Όταν ανακαλύφθηκαν οι Καρυάτιδες μέσα στον θαυμαστό τάφο της Αμφίπολης, οι αρχαιολόγοι, στην πραγματικότητα, βρήκαν κάτι περισσότερο από μια ιστορία που αφηγείται τι συνέβη πριν από 2.300 χρόνια.
Σύμφωνα με το εκτενές ρεπορτάζ του ειδησεογραφικού πρακτορείου Bloomberg, έπειτα από έξι χρόνια λιτότητας και σφίξιμο του ζωναριού, η Ελλάδα αναδύθηκε από τον τύμβο της Αμφίπολης και τουλάχιστον επανέφερε τα θέματα του πολιτισμού στην καθημερινή ατζέντα. Από εκείνη την ημέρα της ανακάλυψης ακόμα και ο Αντώνης Σαμαράς περιδιαβαίνει τον τύμβο.
Ο αρχαίος πολιτισμός της Ελλάδας επανέρχεται στο προσκήνιο και ουσιαστικά βγάζει στην επιφάνεια τους αρχαιολόγους και τα θέματα του πολιτισμού που έχουν υποστεί οικονομική καθίζηση λόγω της ύφεσης.
Η Λίνα Μενδώνη σημειώνει χαρακτηριστικά: «Δεν έχει σημασία ποιος είναι μέσα στον τύμβο. Η Αμφίπολη έχει ήδη νικήσει, καθώς είναι ένα πολύ σημαντικό μνημείο. Η κρίση άφησε τα χνάρια της στον τομέα του πολιτισμού, αλλά ο ελληνικός πολιτισμός πάντα τραβάει το ενδιαφέρον του κόσμου».
Η κρίση επέβαλε σκληρούς όρους, σημειώνει το άρθρο, έτσι κόπηκαν προϋπολογισμοί, μειώθηκε το προσωπικό φύλαξης των μουσείων, έτσι η τωρινή ανακάλυψη αναμένεται να έχει και ένα συγκεκριμένο οικονομικό όφελος για τη χώρα, πέραν της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Από το 2010 τα χρήματα προς τον πολιτισμό έχουν μειωθεί στο μισό, καθώς τα χρήματα πήγαν για να καλύψουν το χρηματοδοτικό κενό της Ελλάδας. Αλλά, παράλληλα, μείωσε και τη δραστηριότητα των δωρητών. Τώρα οι άνθρωποι του υπουργείου Πολιτισμού αναζητούν χρήματα από την ΕΕ για τα επόμενα έξι χρόνια. «Τα χρήματα για τον πολιτισμό δεν είναι πολυτέλεια, αλλά μια αναγκαιότητα», αναφέρει η κ. Μενδώνη για να συμπληρώσει: «η επένδυση στον πολιτισμό είναι το όχημα για την οικονομία, καθώς δημιουργεί δουλειές και προσελκύει ιδιωτικές επενδύσεις».
Συμβαίνει παντού
Φυσικά δεν είναι μόνο η Ελλάδα που περιορίζει τους πόρους προς τον πολιτισμό, κάτι αντίστοιχο συμβαίνει στη Γαλλία και στην Ιταλία. Ο Επαμεινώνδας Φαρμάκης, πρόεδρος της εταιρείας συμβούλων φιλανθρωπίας Elpis, σημειώνει: «Το πρώτο πράγμα σε μια κρίση που υφίσταται πίεση και περιορισμό είναι ο πολιτισμός».
Ο Αντώνης Σαμαράς, πρώην υπουργός πολιτισμού και ο ίδιος, ξέρει πως χρειάζεται να ακολουθήσει την ίδια σκληρή γραμμή στον προϋπολογισμό, παρά το γεγονός ότι η χώρα εξέρχεται από τη βαθειά κρίση. Ίσως αυτό το κενό στις επενδύσεις στον πολιτισμό, μπορούν να το καλύψουν οι ιδιώτες. Το παρελθόν δείχνει πως κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί, όπως έγινε με τη Στοά του Αττάλου που είχε χρηματοδοτηθεί από την οικογένεια Ροκφέλερ πίσω στο 1950. Η Ελλάδα μπορεί να ακολουθήσει το παράδειγμα της Ιταλίας να φέρει μεγάλες εταιρείες κοντά στον πολιτισμό. Απλώς χρειάζεται προσοχή στην προβολή του επενδυτή, σημειώνει με νόημα η κ. Μενδώνη.
Χρήματα από τα μνημεία
Ο Στίβεν Μίλερ, καθηγητής κλασικών σπουδών στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, που είχε εργαστεί στην ανασκαφή της Νεμέας το 1973 λέει με τη σειρά του: «Πολλοί αρχαιολόγοι είναι αντίθετοι με το να έρχονται χρήματα μέσω των μνημείων. Το θεωρούν ντροπή». Κι όμως, το Μουσείο της Ακρόπολης έδειξε το δρόμο ότι μπορούν να γίνουν πολλά πράγματα, δίχως να χαθεί η ουσία του πολιτισμού.
Ο κ. Φαρμάκης συμπληρώνει: «Μακάρι να γίνει το ίδιο και στην Αμφίπολη. Δεν φαίνεται να υπάρχει ένα στρατηγικό πλάνο για την Αμφίπολη. Αν αυτό συνέβαινε στην Ιταλία, ήδη θα είχαν καταστρώσει πλάνα για την επόμενη ημέρα». Τουτέστιν ένα business plan με μακρά πνοή. «Αυτό που χρειάζεται η Ελλάδα είναι ελπίδα. Η οικονομική κρίση μοιάζει ατέλειωτη. Στην Αμφίπολη είδαν την ελπίδα για κάτι καινούργιο και άφθαρτο που θα μπορούσε να αναγεννήσει την Ελλάδα», λέει ο κ. Φαρμάκης.