Στην παράσταση «Cock» που ανέβηκε στο Θέατρο Θησείον, σε σκηνοθεσία Κατερίνας Ευαγγελάτου ο ήρωας διατηρεί μακροχρόνια σχέση με τον φίλο του και σε μια κρίση στασιμότητας και συμβιωτικής ανίας ερωτεύεται ένα κορίτσι που συναντά στο μετρό. Μέσα από τους σπαρταριστούς και καυστικούς διαλόγους του βραβευμένου Μάικ Μπάρτλετ αναδύεται η αγωνία του ομοφυλόφιλου ζευγαριού προκειμένου να βρει τη μακροημέρευση και τη μονιμότητα σε ένα ρευστό περιβάλλον, όπου θέλει τους gay να χωρίζουν με το πρώτο πέσιμο των φύλλων, και τους ετεροφυλόφιλους να συντηρούν τους γάμους τους, ανεξαρτήτως της πίστης και της συναισθηματικής πληρότητας. Το ερώτημα «τι είναι αυτό που κάνει τους gay να χωρίζουν πιο εύκολα» είναι ένα ερώτημα που ταλανίζει διεθνώς όχι μόνο τους εμπλεκόμενους, αλλά και τους ερευνητές, κοινωνιολόγους, ψυχολόγους μεγάλων βρετανικών και αμερικανικών πανεπιστημίων.
Οι ειδικοί
Οι μελέτες που αφορούν στα gender studies είναι αρκετές και πλούσιες όσον αφορά στα ετερόφυλα ζευγάρια, ενώ είναι μηδαμινές σε ό,τι αφορά στους ομοφυλόφιλους. Ποια χαρακτηριστικά διαφοροποιούν τη σχέση των μεν από τους δε; Τι διαθέτουν οι ετερόφυλοι και διατηρούν ενάντια, σε κάθε στατιστική, τη σχέση τους και παρά τις αντιξοότητες, ενώ οι λεσβίες ή οι ομοφυλόφιλοι δεν διστάζουν να τη διαλύσουν παρά τη σύνδεση και τη συμβίωση στην οποία έχουν εμπλακεί; Ποιος άραγε παραμένει πιο υγιής; Τι είναι αυτό που δένει τα ζευγάρια στο χρόνο και πώς θα κατορθώσουν, όσοι το επιθυμούν, να μείνουν σε μόνιμη σχέση βρίσκοντας τη θαλπωρή που αναζητούν όλοι οι άνθρωποι, ανεξαρτήτως φύλου και σεξουαλικής προτίμησης; Η έρευνα στα gay studies είναι φτωχή. Μόλις το 2003 δημοσιεύτηκε η πρώτη έρευνα που παρατήρησε την αλληλεπίδραση στις σχέσεις των ομοφυλόφιλων ζευγαριών μέσω συνεντεύξεων δείγματος ανθρώπων από τους οποίους καταγράφηκαν οι εκφράσεις, οι συναισθηματικές διακυμάνσεις, το λεξιλόγιο που χρησιμοποιούσαν, ο τόνος της φωνής καθώς και η καρδιακή λειτουργία απέναντι σε εκφράσεις ή και περιστατικά που διηγούνταν ο/η σύντροφός τους. Η έρευνα αυτή ανήκει στον Τζον Γκότμαν, φημισμένο θεραπευτή ζευγαριών ο οποίος τότε ανήκε στο δυναμικό του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον. Αυτός μαζί με τον καθηγητή Ψυχολογίας Ρόμπερτ Λέβενσον του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια ερεύνησαν 40 ζευγάρια ομοφυλόφιλων ανδρών και 40 ομοφυλόφιλων γυναικών. Το αποτέλεσμα έδειξε ότι οι ομοφυλόφιλοι είναι πιο ευγενικοί και διαχειρίζονται καλύτερα τους τσακωμούς μέσα στο ζευγάρι σε σχέση με τους ετερόφυλους. Είναι λιγότερο επικριτικοί, πιο μεγαλόψυχοι, δεν εγκαταλείπουν το χιούμορ ακόμα και στις πιο οργισμένες σκηνές και δεν φοβούνται ή υποτάσσονται στην πυγμή του/της συντρόφου τους. Συγκριτικά, η έρευνα κατέδειξε ότι σε σχέση με τους ομοφυλόφιλους άνδρες, οι λεσβίες είναι αυτές που διατηρούν ακόμα περισσότερο το χιούμορ τους στους τσακωμούς και πολλοί το αποδίδουν στην «επιρροή της Έλεν Ντε Τζενέρις».
