Οι on camera εκτελέσεις διά απαγχονισμού των δύο αμερικανών δημοσιογράφων Τζέιμς Φόλεϊ και Στίβεν Σότλοφ, έφεραν στο φως αυτό που ψιθυριζόταν εδώ και καιρό. Οι απαγωγές των υπηκόων δυτικών χωρών στη Μέση Ανατολή και την Αφρική από οργανώσεις της Αλ Κάιντα και παρακλαδιών της, αλλά και του ISIS αποτελούν το διαπραγματευτικό χαρτί για εξεύρεση χρηματικών πόρων από τους τρομοκράτες.
Συνήθως, τα ζητήματα αυτά διευθετούνται παρασκηνιακά, με κυβερνήσεις, ασφαλιστικές εταιρείες και ειδικούς συμβούλους -μεσάζονβτες να συνάπτουν υπό άκρα εμπιστευτικότητα παρασκηνιακές συμφωνίες με τρομοκράτες για την απελευθέρωση ομήρων. Ολες τους περιλαμβάνουν την καταβολή λύτρων, με αποτέλεσμα η απαγωγή να έχει γίνει σχεδόν η αποκλειστική πηγή χρηματοδότησης τέτοιων οργανώσεων και η κατάσταση να έχει πλέον ξεφύγει εκτός ορίων.
Στα χέρια των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους εξακολουθούν να βρίσκονται γύρω στους 10 με 20 αιχμαλώτους από τη Δύση, μεταξύ αυτών και ο 44χρονο Βρετανό Ντέιβιντ Χέινς, που απειλούν πως θα είναι ο επόμενος που θα αποκεφαλίσουν. Πατέρας δύο κοριτσιών, 17 και 4 ετών, ο Χέινς, πρώην υπάλληλος της Σκότλαντ Γιαρντ, απήχθη τον Μάρτιο του 2013 ενώ βρισκόταν σε ανθρωπιστική αποστολή κοντά στα σύνορα Συρίας – Τουρκίας. Για εκείνον, η Βρετανία δεν δείχνει διατεθειμένη να καταβάλει λύτρα. Αντιθέτως, ο Ιταλός Φεντερίκο Μότκα, ο οποίος είχε πέσει θύμα απαγωγής μαζί με τον Χέινς, έχει αφεθεί ελεύθερος ήδη από τον περασμένο Μάιο, γεγονός που μαρτυρά ότι η χώρα του πλήρωσε για εκείνον και ας διαψεύδεται επισήμως.
Πάνω από 125 εκατ. δολάρια στα ταμεία των τρομοκρατών προέρχονται από λύτρα
Πάντως, από τα συνολικά 2 δισ. δολ. που υπολογίζεται πως έχει το ISIS στα ταμεία του, μερικές δεκάδες ή ακόμα και εκατοντάδες εκατομμύρια φέρονται να προέρχονται από λύτρα.
H εφημερίδα «The New York Times» αναφέρει σε δημοσίευμα της στις 20 Αυγούστου,λίγες ημέρες μετά την on camera εκτέλεση του Φόλεϊ πως το ISIS πίεσε την κυβέρνηση των ΗΠΑ για καταβολή λύτρων που αντιστοιχούσε σε πολλά εκατομμύρια δολάρια, ωστόσο κυβέρνηση Ομπάμα απέρριψε τελικά το αίτημά του. Ο λόγος είναι ότι τον τελευταίο χρόνο έχει σημειωθεί μια στροφή στην πολιτική των Ηνωμενων Πολιτειών και των Ευρωπαίων συμμάχων της αναφορικά με την καταβολή χρημάτων στους απαγωγείς.
