Νιάρχος στην πολιτεία και θα αποσυρθούν από το ΔΣ όλοι οι εκπρόσωποι του Κέντρο Πολιτισμού. Θα αλλάξει πλήρως το ιδιοκτησιακό καθεστώς της εταιρείας και ο σκοπός, που θα είναι πλέον η λειτουργία του πάρκου, των υποδομών, των εστιατορίων, αλλά και η διοργάνωση δράσεων στο πάρκο και σε συγκεκριμένους χώρους των κτιρίων.
Αν η πολιτεία τηρεί τις υποχρεώσεις της, με δεδομένες και τις οικονομικές συνθήκες βέβαια, τότε το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος δεν θα εγκαταλείψει το δημιούργημά του, αλλά θα συνεχίσει να το στηρίζει με στοχευμένες δωρεές.
Η νέα σεζόν του Κέντρου Επισκεπτών
Και ενώ όλα αυτά σχηματίζουν μια δομημένη εικόνα για το μέλλον, το Κέντρο Επισκεπτών γιόρτασε ένα χρόνο λειτουργίας με πλήθος δράσεων και περισσότερους από 23.300 επισκέπτες. Οι δράσεις θα συνεχιστούν και θα ενταχθούν, με εβδομαδιαία πια παρουσία της Οπερας Τσέπης της Λυρικής, σημαντικές φωτογραφικές εκθέσεις (η έκθεση του Γιώργη Γερόλυμπου, αλλά και φωτογραφίες που βγάζουν οι εργαζόμενοι σε μια έκθεση που θα επιμεληθεί ο Πλάτων Ριβέλλης). Διαλέξεις για ειδικούς στο χώρο των κατασκευών και της τεχνολογίας θα συνεχιστούν να δίνονται, όπως και τα εντυπωσιακά εκπαιδευτικά προγράμματα που αποκαλύπτουν νέους δρόμους σκέψης και αντίληψης των πραγμάτων και του πολιτισμού για τα παιδιά και τους εφήβους.
*Οι φωτογραφίες είναι του Γιώργη Γερόλυμπου.