Το κέντρο του παγκόσμιου επιστημονικού ενδιαφέροντος θα γίνουν τα Αντικύθηρα από τις 15 Σεπτεμβρίου και για συνολικά έναν μήνα, καθώς σύγχρονοι ερευνητές από τις ΗΠΑ μέχρι την Ελβετία, χρησιμοποιώντας την τελευταία λέξη της τεχνολογίας -μια διαστημικού τύπου καταδυτική στολή-, θα επιστρέψουν φέτος στον τόπο του ναυαγίου των Αντικυθήρων που χάθηκε το 60-50 π.Χ.
Θα ξαναβρεθούν δηλαδή στο σημείο όπου εντοπίστηκε αυτό που σήμερα θεωρούμε τον πρώτο γνωστό υπολογιστή της ανθρωπότητας: ένα λεπτεπίλεπτο τεχνούργημα με γρανάζια και μηχανισμό, του οποίου αντίστοιχες εφαρμογές βρέθηκαν μόνο 14 αιώνες μετά, σε ρολόγια του Μεσαίωνα, καθώς οι αρχαίοι ανακύκλωναν τα μέταλλα και σπανίως βρίσκουμε μεταλλικά αντικείμενα σε ανασκαφές. Ο μηχανισμός σώθηκε ακριβώς διότι παρέμεινε στη θάλασσα.
Exosuit: Το υποβρύχιο που... φοριέται
Σύμφωνα με το ένθετο περιοδικό «Κ» στην εφημερίδα «Καθημερινή της Κυριακής», η εντυπωσιακή στολή Exosuit, που κατασκευάστηκε από την καναδέζικη εταιρεία Nuytco Research, μας ξαναγυρίζει στο παρελθόν για έναν ακόμη λόγο.
Το σκάφανδρο του 21ου αιώνα μάς θυμίζει, σύμφωνα με την αρθρογράφο, τον απίστευτο ηρωισμό των Σύμιων σφουγγαράδων, οι οποίοι κατάφεραν με αυτοθυσία και υποτυπώδη εξοπλισμό το 1900-1901 να ανασύρουν από τον πυθμένα του Αιγαίου το πλουσιότερο και σημαντικότερο αρχαίο φορτίο που έχει εντοπιστεί έως τις ημέρες μας: αγάλματα, νομίσματα, αμφορείς, χρηστικά είδη, μαζί με το θαυμαστό αντικείμενο με τα γρανάζια που είδαμε από κοντά στην εξαιρετική έκθεση που μόλις τελείωσε στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
Οι επιστήμονες είναι σίγουροι ότι η αναχώρηση του πλοίου έγινε από κάποιο ελληνικό λιμάνι με κατεύθυνση τη Ρώμη, η οποία συγκέντρωνε καλλιτεχνικούς θησαυρούς που κοσμούσαν δημόσιους χώρους ή κατέληγαν στις βίλες των αριστοκρατών.
To Exosuit (Πηγή φωτό: Καθημερινή)
Τα νέα δεδομένα της φετινής αποστολής
Η αποστολή θα ξεκινήσει στις 15 Σεπτεμβρίου και θα ολοκληρωθεί σε ένα μήνα. Συναπαρτίζεται από μέλη πολλών επιστημονικών ειδικοτήτων και εθνικοτήτων (Αμερικανοί από το Ωκεανογραφικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης Woods Hole, Ελβετοί μηχανικοί που κατασκεύασαν ρολόι με τις λειτουργίες του μηχανισμού, Ελληνες αρχαιολόγους κ.ά.), ενώ η χρηματοδότηση είναι διεθνής και ελληνική.
Ολα τα φώτα της δημοσιότητας θα είναι στραμμένα το φθινόπωρο στη χώρα μας, καθώς το στοίχημα της επιστροφής στα Αντικύθηρα είναι μεγάλο. Εκτός από τους Σύμιους σφουγγαράδες που βρήκαν το ναυάγιο το 1900, επιτόπια έρευνα έκανε και ο πλοίαρχος Κουστό. Πέρασε το 1953 για να εντοπίσει τη θέση του, ξαναγύρισε το 1976 με αρχαιολόγους από το ΥΠΠΕ και ανέλκυσε μερικά ακόμη αντικείμενα με τη βοήθεια των εξελιγμένων τεχνικών μέσων που χρησιμοποιούσε τότε.
Στην επικείμενη όμως αποστολή τα δεδομένα είναι εντελώς διαφορετικά, χάρη σε δύο παράγοντες. Πρώτον, το 2012 και το 2013 έγινε τεράστια προπαρασκευαστική δουλειά χαρτογραφήθηκε με επιτόπιες καταδύσεις και με ειδικά μηχανήματα ο βυθός στην περίμετρο ολόκληρου του νησιού των Αντικυθήρων. Οι έρευνες αυτές αποκάλυψαν πως σε απόσταση 200 περίπου μέτρων από το γνωστό ναυάγιο υπάρχει ακόμη ένα, που φέρει τον ίδιο τύπο κεραμικής, συνεπώς ανήκει στην ίδια εποχή, και μπορεί να υποστηριχτεί η άποψη ότι το πλοίο αυτό ίσως να συνταξίδευε με εκείνο του μηχανισμού.
Δεύτερον, η στολή Exosuit, κόστους 1,5 εκατομμυρίου δολαρίων, δίνει τη δυνατότητα στον δύτη να παραμείνει πολλές ώρες στο βυθό, σε βάθος ακόμη και 300 μέτρων, χωρίς να χρειάζεται να περάσει αργότερα από τη διαδικασία της αποσυμπίεσης. Συνεπώς, θα επιχειρηθεί για πρώτη φορά συστηματική ανασκαφή.
Η στολή, που μοιάζει με εκείνες των αστροναυτών και καθελκύεται/ανελκύεται μονάχα με γερανό, είναι εφοδιασμένη με προωθητήρες (προπέλες) που βοηθούν την πλοήγησή της από τον χειριστή. Υπάρχουν ειδικά πετάλια στα πόδια του δύτη, με τα οποία εκείνος ρυθμίζει την κατεύθυνση, ρομποτικά χέρια με τσιμπίδα, ειδικά φώτα, κάμερα, ενδοεπικοινωνία, ενώ το σκάφανδρο συνδέεται με την επιφάνεια με λώρο, με τον οποίο τροφοδοτείται με ηλεκτρική ενέργεια και επικοινωνίες οπτικών ινών. Ενας χημικός παράγοντας δεσμεύει μέσα στην καμπίνα το διοξείδιο και ένας αυτόματος μηχανισμός επαναπληρώνει το χώρο με το απαιτούμενο οξυγόνο.