Υπάρχει, άραγε, αιτιώδης σχέση ανάμεσα στις μυρωδιές και στον κίνδυνο θανάτου; Πώς μπορεί η δύσκολη διάκριση των διάφορων οσμών να μας οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι η ζωή μας βρίσκεται σε κίνδυνο;
Μια νέα αμερικανική μελέτη έρχεται να απαντήσει σε αυτά τα ερωτήματα σημειώνοντας πως η σταδιακή απώλειας της όσφρησης, ειδικά στους ηλικιωμένους, μπορεί να οδηγήσει -στα επόμενα πέντε χρόνια- στον θάνατο. Άρα, συνδέει άμεσα την πρόωρη θνησιμότητα με τη διάκριση των οσμών. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να ωθήσει τις έρευνες να δημιουργήσουν ένα καινούργιο, άκρως καινοτόμο και προληπτικό οσφρητικού τεστ.
Η ανακάλυψη ανήκει στην ερευνητική ομάδα του πανεπιστημίου του Σικάγο που με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή χειρουργικής Τζογιάντ Πίντο. Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο ειδικό περιοδικό «PloS One» και σχηματοποιήθηκαν έπειτα από πειράματα που έγιναν σε 3.000 άτομα ηλικίας 57 έως 85 ετών.
Η έρευνε χωρίστηκε σε δύο στάδια. Στο πρώτο, οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να αναγνωρίσουν διάφορες μυρωδιές συγκεκριμένων πραγμάτων (μέντας, ψαριού, πορτοκαλιού, τριαντάφυλλου και δέρματος). Στο δεύτερο στάδιο, έπειτα από μια πενταετία, οι ερευνητές έλεγξαν ποιοι συμμετέχοντες είχαν στο μεταξύ πεθάνει (ήσαν 430 ή το 12,5%) και συσχέτισαν τους θανάτους με την ικανότητα όσφρησης προ ετών.
Το 45% αναγνώρισε και τις πέντε μυρωδιές, ενώ το 29% τις τέσσερις από τις πέντε. Το 20% βρήκε δύο ή τρεις από τις πέντε, ενώ το 3,5% ανήκαν στους λεγόμενους «ανοσμικούς», καθώς το 2,4% βρήκε μόνο μια οσμή και το 1,1% δεν πέτυχε σωστά ούτε μια μυρωδιά. Όπως αναμενόταν, η ικανότητα όσφρησης μειώνεται με την ηλικία: το 64% των 57χρονων αναγνώρισε και τις πέντε μυρωδιές, ενώ μεταξύ των 85χρονων το ποσοστό αυτό ήταν μόνο 25%.
Μέσα στην πενταετία που είχε μεσολαβήσει, πέθανε το 39% όσων είχαν αποτύχει στο τεστ όσφρησης, το 19% όσων τα είχαν πάει μέτρια στη δοκιμασία και μόνο το 10% όσων είχαν τις καλύτερες επιδόσεις «μύτης». Με άλλα λόγια, όσο καλύτερα μυρίζει κανείς, τόσο λιγότερο κινδυνεύει να πεθάνει πρόωρα.
Αυτό που ανέδειξε η μελέτη είναι ότι οι άνθρωποι που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο άρχισαν να χάνουν την όσφρησή τους, βρέθηκαν αυτομάτως στην κατηγορία υψηλού κινδύνου για την υγεία τους.
Οι επιστήμονες δεν έχουν καταλάβει ακόμη πώς και γιατί η όσφρηση σχετίζεται με τη θνησιμότητα. «Η απώλεια της αίσθησης της όσφρησης δεν αποτελεί άμεση αιτία θανάτου, αλλά έναν προάγγελο, ένα πρώιμο προειδοποιητικό σήμα ότι κάτι έχει ήδη πάει στραβά, ότι κάποια ζημιά έχει γίνει. Τα ευρήματά μας μπορεί να οδηγήσουν σε ένα χρήσιμο κλινικό τεστ, έναν γρήγορο και φθηνό τρόπο να εντοπίζουμε τους ασθενείς που κινδυνεύουν περισσότερο», δήλωσε ο Τζαγιάντ Πίντο.