Η ΕΕ βρίσκεται αντιμέτωπη με την απειλή της κοινωνικής διάσπασης Βορρά-Νότου, ως συνέπεια της οικονομικής κρίσης που μαστίζει τις χώρες της κρίσης. Το χάσμα έχει διευρυνθεί και απειλεί τη συνοχή της Ευρώπης.
Όπως σημειώνει η Deutsche Welle, το χάσμα των ευκαιριών κοινωνικής συμμετοχής μεταξύ των πλουσίων χωρών του Βορρά και των φτωχότερων χωρών του ευρωπαϊκού Νότου έχει διευρυνθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε να συνιστά απειλή ακόμη και για την ίδια την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, εκτιμά σε μελέτη του που θα δημοσιοποιηθεί την ερχόμενη Δευτέρα το γερμανικό Ίδρυμα Bertelsmann. Στην μελέτη του ισχυρού think tank της Γερμανίας υπογραμμίζεται ότι ενώ η οικονομία δείχνει σημάδια σταθεροποίησης,το επίπεδο της κοινωνικής δικαιοσύνης στις περισσότερες χώρες της ΕΕ μειώνεται. «Εάν παγιωθεί ή οξυνθεί η κοινωνική διάσπαση της ΕΕ, θα τεθεί σε κίνδυνο το μέλλον του πρότζεκτ της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης»αναφέρουν οι συντελεστές της έρευνας.
Δείκτης κοινωνικής δικαιοσύνης
Σύμφωνα με τον δείκτη κοινωνικής δικαιοσύνης που ανέπτυξαν οι ερευνητές του γερμανικού ιδρύματος, η Ελλάδα καταλαμβάνει την τελευταία θέση της κατάταξης στο σύνολο των 28 κρατών-μελών της ΕΕ. Στην κορυφή βρίσκεται η Σουηδία, ακολουθούμενη από την Φιλανδία, τη Δανία και την Ολλανδία. Η πλουσιότερη χώρα της Ευρώπης, η Γερμανία, καταλαμβάνει την έβδομη θέση της κατάταξης όσον αφορά την κοινωνική δικαιοσύνη. Σημειώνεται ότι η Γερμανία είναι μία από τις λίγες ευρωπαϊκές χώρες που κατάφερε να αυξήσει τον βαθμό της κοινωνικής δικαιοσύνης, ωστόσο, «σε πολλά πεδία βρίσκεται στις μεσαίες θέσεις». Η ελαφρά βελτίωση που έχει καταγραφεί οφείλεται στη θετική εξέλιξη που σημειώνεται στη γερμανική αγορά εργασίας.
Αντίθετα, η υψηλή ανεργία στην Ελλάδα είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες για τον χαμηλό βαθμό κοινωνικής δικαιοσύνης που καταγράφει ο δείκτης. Και ακριβώς ο παράγοντας αυτός έχει επηρεασθεί έντονα από την κρίση. Διαπιστώνεται επίσης ότι στις χώρες της κρίσης πλήττονται περισσότερο οι νέοι από την κοινωνική αδικία.
Τα κριτήρια
Συνολικά, ο «ευρωπαϊκός δείκτης κοινωνικής δικαιοσύνης» του ιδρύματος Bertelsmann εξετάζει στη βάση 35 κριτηρίων 6 πεδία: 1. της αποτροπής της φτώχειας, 2. της πρόσβασης στην εκπαίδευση, 3. της πρόσβασης στην αγορά εργασίας και την 4. υγεία. Εξετάζει επίσης 5. την λεγόμενη δικαιοσύνη μεταξύ των γενεών και 6. την κοινωνική συνοχή με την αντιμετώπιση των διακρίσεων. Η έρευνα θα διενεργείται στο εξής σε ετήσια βάση.
Ένα από τα βασικά πορίσματα της έρευνας του γερμανικού ιδρύματος είναι ότι «η οικονομική ισχύς είναι μια σημαντική προϋπόθεση, αλλά δεν συνιστά εγγύηση για την κοινωνική δικαιοσύνη». Για τον λόγο αυτόν οι συντελεστές της έρευνας προβαίνουν στην σύσταση το ζήτημα της κοινωνικής δικαιοσύνης να τεθεί στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής πολιτικής. «Οι αναπτυξιακές προοπτικές, στις οποίες μέχρι τώρα δίνεται μεγάλη έμφαση, θα πρέπει να συμπεριλάβουν στο μέλλον και μια ευρεία στρατηγική για την καταπολέμηση της κοινωνικής αδικίας», επισημαίνεται.
Σχολιάζοντας τις εν λόγω επισημάνσεις, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Μάρτιν Σουλτς, υπογράμμισε ότι δεν επιτρέπεται να αποδεχόμαστε άπρακτοι στην Ευρώπη τη διεύρυνση του κοινωνικού χάσματος. Σε συνέντευξή του στο Focus, ο Μάρτιν Σουλτς υπογραμμίζει: «Θα πρέπει να κάνουμε κάτι για την καταπολέμηση της υψηλής νεανικής ανεργίας, καθώς αυτή διαβρώνει από μέσα τις κοινωνίες μας».