Η Ρωσία απειλεί να κλείσει τη στρόφιγγα, η Ευρώπη τρέμει. Πίσω από τους λεονταρισμούς της ΕΕ για επιβολή κυρώσεων στη Μόσχα, υπάρχει μια απλή, στυγνή πραγματικότητα. Η Ευρώπη είναι σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένη από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Χθες, η Gazprom, ο ρωσικός κολοσσός φυσικού αερίου απηύθηνε μια μάλλον αυστηρή προειδοποίηση: «Η Ρωσία θεωρεί "σημαντικό" τον κίνδυνο που υπάρχει για το φυσικό αέριο που διέρχεται μέσω της Ουκρανίας και προορίζεται για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Όσον αφορά στους κινδύνους της διαμετακόμισης προς την ΕΕ, υπάρχουν και δεν είναι ασήμαντοι».Οι απειλές αυτές μόνο κούφιες δεν είναι. Η Ρωσία είναι ο σημαντικότερος χορηγός φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Από εκεί προέρχεται το ένα τέταρτο του φυσικού αερίου που καταναλώνουν συνολικά οι ευρωπαϊκές χώρες και το ένα τρίτο αυτής της ποσότητας διέρχεται μέσω Ουκρανίας.
Οι χώρες που είναι άμεσα εξαρτώμενες από το ρωσικό φυσικό αέριο είναι η Σουηδία, η Φινλανδία, η Βουλγαρία, η Τσεχία και οι τρεις βαλτικές δημοκρατίες που κάποτε αποτελούσαν κομμάτι της ΕΣΣΔ: η Εσθονία, η Λετονία και η Λιθουανία. Αμέσως μετά ακολουθούν η Πολωνία, η Αυστρία, η Σλοβακία, η Σλοβενία και η Ελλάδα. Οι αμέσως επόμενοι σημαντικοί πελάτες είναι η Γερμανία, το Βέλγιο, η Ουγγαρία και η Κροατία. Μικρότερο, αλλά διόλου αμελητέο βαθμό εξάρτησης παρουσιάζουν η Ιταλία, η Ρουμανία, η Γαλλία και η Ολλανδία. Σε περίπτωση που βαθύνει η κόντρα της Ρωσίας με την Ουκρανία και κατ' επέκταση με την Ευρωπαϊκή Ενωση, τις συνέπειες στον ανεφοδιασμό του φυσικού αερίου θα τις νιώσουν λίγο ως πολύ όλοι. Σε ποιο βαθμό, θα εξαρτηθεί σε πρώτη φάση από τα διαθέσιμα αποθέματα της κάθε χώρας.
Προσωρινή λύση τα αποθέματα
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει συγκεντρώσει περίπου τα δύο τρίτα των αποθεμάτων της σε φυσικό αέριο για τον χειμώνα όμως ορισμένες χώρες, όπως η Ουγγαρία, η Γαλλία και η Κροατία, έχουν χαμηλότερα αποθέματα, σύμφωνα με τα αναθεωρημένα στοιχεία που έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα η Ένωση Ευρωπαϊκών Εταιρειών Μεταφοράς Φυσικούς Αερίου (GIE). Η ΕΕ διαθέτει αποθέματα 51,912 δισ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου, τη στιγμή κατά την οποία η Ρωσία ανακοίνωσε ότι διακόπτει τον εφοδιασμό της Ουκρανίας.
Ορισμένες χώρες είναι πιο εκτεθειμένες από άλλες στην περίπτωση που υπάρξουν προβλήματα στον εφοδιασμό, όπως η Ουγγαρία που διαθέτει 1,605 δισ. κυβικά μέτρα (το 26,02% των αποθεμάτων της), η Γαλλία με 5,654 δισ. κυβικά μέτρα (44,58%) και η Κροατία με 282 εκατ. κυβικά μέτρα (51,03%). Η Βουλγαρία και η Αυστρία είναι επίσης δύο από τις χώρες τα αποθέματα των οποίων βρίσκονται ελαφρώς κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, έχοντας συγκεντρώσει αντίστοιχα το 63,87% και το 62,33% των αποθεμάτων που προβλέπεται να διαθέτουν στο έδαφός τους.
Τα αποθέματα φυσικού αερίου συγκεντρώνονται κάθε χρόνο το διάστημα από την 1η Απριλίου μέχρι την 1η Νοεμβρίου, δηλαδή όταν η κατανάλωση είναι σε χαμηλό επίπεδο. Στόχος της συσσώρευσης αποθεμάτων είναι να αντιμετωπίζονται τυχόν προβλήματα ανεφοδιασμού, όπως συμβαίνει με την τρέχουσα κρίση στην Ουκρανία, αλλά και να εξομαλύνονται οι εποχιακές διαφορές στην κατανάλωση.
Η GIE δεν ανακοίνωσε κάποια εκτίμηση για το χρονικό διάστημα που θα μπορέσει η ΕΕ να καλύψει με αυτά τα αποθέματα εάν υπάρξει κάποιο πρόβλημα στη μεταφορά του ρωσικού φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας.
Φωτογραφίες: Reuters, ΑΡ