Δύο, μέχρι πρότινος, «θανάσιμοι» ανταγωνιστές ενώνουν τις δυνάμεις τους για να δημιουργήσουν μία από τις μεγαλύτερες τράπεζες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Ο «Νέστορας» των τραπεζιτών
Ο Γιάννης Κωστόπουλος θεωρείται μορφή στον τραπεζικό χώρο, και όχι άδικα, αφού διοικεί την Alpha Bank εδώ και 38 χρόνια. Αναμφισβήτητα, κατέχει ένα ρεκόρ μακροημέρευσης που ζηλεύουν άπαντες οι σημερινοί τραπεζίτες.
Ο Μεσσήνιος τραπεζίτης ανέλαβε τη διοίκηση της μικρής Τράπεζας Πίστεως το 1973, εν μέσω της πετρελαιϊκής κρίσης, και μέσα σε λίγα χρόνια κατάφερε να την μετατρέψει σε μία από τις σημαντικότερες ιδιωτικές τράπεζες της χώρας, τη σημερινή Alpha Bank, η οποία συγχωνευόμενη με την Eurobank τους επόμενους μήνες, θα δώσει τη θέση της σε έναν τραπεζικό κολοσσό που θα ξεπερνά τα στενάχωρα σύνορα της Ελλάδας.
Τραπεζικό «γονίδιο»
Ουσιαστικά, η Τράπεζα Πίστεως είναι δημιουργημα της οικογένειας των Κωστόπουλων. Ο συνονόματος παππούς του Γιάννη Κωστόπουλου, ένας δαιμόνιος έμπορος υφασμάτων από τη Σπερχογεία Μεσσηνίας, ίδρυσε το 1879 μια εμπορική εταιρεία στην Καλαμάτα. Το 1918, το πιστωτικό τμήμα της εταιρείας μετονομάστηκε σε Τράπεζα Καλαμών, δημιουργώντας μία από τις πρώτες ιδιωτικές τράπεζες της Ελλάδας. Το 1924 η Τράπεζα εκείνη μεταφέρθηκε στην Αθήνα, και μετονομάστηκε σε Τράπεζα Ελληνικής Εμπορικής Πίστης. Από εκείνη την τράπεζα προέκυψε η Τράπεζα Πίστεως, με νέα μετονομασία το 1972, για να μετονομαστεί για τελευταία φορά σε Alpha Bank το 1994.
Αν και δεν είχε σπουδάσει Οικονομικά – έχει πτυχίο Ναυπηγικής – ο Γιάννης Κωστόπουλος απέδειξε ότι έχει όραμα από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε το τιμόνι της Πίστεως. Αναδιάρθρωσε την Τράπεζα εκ βάθρων, εκμεταλλεύτηκε την κρατικοποίηση της Ιονικής και της Εμπορικής από την πρώτη μεταπολιτευτική κυβέρνηση Καραμανλή και την αδράνεια που παρέλυσε σταδιακά τις κρατικές τράπεζες και κατάφερε να αναδείξει την Πίστεως σε σημαντικό παίκτη του τραπεζικού τομέα.
H σύγκρουση με τους συνδικαλιστές
Στα τέλη της ράθυμης δεκαετίας του '80, ο Γιάννης Κωστόπουλος πήγε κόντρα στη νοοτροπία που καλλιεργούνταν από ένα άλλο κυβερνητικό ΠΑΣΟΚ και συγκρούστηκε με τους συνδικαλιστές της Πίστεως. Ήταν η εποχή της παντοκρατορίας των συνδικαλιστών, οι οποίοι θεωρούσαν ότι με όπλο τις πολυήμερες απεργίες και το κατέβασμα των διακοπτών μπορούσαν να επιβάλλουν το "δίκιο" της, ακόμα και κόντρα στα συμφέροντα της επιχείρησης. Με συνεχείς απεργίες, με την υποστήριξη της "κράτος εν κράτει" τότε ΟΤΟΕ, οι αρχισυνδικαλιστές της Πίστεως επιχείρησαν να πετάξουν τον Κωστόπουλο έξω από την Τράπεζα Πίστεως, με απώτερο στόχο ίσως την κρατικοποίηση της τράπεζας, ενώ παράλληλα θα εξαργύρωναν τις συνδικαλιστικές τους περγαμηνές με πολιτικές σταδιοδρομίες, όπως συνέβαινε κατ' επανάληψη εκείνη την εποχή.
Βλέποντας την Πίστεως να οδηγείται με μαθηματική ακρίβεια στον αφανισμό, ο Γιάννης Κωστόπουλος κράτησε σθεναρή στάση κερδίζοντας τη μάχη και ταυτόχρονα τη στάμπα του σκληρού και άτεγκτου τραπεζίτη. Αυτό δεν φαίνεται να τον ενοχλεί, μια και ο Γιάννης Κωστόπουλος φαίνεται πως προτιμά τη μεθοδική δουλειά μακρυά από τη δημοσιότητα. Σήμερα, ωστόσο, όλοι αναγνωρίζουν το κύρος και την επιρροή του στην οικονομική ζωή του τόπου.
