Το Αρχείο της ΕΡΤ ψηφιοποίησε και παρουσιάζει μέσω των ιστοσελίδων www.ert-archives.gr & www.ert.gr, ένα μοναδικό ιστορικό ντοκουμέντο, με τίτλο «Το χρονικό της προσφυγιάς - Έλληνες πρόσφυγες μετά την Μικρασιατική Καταστροφή».
Πρόκειται για μια συλλογή σπάνιου αρχειακού υλικού, με πλάνα που έχουν ληφθεί κατά τη διάρκεια των γεγονότων της Μικρασιατικής καταστροφής, τα περισσότερα εκ των οποίων είναι αποσπάσματα ταινίας επικαίρων. Από την φλεγόμενη πόλη της Σμύρνης, την εκκένωση της Αδριανούπολης και τη φυγή των ελληνικών πληθυσμών, μέχρι το λιμάνι του Πειραιά και τους καταυλισμούς των προσφύγων, ο κινηματογραφικός φακός καταγράφει το μέγεθος του ξεριζωμού και τα πρόσωπα των ανθρώπων που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τον τόπο τους.
Στο ντοκουμέντο περιλαμβάνονται πλάνα από σπίτια στην προκυμαία της Σμύρνης παραδομένα στις φλόγες. Άνδρες και γυναίκες βαδίζουν στην προκυμαία κουβαλώντας τα υπάρχοντά τους, ενώ στο λιμάνι οι πρόσφυγες προσπαθούν να προσεγγίσουν με βάρκες τα πλοία για να σωθούν. Παρουσιάζεται γενική άποψη των ερειπωμένων συνοικιών της πόλης με τους σκελετούς των σπιτιών, καθώς και γενική άποψη της Αδριανούπολης μετά την εκκένωσή της από τον ελληνικό πληθυσμό. Ο φακός καταγράφει τους έρημους δρόμους, αλλά και μια ηλικιωμένη γυναίκα που στέκεται μόνη στην πόρτα του σπιτιού της, αρνούμενη να το εγκαταλείψει. Πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη μεταφέρουν τα υπάρχοντά τους με καραβάνια, που προχωρούν με δυσκολία στους αγροτικούς δρόμους.
Καταγράφεται η μεταφορά προμηθειών στους εκπατρισμένους, οι πρόχειροι καταυλισμοί με τις χαρακτηριστικές κωνικές σκηνές και τα πλοία με τους πρόσφυγες που φθάνουν στο λιμάνι του Πειραιά. Η κάμερα αποτυπώνει εικόνες από την καθημερινή ζωή στους καταυλισμούς στην Αθήνα και τον Πειραιά: γυναίκες ασχολούνται με τη φροντίδα των παιδιών και το νοικοκυριό, άνδρες φτιάχνουν από τα διαθέσιμα μέσα έναν υποτυπώδη οικιακό εξοπλισμό, ενώ δεκάδες πρόσφυγες συνωστίζονται καθημερινά στο δριμύ ψύχος για τη λήψη του συσσιτίου.
Η ψηφιακή επεξεργασία και η παραγωγή του ντοκουμέντου έγινε από τη Διεύθυνση Μουσείου Αρχείου της ΕΡΤ το 2006.
(ΑΠΕ-ΜΠΕ)