Η απαγωγή Ευρωπαίων, τονίζουν οι Times της Νέας Υόρκης, ότι έχει αποτελέσει την κύρια πηγή εισοδήματος για την Αλ Κάιντα και τις αδελφές οργανώσεις της, οι οποίες έχουν συνολικά αποκομίσει τουλάχιστον τα τελευταία πέντε χρόνια τουλάχιστον 125 εκατ. δολάρια από καταβολή λύτρων. Αν και το ISIS το αποκήρυξε πρόσφατα η Αλ Κάιντα, αναφέρεται στο δημοσίευμα, και πλέον λειτουργεί με διαφορετικούς κανόνες, ωστόσο Ευρωπαίοι όμηροί τους που είχαν απελευθερωθεί πρόσφατα, δήλωσαν πως τα μέλη του ISIS γνώριζαν επακριβώς τα ποσά που είχαν καταβληθεί σε οργανώσεις-παρακλάδια της Αλ Κάιντα, ακόμα και στην Αφρική. Εδειχναν έτσι, πως ενδιαφέρονταν να εφαρμόσουν το ίδιο «buisness plan».
Κατά την νεοϋρκέζικη εφημερίδα, η πολιτική της καταβολής λύτρων έχει υιοθετηθεί από τους Ευρωπαίους και όχι από τους αμερικανούς που η κυβέρνησή τους και οι αξιωματούχοι της αντιτρομοκρατικής υπηρεσίας τονίζουν ότι καταβάλλουν λύτρα μόνο περιστασιακά και για μεμονωμένες περιπτώσεις. Ετσι, οι αμερικανοί όμηροι είτε χάνουν τη ζωή τους είτε απελευθερώνονται έπειτα από ειδικές στρατιωτικές αποστολές.
Ο πρώην ανταποκριτής των Times που είχε πέσει θύμα απαγωγής από τους Ταλιμπάν David Rohde, σε άρθρο του για το Reuters, που είχε δημοσιευθεί πριν από το βίντεο με τον αποκεφαλισμό του Τζέιμς Φόλεϊ, είχε γράψει πως η άνιση μεταχείριση αμερικανών και ευρωπαίων στο θέμα της καταβολής λύτρων μπορεί να αποβεί μοιραία για τη ζωή του Φόλεϊ. Για την ιστορία ο Rohde είχε αποδράσει μόνος του από τους Ταλιμπάν, καταφέρνοντας έπειτα από επτά μήνες αιχμαλωσίας να σπάσει ένα παράθυρο από τον χώρο που τον κρατούσαν.
Η «τιμή» κάθε ομήρου ορίζεται κατά βάση από δύο πράγματα: από την εθνικότητά του όπερ σημαίνει ότι όσο πιο... δυτικός τόσο ανεβαίνει και η τιμή του και από τον εργοδότη του και κατά πόσο «μεγάλος» είναι οικονομικά, αλλά και τον κλάδο που δραστηριοποιείται. Σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα «Guardian», ένας Δυτικός όμηρος που έχει απαχθεί από την περιοχή Σαχέλ νοτίως της Σαχάρα (όπου δραστηριοποιούνται πολλές πετρελαϊκές κ.ά.) «πιάνει» κατά μέσον όρο 3,7 εκατ. δολάρια.
Πάντως, σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι η καταβολή λύτρων στην ουσία τροφοδοτεί και νέες απαγωγές που πλέον ανάγονται σε κερδοφόρα μπίζνα.
Ο διευθυντής του Τζέιμς Φόλεϊ και διευθυντής της Global Post Φιλ Μπάλμπονι δήλωσε πως θα ήταν πιο βοηθητικό για τη ζωή όλων των ομήρων η καλύτερη συνεργασία των χωρών προέλευσης των αιχμαλώτων. «Μαζί με τον Τζιμ πέρασαν ένα χρονικό διάστημα και Γάλλοι, Ισπανοί, Ιταλοί, Γερμανοί και Δανοί όμηροι που όμως απελευθερώθηκαν» δήλωσε ο Μπάλμπονι στο Εθνικό Δημόσιο Ραδιοφώνο των ΗΠΑ και πρόσθεσε: «Και όλοι τους τώρα είναι σπίτι με τους αγαπημένους τους και προφανώς εύχονται αυτό να ήταν και πραγματικότητα του Τζιμ».