Το 1999, έκανε την επόμενη μεγάλη κίνησή του. Αγόρασε το 51% της κρατικής Ιονικής Τράπεζας, και τον επόμενο χρόνο η Alpha Bank απορρόφησε πλήρως την επτανησιακή τράπεζα. Στη δεκαετία του 2000, δεν έδειξε να χάνει το βηματισμό του, αφού η Alpha συνέχισε να αναπτύσσεται. Ήταν μάλιστα από τις πρώτες ελληνικές τράπεζες που μετέφεραν τις υπηρεσίες τους στην ψηφιακή εποχή.
Το πάθος για την ιστιοπλοϊα
Ο Γιάννη Κωστόπουλος λατρεύει την τέχνη -είναι γνωστός συλλέκτης έργων τέχνης- και την ιστιοπλοϊα. Αυτά τα δύο πάθη φαίνεται πως έχει μεταδώσει και στην μοναχοκόρη του Δάφνη, ζωγράφο, την οποία απέκτησε με τη κόρη του ιδρυτή της ιστορικής βιομηχανίας «Πεταλούδα» Ελευθέριου Μουζάκη. Το 1988 ο Κωστόπουλος δημιούργησε την ιστορική ιστιοπλοϊκή ομάδα της ΩΚΥΑΛΟΥ, που κατέκτησε για τρία συνεχή χρόνια (1988, 1989 και 1990) το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα ανοικτής θαλάσσης στην κατηγορία 3/4ΤΟΝ και ΟΝΕ ΤΟΝ, μια επιτυχία που δεν έχει καταρριφθεί έως σήμερα. Το 1994 δημιουργείται η ιστιοπλοϊκή ομάδα Alpha Sailing Team, στους σκοπούς της οποίας ήταν και η λειτουργία σχολών ιστιοπλοΐας για το προσωπικό της Τράπεζας και όχι μόνο (πάνω από 500 άτομα έχουν αποφοιτήσει από τη σχολή αυτές με άδεια κυβερνήτη). Η ομάδα συμμετέχει στους ιστιοπλοϊκούς αγώνες στην Ελλάδα, τερματίζοντας πάντα στις πρώτες θέσεις, και θεωρείται ένας υπολογίσιμος αντίπαλος.
Το όραμα για μια μεγάλη τράπεζα
Πολλοί του προσάπτουν ότι επειδή κινείται μακρυά από τη δημοσιότητα, έχει αποκτήσει δυσανάλογη εξουσία για το οικονομικό του μέγεθος , αφού δεν κατέχει καν την πλειοψηφία των μετοχών της Alpha Bank. Άλλοι όμως λένε ότι πρόκειται για σκληρά εργαζόμενο άνθρωπο που αποφεύγει τη δημοσιότητα από σεμνότητα, ενώ παράλληλα διοχετεύει τις ευαισθησίες του σε κοινωνικό έργο μέσω του ομώνυμου μορφωτικού ιδρύματος που έχει δημιουργησει.
Μαζί με τον αείμνηστο Θεόδωρο Καρατζά, διοικητή της Εθνικής Τράπεζας, oραματίστηκε τη δημιουργία ενός τραπεζικού γίγαντα με τη συνένωση της Alpha με την Εθνική, ένα σχέδιο που δεν προχώρησε ποτέ. Φαίνεται όμως ότι το όραμα του γίνεται τώρα πραγματικότητα αφού η συνένωση Alpha – Eurobank θα δημιουργήσει τη μεγαλύτερη τράπεζα της Ελλάδας.
Ο Γιος του Καπετάνιου
Αντίθετα με τον Γιάννη Κωστόπουλο, που προέρχεται από ιστορική οικογένεια του τραπεζικού χώρου, ο γεννημένος στην Αθήνα, Σπύρος Λάτσης είναι γιος του ζάμπλουτου εφοπλιστή Γιάννη Λάτση. Λέγεται ότι ο Λάτσης είχε πει στα παιδιά του: «Δουλειές πάντα έξω. Στην Eλλάδα μόνο φιλανθρωπίες». Kαι στις φιλανθρωπίες ο καπετάνιος δεν ήταν φειδωλός: δώρισε πυροσβεστικά αεροσκάφη και περιπολικά στο ελληνικό κράτος, βοήθησε σεισμοπαθείς, έφτιαξε ένα υπερσύγχρονο Kέντρο Eγκαυμάτων στο Γενικό κρατικό (έστω και την επαύριο του τραγικού ατυχήματος στην Πετρόλα το 1992 που κόστισε τη ζωή 14 εργατών), ήταν χορηγός του Eλληνικού Eρυθρού Σταυρού (παρασημοφορήθηκε γι' αυτό) κα. Ο γιός του όμως, ο Σπύρος, στράφηκε εξ αρχής στον χρηματοπιστωτικό τομέα και, αντίθετα με τη συμβουλή του πατέρα του, έκανε δουλειές και στην Ελλάδα.
