Η άνοδος των ακροδεξιών μορφωμάτων στην Ελλάδα, αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη είναι αψευδής μάρτυρας. Όπως άλλωστε και η συνάφεια των ακραίων συμπεριφορών με την οικονομική κρίση που πλήττει τις χώρες του Νότου.
Μια έρευνα από το Πανεπιστήμιο της Νέας Υορκης που δημοσιεύει η βρετανική εφημερίδα «Independent» δείχνει πως όταν μια οικονομία πλήττεται από ύφεση και κρίση, τότε οι έγχρωμοι (μαύροι) είναι πιο πιθανό να φαίνονται στα μάτια των άλλων ανθρώπων ακόμη πιο μαύροι. Η μελέτη δείχνει ότι, από ψυχολογική άποψη, η οικονομική κρίση τείνει ασυνείδητα να ενισχύει τα στερεότυπα, τις προκαταλήψεις και τις ρατσιστικές διακρίσεις.
Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή του Τμήματος Ψυχολογίας Ντέηβιντ Αμόντιο, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), πραγματοποίησαν μια σειρά από ψυχολογικά πειράματα με λευκούς εθελοντές, άνδρες και γυναίκες, που κλήθηκαν να αξιολογήσουν σε μια οθόνη υπολογιστή διάφορα πρόσωπα που είχαν διάφορες αποχρώσεις, από λίγο μαύρα (μιγάδες) έως πολύ μαύρα πρόσωπα αφρο-αμερικανών.
«Ήταν ήδη γνωστό ότι οι κοινωνικο-οικονομικές ανισότητες ανάμεσα στους λευκούς και στις μεινότητες των εγχρώμων διευρύνονται δραματικά σε συνθήκες οικονομικών δυσκολιών. Τα νέα ευρήμάτα μας δείχνουν ότι η κρίση αλλάζει ακόμη και τον τρόπο που οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται οπτικά τον άνθρωπο μιας άλλης φυλής και αυτή η οπτική διαστρέβλωση μπορεί να εντείνει περαιτέρω τις ανισότητες» τόνισε ο Αμόντιο.
Οι ερευνητές επεσήμαναν ότι οι λευκοί άνθρωποι δεν έχουν καν επίγνωση γι' αυτή την αλλαγή της «ματιάς» τους σε σχέση με τους μαύρους. «Οι άνθρωποι συνήθως νομίζουν ότι αυτό που βλέπουν, είναι μια ακριβής αντανάκλαση του κόσμου, έτσι δεν αντιλαμβάνονται ότι οι οικονομικοί παράγοντες μπορούν να δημιουργούν τέτοιες οπτικές διαστρεβλώσεις και προκαταλήψεις» ανέφερε η ερευνήτρια ψυχολόγος Έιμι Κρος.
Μεταξύ άλλων, τα πειράματα έδειξαν ότι όσο περισσότερο ένας λευκός πιστεύει ότι οι μαύροι αποτελούν απειλή (π.χ. επειδή παίρνουν τις δουλειές των λευκών εν μέσω ανεργίας), τόσο τείνει να βλέπει έναν μιγάδα ως μαύρο και έναν μαύρο ακόμη πιο μαύρο από ό,τι είναι πραγματικά το χρώμα του προσώπου του.
Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι όσο πιο σκούρο φαίνεται στα μάτια των άλλων το χρώμα του δέρματος ενός ανθρώπου, τόσο πιο εύκολα αυτός γίνεται αντικείμενο ρατσιστικών διακρίσεων σε μια κοινωνία κυρίως λευκών ανθρώπων, καθώς αντιμετωπίζει πιθανότερη κοινωνική απομόνωση, μεγαλύτερη αστυνομική βία εναντίον του, αυστηρότερες δικαστικές ποινές κ.α.