«Ορκίσου να μην χωρίσουμε»
Παρόλη την ευγένεια στις κρίσεις, τα στατιστικά στοιχεία είναι αμείλικτα. Το 2004 η έρευνα του καθηγητή Ψυχολογίας Λόρενς Κουρντέκ του Πανεπιστημίου του Οχάιο κατέδειξε ότι σε μια 12χρονη περίοδο πάνω από το 21% των ομοφυλόφιλων ζευγαριών χωρίζουν ενώ κάτω από 14% είναι το ποσοστό για τους ετερόφυλους. «Είναι πιο εύκολος για μας ο χωρισμός;», αναρωτιέται ένας gay που θέλει να διατηρήσει την ανωνυμία του. Το σίγουρο είναι ότι τα ομοφυλόφιλα ζευγάρια έχουν αδυναμία στην επανόρθωση της σχέσης. Οι κρίσεις που αντιμετωπίζουν τους οδηγούν πιο γρήγορα στη ρήξη, ενώ δεν διαθέτουν τα ψυχολογικά χαρακτηριστικά της επιμονής, της υπομονής ακόμα και της πίστης ότι όλα θα γίνουν καλύτερα. Επιπλέον, επειδή οι περισσότεροι δεν έχουν παιδιά, δεν έχουν εμφανείς συνδετικούς ιστούς για τους οποίους αξίζει να βάλουν στην άκρη το εγώ τους, την ελάττωση της ερωτικής επιθυμίας ή το βάλτωμα και τη ρουτίνα που κάθε ανθρώπινη σχέση γνωρίζει. Επιπλέον, ως παιδιά οι περισσότεροι ομοφυλόφιλοι έχουν βιώσει την απόρριψη, την αμφισβήτηση, την εγκατάλειψη, ακόμα και την ανασφάλεια, συναισθήματα που πυροδοτούνται στις κρίσεις και στους τσακωμούς. Να μην ξεχνάμε βέβαια ότι πολλά ετερόφυλα ζευγάρια διστάζουν να χωρίσουν και μόνο εξαιτίας της νομικής διάστασης του πράγματος, που απαιτεί να πάνε σε δικηγόρο και να χωρίσουν περιουσίες.
Είναι βέβαιο ότι τα επόμενα χρόνια και οι έρευνες θα πληθύνουν αλλά και τα ετερόφυλα ζευγάρια θα χωρίζουν πιο εύκολα διότι ο τρόπος ανατροφής των ανθρώπων διαθέτει ναρκισσιστικές όψεις και στοιχεία εγκατάλειψης. Είναι χαρακτηριστικό, πάντως, ότι πάνω 4.000 κλαμπ σχολείων στην Αμερική έχουν δημιουργηθεί για παιδιά που είναι gay. Αυτό συμβαίνει για να οδηγήσουν τα παιδιά στην κοινωνικοποίηση και την αποδοχή της ταυτότητάς τους. Εντούτοις, οι ψυχολόγοι αυτών των σχολείων σχολιάζουν ότι τα παιδιά αυτά σε βιωματικές αναφορές κατά βάθος πιστεύουν ότι η επιθυμία προς το ίδιο φύλο είναι κάτι αηδιαστικό για τα άλλα παιδιά, κάτι που τα οδηγεί να πιστεύουν ότι είναι και τα ίδια αηδιαστικά. Προφανώς, χρειάζεται ακόμα πολύ δουλειά, κοινωνική και επιστημονική, στο να γίνει αποδεκτή ευρύτερα η ομοφυλοφιλία, παρόλο που όλοι στον προφορικό τους λόγο αισθάνονται εξοικειωμένοι με τη διαφορετικότητα.