Στην τελική αλλά και στην πιο κρίσιμη φάση μπαίνει η ανασκαφή στην Αρχαία Αμφίπολη με τους αρχαιολόγους να βρίσκονται μια ανάσα από την αποκάλυψη του μεγάλου μυστικού που κρύβεται μέσα στον μεγαλοπρεπή τάφο εδώ και 2.300 χρόνια.
Αυτό που πρέπει να γίνει για να μπορέσουν να εισέλθουν στο εσωτερικό του τάφου είναι να ανοίξουν τον τοίχο αλλά και να απομακρύνουν λίθους από πωρόλιθο που βρίσκονται μπροστά στην είσοδο. Αποφάσισαν μάλιστα πριν κάνουν οτιδήποτε, να απομακρύνουν τις δύο ακέφαλες σφίγγες από το σημείο. Αυτό θα γίνει με την βοήθεια ειδικών ανυψωτικών μηχανημάτων και υπό την επίβλεψη της προϊσταμένης τη ΚΗ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Κατερίνας Περιστέρη.
«Πρέπει να είναι κάποιος στρατηγός, σίγουρα είναι τάφος για άτομο ή άτομα τα οποία είναι στρατηγοί, αλλά δεν μπορώ ακόμη να πω ποιος, αλλά είμαστε σε πολύ καλή αρχή» ανέφερε η ίδια στην εφημερίδα «Το Έθνος», υπογραμμίζοντας ότι «η αρχή των έντιμων αρχαιολόγων είναι να μην πουν ποιος είναι αν δεν ανασκαφεί ο τάφος».
Πώς θα μπουν οι αρχαιολόγοι στον τάφο της Αμφίπολης
Οι αρχαιολόγοι θα επιχειρήσουν τώρα να φθάσουν στο «παρθένο», δηλαδή στο απάτητο και μη αναμοχλευμένο έδαφος. Εκεί είναι πιθανό να βρουν κατάλοιπα που άφησαν πίσω τους επισκέπτες του τάφου, και βέβαια υπολείμματα από την ταφική πυρά του νεκρού ή σπασμένα κεραμικά. Τα κεραμικά – αν εντοπισθούν- θα έχουν καθοριστική σημασία για την ακριβέστερη χρονολόγηση του τάφου.
Αμέσως μετά την ολοκλήρωση αυτού του σταδίου θα είναι η καθοριστική τρόπο να διαλυθεί – πάντα με αρχαιολογικές μεθόδους- ο τοίχος που εντοπίστηκε και οποίος κατασκευάστηκε μετά την ταφή προκειμένου να προστατεύσει τον τάφο. Πέτρα πέτρα θα πέσει ο τοίχος ενώ ταυτόχρονα κάθε κομμάτι θα καταγράφεται και θα φυλάσσεται από την ομάδα αρχαιολόγων. Τι υπάρχει μετά τον τοίχο; Αν δεν μεσολαβεί και άλλος τοίχος τότε οι αρχαιολόγοι θα βρεθούν μπροστά στην είσοδο του τάφου.
Μια γεωφυσική διασκόπηση που έχει γίνει, σύμφωνα με το Εθνος και την Αγγελική Κώττη, «δείχνει ότι στο εσωτερικό υπάρχουν τρεις χώροι. Η χειρότερη περίπτωση είναι να έχει καταρρεύσει η οροφή και να έχει γεμίσει όλος ο χώρος με τόνους χώματος. Σε αυτή την περίπτωση θα γίνει η μεταφορά του με προσοχή, διότι ενδιάμεσα είναι δυνατόν να υπάρχουν κάποια κτερίσματα.
Αν δεν έχει πέσει χώμα και οι χώροι είναι άδειοι, τηρώντας πάντοτε την αρχαιολογική δεοντολογία, οι αρχαιολόγοι θα φωτογραφήσουν, θα αποτυπώσουν και θα πουν. Τότε θα διαπιστώσουν αν είναι ασύλητος. Εφόσον είναι, ο κίνδυνος να έχουν απομακρυνθεί σημαντικά στοιχεία υπάρχει. Σε αυτή την περίπτωση οι επιστήμονες θα πρέπει να στηριχθούν σε ό,τι καταφέρουν να βρουν. Χωρίς να αποκλείεται να εντοπισθεί και επιγραφή που να λέει «Χ (στη γενική) ειμί».
Αν δεν έχει συληθεί, που είναι και η καλύτερη και πιο αισιόδοξη περίπτωση, τότε με βάση τον σκελετό ή τους σκελετούς, το φύλο, την ηλικία, το ύψος του νεκρού, τα κτερίσματά του και τα αγγεία που θα τον συνοδεύουν, η διαπίστωση της ταυτότητας έρχεται πιο κοντά. Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και αν όλα πάνε κατ' ευχήν, έχουμε μπροστά μας αρκετές ημέρες ή και εβδομάδες ώσπου να ανοίξει ο τάφος. Η ανασκαφική πρακτική είναι περίπου αυτή και δεν παραβιάζεται, καθώς τότε γίνονται καταστροφές στοιχείων, κάτι που απαγορεύεται από την αρχαιολογική δεοντολογία, από τους νόμους αλλά και από την ηθική.»