Σπούδασε Φιλοσοφία στο London School of Economics, από όπου πήρε το ντοκτορά του, και στη συνέχεια ανέλαβε τα ηνία των επιχειρήσεων της οικογένειας. Όπως και ο Γιάννης Κωστόπουλος με την Τράπεζα Πίστεως, ο Γιάννης Λάτσης αναδιάρθρωσε τις επιχειρήσεις που κληρονόμησε. Ίδρυσε τον όμιλο European Financial Group (EFG), και σε λίγα χρόνια κατάφερε να τον μετατρέψει σε μια πολυεθνική εταιρεία που δραστηριοποιείται σε πολλές χώρες του κόσμου κυρίως στο private banking στην Ελβετία, αλλά και στην αγορά ακινήτων (λέγεται ότι κατέχει πολλά ιστορικά κτίρια σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες), και στον κατασκευαστικό τομέα.
Το μπάσιμο στις ελληνικές τράπεζες και το ράλι εξαγορών
Στον ελληνικό τραπεζικό τομέα, ο Σπύρος Λάτσης έκανε την επιχειρηματική του εμφάνιση το 1990 με την Ευρωεπενδυτική, την εταιρεία-μοχλό για τα επενδυτικά του σχέδια. Από τα μέσα της δεκαετίας του '90, ο Γιάννης Λάτσης, μέσω της Ευρωεπενδυτικής, αρχίζει ένα σερί εξαγορών που τον μετέτραψαν σε μεγάλο ανταγωνιστή του Γιάννη Κωστόπουλου και της Alpha Bank. Η αρχή έγινε με την εξαγορά της Interbank από τον Δημήτρη Κοντομηνά το 1996. Τον επόμενο χρόνο, ο Λάτσης συγχωνεύει τις δύο τράπεζες, εξαγοράζει τα καταστήματα της Credit Lyonnais Ελλάδος Α.Ε. και δημιουρεγεί την Eurobank. Τον επόμενο χρόνο αγοράζει και την αμαρτωλή, ελέω Κοσκωτά, Τράπεζα Κρήτης.
Το 1999, την ίδια χρονιά δηλαδή που ο Γιάννης Κωστόπουλος αγοράζει την Ιονική, ο Σπύρος Λάτσης κάνει τις δικές του θεαματικές κίνησεις για να δημιουργήσει μια μεγάλη και ανταγωνιστική τράπεζα. Συγχωνεύει την Eurobank με την Τράπεζα Αθηνών και την Τράπεζα Κρήτης, και εισάγει την νέα εταιρεία στο Χρηματιστήριο την εποχή της φρενίτιδας, αντλώντας σημαντικά κεφάλαια. Με αυτά, αγοράζει την πλειοψηφία των μετοχών της Τράπεζας Εργασίας, την οποία συγχωνεύει μετά από δύο χρόνια με την Eurobank δημιουργώντας τη σημερινή τράπεζα. Ο Λάτσης συνεχίζει το ράλι εξαγορών και τη δεκαετία του 2000, αφού η Eurobank μπαίνει δυναμικά και στην Βαλκανική χρηματοπιστωτική αγορά, αποκτώντας μερίδια σε σημαντικές τράπεζες της Ρουμανίας (Banc Post), της Βουλγαρίας (Post Bank), στη Σερβία, την Τουρκία (Tekfenbank), και την Ουκρανία (Universal Bank).
Παράλληλα με τις business στον χρηματοπιστωτικό τομέα, ο Σπύρος Λάτσης ιδρύει την Lamda Development και δραστηριοποιείται στην ανάπτυξη και διαχείριση ακινήτων στην Ελλάδα και στη Νοτιανατολική Ευρώπη. Μέσω της Lamda Development, δημιούργησε και διαχειρίζεται τα τρία γνωστότερα εμπορικά κέντρα της Ελλάδας: το Mall στην Νεραντζιώτισσα, το Golden Hall στο Μαρούσι και το Mediterranean Cosmos στη Θεσσαλονίκη.
Στη λίστα με τους πλουσιότερους στον κόσμο
Να σημειωθεί ότι ο Σπύρος Λάτσης, με περιουσία που ανέρχεται στα 4,4 δισ. ευρώ, βρίσκεται φέτος στην 103η θέση με τους πλουσιότερους ανθρώπους του πλανήτη, σύμφωνα με τη λίστα του περιοδικού Forbes, ενώ διαθέτει δύο από τα πολυτελέστατα και μεγαλύτερα γιοτ στον κόσμο: το Alexander των 122 μέτρων που κληρονόμησε από τον πατέρα του, και το Turama.