Τα χάχανα που εκνεύρισαν τον υπουργό, τα θρυλικά εγκαίνια του ΕΜΣΤ που δεν έγιναν ποτέ: Τι έγινε και τι δεν έγινε στον πολιτισμό κατά την ελληνική προεδρία [εικόνες-βίντεο]

Ηταν μια υπόσχεση που ακουγόταν σταθερά: Τα θυρανοίξια του ΕΜΣΤ θα γίνουν κατά τη διάρκεια της ελληνικής προεδρίας. Μαζί με τις ανακοινώσεις για τα συνέδρια για θέματα πολιτισμού, αλλά και σημαντικές εκθέσεις και συναυλίες στις Βρυξέλλες. Η ελληνική προεδρία έληξε και επισήμως χθες και το μόνο που έχουμε να θυμόμαστε είναι η αποδοκιμασία -performance στον Πάνο Παναγιωτόπουλο κατά τη διάρκεια συνεδρίου του ΥΠΠΟ στο Μέγαρο Μουσικής, την επίσκεψη Μπαρόζο στο ΕΜΣΤ που παραμένει κλειστό – και με τη χορηγία του Ιδρύματος Νιάρχος να περιμένει να αποδεσμευθεί- δύο μεγάλες συναυλίες της Καμεράτα σε Αθήνα και Βρυξέλλες και δυο εκθέσεις στις Βρυξέλλες που πραγματοποιήθηκαν με τη στήριξη μεγάλων χορηγών. Απογοητευτικό;

Θα μπορούσε να είναι αλλιώς. Θα μπορούσε αυτό το εξάμηνο να εκτινάξει σε επίπεδα διεθνούς δημοσιότητας τον ελληνικό πολιτισμό – κυρίως τον σύγχρονο- να γίνει ένα εκτός ορίων εργαστήρι ανάδειξης του πολιτισμού. Οχι με θεωρητικές συζητήσεις και χασμουρητά, αλλά με παρουσίαση έργων και δημιουργών, με την ανταλλαγή δημιουργικών χυμών με όλη την Ευρώπη, με την όσμωση, με την χαλύβδωση σχέσεων και το χτίσιμο συμφωνιών για το μέλλον. Βάζοντας τους δημιουργούς στο βήμα, δίνοντάς τους τον λόγο, την σκηνή.

Ηταν αντί αυτών το εξάμηνο των brainstorming κυβερνητικών αξιωματούχων των χωρών μελών. Των κλασικών επισκέψεων στο Νέο Μουσείο της Ακρόπολης. Του αποκλεισμού των ίδιων των δημιουργών – που αν αφεθούν μπορούν να γίνουν παραγωγοί όχι μόνο τέχνης αλλά και εσόδων και θέσεων εργασίας για την τοπική οικονομία. Η σχέση πολιτισμού τουρισμού αφέθηκε σε επίπεδο θεωρητικό.

Στις Βρυξέλλες τον Ιανουάριο η πολλάκις βραβευμένη Καμεράτα – Armonia Atenea άνοιξε την ευρωπαϊκή προεδρία με μια εντυπωσιακή συναυλία, στην κατάμεστη αίθουσα της Bozar (με χορηγία του Ιδρύματος Νιάρχος). Ουρές στο πεζοδρόμιο, φίλοι της κλασικής φωνής να επευφημούν και να χειροκροτούν τον καλλιτεχνικό διευθυντή Γιώργο Πέτρου ακόμη και στον δρόμο. Ταυτόχρονα, δυο μεγάλες εικαστικές εκθέσεις – στη Bozar και πάλι- επιχείρησαν να αναδείξουν Ελληνες καλλιτέχνες. Με σημαντικά έργα αν και κάπως ανισομερή παρουσίαση η πρώτη «Naftilos, Navigating Greece» (με τη στήριξη του ΟΛΠ και της Aegean), με σπουδαία έργα και κυρίως σύγχρονη και ουσιαστική κεντρική αφήγηση η δεύτερη «Νο country for young men» με την αποκλειστική στήριξη χορηγών (Ιδρυμα Νιάρχος, ΝΕΟΝ, Aegean κ.α.).