Σημειώνεται πως τον περασμένο Απρίλιο απελευθερώθηκαν, τέσσερις Γαλλοι δημοσιογράφοι, οι Νικολά Ενέν, Ντιντιέ Φρανσουά, Εντουάρ Ελιάς και Πιερ Τορέ, που είχαν απαχθεί τον Ιούλιο του 2013 στη Συρία. Λίγο αργότερα,κυκλοφόρησαν φήμες πως η γαλλική κυβέρνηση είχε καταβάλει λύτρα, ωστόσο ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ έσπευσε να το διαψεύσει. Βέβαια, το γερμανικό περιοδικό Focus εξακολουθεί να υποστηρίζει,επικαλούμενο πηγές του ΝΑΤΟ, πως η Γαλλία είχε πληρώσει 18 εκατ. δόλαρια. Μάλιστα, για να φτάσουν τα χρήματα στον προορισμό τους, ο υπουργός Άμυνας της Γαλλίας τα έστειλε με ειδική αποστολή στην Τουρκία και εκεί, παραδόθηκαν από Τούρκους μυστικούς πράκτορες στους απαγωγείς.
Επίσης, οι New York Times αναφέρουν πως η Γαλλία από το 2008 έχει καταβάλει σε λύτρα συνολικά 43 εκατ. ευρώ.
Χαρακτηριστική είναι και η περίπτωση ενός 27χρονου Γερμανού που είχε απαχθεί στη Συρία τον Ιούνιο του 2013 από τους τζιχαντιστές του ISIS και απελευθερώθηκε μέσα στο καλοκαίρι. Το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε πως δεν κατέβαλε «καμιάς μορφής λύτρα» για την απελευθέρωσή του. Η «Die Welt» ωστόσο υποστηρίζει πως οι απαγωγείς έλαβαν ως αντάλλαγμα ένα χρηματικό ποσό και μάλιστα «σημαντικό».
Συνάπτουν συμφωνίες αλλά δεν τις τηρούν - Ποιες χώρες πλήρωσαν τα περισσότερα
Τώρα, η βρετανική κυβέρνηση εμφανίζεται μπροστά σε ένα εμφανέστατο δίλημμα αναφορικά με την απελευθέρωση του Χέινς, αλλά ο Ντέιβιντ Κάμερον μοιάζει να ακολουθεί τη γραμμή Ομπάμα, καλώντας μία ημέρα μετά το βίντεο με τον αποκεφαλισμό του Σότλοφ, όπου οι τζιχαντιστές εξαπολύουν απειλές για τον βρετανό όμηρο, τους ηγέτες των πλουσιότερων χωρών του πλανήτη να υποκύψουν στην πολιτική της καταβολής και να κρατήσουν σκληρή στάση.
Υπενθυμίζεται πως ανάλογα σκληρή στάση είχαν κρατήσει και στη Σύνοδο του Ιουνίου του 2013, όπου είχε συμφωνηθεί να μην καταβάλλονται λύτρα στους τρομοκράτες. Ωστόσο, μεμονωμένα η κάθε χώρα «σπάει» τη συμφωνία κυριών και προχωρά σε διαπραγματεύσεις που καταλήγουν στην καταβολή χρημάτων στους απαγωγείς.
Σύμφωνα, με τα ξένα ΜΜΕ, τα περισσότερα χρήματα έχει καταβάλλει η Γαλλία, η οποία μέσα σε τρία χρόνια 2010-2013, κατέβαλε για να απελευθερωθούν πέντε υπήκοοί της συνολικά 58,1 εκατ. δολάρια, ακολουθεί το Κατάρ και το Ομάν με 20,4 εκατ. για τέσσερις Ευρωπαίους μέσα στο 2012, η Ελβετία με 12,4 εκατ. δολάρια για δύο Ελβετούς και έναν Γερμανό το 2009, η Ισπανία με 11 εκατ. Για την περίοδο 2009-2013 και την απελευθέρωση πέντε υπηκόων της και η Αυστρία με 3,2 εκατ. δολάρια για δύο υπηκόους της.