Το ζητούμενο για την ελληνική οικονομία είναι η εξωστρέφεια. Πώς θα καταφέρει δηλαδή να αυξήσει τις εξαγωγές της προς τις χώρες της ΕΕ και εκτός αυτής.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας της Infobank Hellastat AE ο τομέας των εξαγωγών κατά την τετραετία 2009-2014 παρουσίασε συνολική αύξηση που αγγίζει το 56% ενώ ο μέσος ετήσιος ρυθμός ανόδου έφτασε στο 11,7%.
Υπάρχουν συγκεκριμένες παράμετροι που επενέργησαν θετικά σε αυτή την ανοδική πορεία και έχουν να κάνουν με την ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας έως τα μέσα του 2011, την επέκταση της ελληνικής παρουσίας σε τρίτες χώρες και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας κόστους μετά το 2010.
Το 2013, σύμφωνα με την Infobank Hellastat, οι εξαγωγές της χώρας διαμορφώθηκαν σε 27,54 δισ. ευρώ, υποχωρώντας οριακά -για πρώτη φορά έπειτα από 4 χρόνια- σε σχέση με το ιστορικά υψηλό επίπεδο του προηγούμενου έτους, καθώς αρκετές χώρες με τις οποίες η Ελλάδα έχει εμπορική συνεργασία υπέστησαν σημαντική ύφεση στην οικονομία τους.
Οι εξαγωγές σε τρίτες χώρες διαμορφώθηκαν σε 14,76 δισ. ευρώ, σημειώνοντας κάμψη 4,2% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Αντιθέτως, οι εξαγωγές στην ΕΕ ανήλθαν σε 12,79 δισ. ευρώ, σημειώνοντας άνοδο 4,9% έναντι του 2012, μετά την πρόσκαιρη πτώση του προηγούμενου έτους.
Πλέον, οι αγορές εκτός ΕΕ απορροφούν το 53,6% του συνόλου των εξαγωγών, ποσοστό που ήταν αρκετά μικρότερο πριν από 4 χρόνια (42,2%). Αντιθέτως, η συμμετοχή των χωρών της ΕΕ στη διάρθρωση των εξαγωγών περιορίζεται, από 57,8% το 2009 σε 46,4% το 2013.
Η περίπτωση της Τουρκίας και οι άλλοι πελάτες
Επίσης, διαπιστώνεται σημαντική ενίσχυση των εξαγωγών προς την Τουρκία. Το 2013 οι εξαγωγές προς τη γειτονική χώρα διαμορφώθηκαν σε 3,2 δισ. ευρώ, έχοντας αυξηθεί κατά 8,6% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Το μέγεθος αυτό αντιστοιχεί στο 11,6% του συνόλου.
Η πρώτη πεντάδα συμπληρώνεται από την Ιταλία (8,9%), τη Γερμανία (6,5%), τη Βουλγαρία (5,3%) και την Κύπρο (4,4%).
Τα εξαγώγιμα προϊόντα
Αναφορικά με τη διάρθρωση ανά κατηγορία προϊόντων, οι εξαγωγές ορυκτών καυσίμων το 2013 διαμορφώθηκαν σε 10,89 δισ. (39,5% του συνόλου), σημειώνοντας άνοδο 2,2% σε σχέση με το προηγούμενο έτος και συνολική αύξηση 208% έναντι του 2009, λόγω της ανόδου τόσο των τιμών του πετρελαίου, όσο και της εξαγόμενης ποσότητας.
Οι εξαγωγές αλουμινίου αποτέλεσαν το 4,3%, ενώ ακολούθησαν τα φαρμακευτικά προϊόντα (3,8%).
Επίσης, διαπιστώνεται σημαντική συνεισφορά του αγροτικού τομέα, καθώς αν εξαιρεθούν τα πετρελαιοειδή καταλαμβάνει το 29% του συνόλου. Εξάλλου, τα περισσότερα από τα κύρια εξαγώγιμα προϊόντα της χώρας προέρχονται από το γεωργικό τομέα.
Εκτός ΕΕ
Σύμφωνα με την Infobank Hellastat, η ανάπτυξη της εξαγωγικής δράσης της χώρας την τελευταία τετραετία βασίστηκε στον προσανατολισμό σε εκτός ΕΕ αγορές, καθώς στις χώρες αυτές τα ελληνικά προϊόντα βρίσκουν πολύ μεγαλύτερο περιθώριο για διείσδυση.
Έτσι, τα δύο τελευταία χρόνια εκτός ΕΕ κατευθύνεται ποσοστό μεγαλύτερο του 50% της αξίας των εξαγωγών. Ωστόσο, το 2013 η κάμψη των εξωκοινοτικών εξαγωγών προκάλεσε στασιμότητα στη συνολική επίδοση, τάση που εντάθηκε το πρώτο τετράμηνο του τρέχοντος έτους.
Από την έρευνα μεταξύ των μελών του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΠΣΕ) προκύπτει ότι οι κυριότεροι δυσμενείς παράγοντες που επηρεάζουν το σύνολο του εξαγωγικού εμπορίου της Ελλάδας αποτελούν η έλλειψη ρευστότητας για νέες επενδύσεις (64%), η έλλειψη εμπιστοσύνης των εμπορικών εταίρων προς τη χώρα μας (18%), η γενικότερη έλλειψη τεχνογνωσίας (9%) και η γραφειοκρατία (9%).
H εξωστρέφεια
Σύμφωνα με τον κ. Χρυσόστομο Κάτση, Διευθύνοντα Σύμβουλο της Infobank Hellastat, η εξωστρέφεια αποτελεί σχεδόν το 30% του ΑΕΠ, δείχνοντας ότι μπορεί να αποτελέσει καθοριστικό παράγοντα για την αναστροφή του αρνητικού οικονομικού κλίματος των προηγούμενων ετών.
Ο ίδιος ανέφερε πως η συνεισφορά της εξωστρέφειας στη διαμόρφωση του προϊόντος της ελληνικής οικονομίας παραμένει η χαμηλότερη σε σχέση με τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης, γεγονός που υποδεικνύει ότι η Ελλάδα πρέπει ακόμα να διανύσει αρκετό δρόμο έως ότου φτάσει στο σημείο να κατέχει μια πραγματικά ισχυρή εξαγωγική επίδοση.
Όπως τόνισε, για να συμβεί αυτό, πρέπει πρώτιστο μέλημα να αποτελέσει η ενίσχυση της παραγωγικής βάσης της οικονομίας, η οποία την τελευταία πενταετία υπέστη σημαντικό πλήγμα από την ύφεση.