Πίσω στην Αθήνα το συνέδριο στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών με τίτλο «Χρηματοδοτώντας τη Δημιουργικότητα» (Financing Creativity) τον Φλεβάρη, ακούστηκε όσο κανένα άλλο, εξαιτίας μιας performance διαμαρτυρίας που έκαναν νέοι καλλιτέχνες την ώρα που στο βήμα βρισκόταν ο Πάνος Παναγιωτόπουλος. Με πρωτοβουλία της Κίνησης Μαβίλη, καλλιτέχνες από διαφορετικά πεδία (που δεν είχαν κατορθώσει να κλείσουν μια συνάντηση με τον υπουργό) παρευρέθηκαν στο Συνέδριο και ακούγοντας την ομιλία του υπουργού ξέσπασαν σε μια αλυσίδα από γέλια και γιούχα. Όπως σημειώνει η Κίνηση, που ανάρτησε και το βίντεο, το εν λόγω συνέδριο έχει ιδιαίτερη σημασία γιατί αποτυπώνει την Ευρωπαϊκή πολιτιστική πολιτική των ερχόμενων δεκαετιών, ωστόσο δεν προσκλήθηκε ούτε ένας καλλιτέχνης ως ομιλητής, και η ανακοίνωση του Συνεδρίου δεν κοινοποιήθηκε ευρέως.

Λίγες μέρες αργότερα ο υπουργός Πολιτισμού ξεναγούσε στο πανέτοιμο νέο κτίριο του ΕΜΣΤ – τη μόνιμη στέγη του- τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μπαρόζο, με ειδική αναφορά στο γεγονός ότι το έργο ολοκληρώθηκε χάρη σε κοινοτικούς πόρους. Η σταθερή υπόσχεση εδώ και ένα χρόνο ήταν ότι τα θυρανοίξια θα γίνουν μεσούσης της ευρωπαϊκής προεδρίας. Κάτι που δεν έγινε ποτέ, με εκκρεμότητες να μένουν να ικανοποιηθούν από το υπουργείο και με σημαντική χορηγία του Ιδρύματος Νιάρχος να εκκρεμεί μέχρι το κράτος να τηρήσει τους όρους για τους οποίους δεσμεύθηκε.

Τι ακολούθησε: Συνέδριο με τίτλο «H πολιτιστική κληρονομιά στο προσκήνιο! Προς μια κοινή προσέγγιση για μια βιώσιμη Ευρώπη» (Heritage First! Towards a common approach for a sustainable Europe) από τις 6 έως τις 8 Μαρτίου στο Μουσείο Ακρόπολης, αλλά και μια άτυπη συνάντηση υψηλών (sic) αξιωματούχων των Υπουργείων Πολιτισμού και Εξωτερικών στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Moυσείο.

Εξι μήνες. Κατά τη διάρκεια των οποίων η Αrt Athina πάλεψε και κέρδισε και πάλι το κοινό της σε μια συνάντηση οργιαστική για την πόλη, το Φεστιβάλ Αθηνών άρχισε να εκπυρσοκροτεί και πάλι μαγικές στιγμές πολιτισμού (με την επιχορήγηση περικομμένη, διασώθηκε χάρη σε μεγάλη χορηγία του Ιδρύματος Νιάχρος), τα Μουσεία Μπενάκη και Κυκλαδικής Τέχνης να διοργανώνουν σπουδαίες εκθέσεις από αυτές που αγαπιούνται βαθιά από το κοινό και το νέο Μουσείο της Ακρόπολης να γιορτάζει ήσυχα και «αγαπησιάρικα» τα πέμπτα του γενέθλια.