Ξεφυλλίζοντας παλιά βιβλία, οι σελίδες τους αναδύουν μία πολύ συγκεκριμένη και οικεία μυρωδιά, το «άρωμα του παλιού» που λέμε συχνά. Πού οφείλεται όμως αυτό το φαινόμενο και ποια χημική σύνθεση κρύβεται από πίσω;
Τα βιβλία, καινούργια και παλιά αναδύουν συγκεκριμένες πτητικές οργανικές ενώσεις οι οποίες μπορεί να έχουν πολλές και διαφορετικές πηγές. Κάποιες μπορεί να είναι απόρροια της εγκατάλειψης, ενώ άλλες να αποτελούν έναν συνδυασμό μελανιού, χαρτιού και βιβλιοδεσίας.
Ο συνδυασμός και το άρωμα αυτών των υλικών μπορεί επίσης να αποδειχθεί χρήσιμος για τον προσδιορισμό της ηλικίας του βιβλίου.
Στα καινούργια βιβλία, το άρωμα είναι ένας συνδυασμός πτητικών χημικών που προέρχονται από το επεξεργασμένο χαρτί, το μελάνι και το υλικό βιβλιοδεσίας.
Η κόλλα βιβλιοδεσίας που χρησιμοποιείται στα καινούργια βιβλία συνήθως βασίζεται σε συμπολυμερή όπως το συμπολυμερές του αιθυλενίου και του οξικού βινυλίου.
Οσο για την επεξεργασία του χαρτιού, στα καινούργια βιβλία, το χαρτί επεξεργάζεται με μία ποικιλία χημικών, προκειμένου να επιτευχθούν διαφορετικές ιδιότητες. Ορισμένα από αυτά τα χημικά, απελευθερώνουν πτητικές ουσίες. Επιπροσθέτως, πετροχημικά που χρησιμοποιούνται ως διαλύτες στα μελάνια, συμβάλλουν στο συνολικό άρωμα των καινούργιων βιβλίων.
Τι συμβαίνει όμως με τα παλιά βιβλία;
Με το πέρασμα του χρόνου, η σταδιακή αποσύνθεση της κυτταρίνης και της λιγνίνης που περιέχονται στο χαρτί, οδηγούν στην παραγωγή πολλών διαφορετικών οργανικών ενώσεων.
Ανάμεσα σε αυτές είναι η βενζαλδεϋδη που έχει άρωμα που μοιάζει με του αμυγδάλου, η βανιλίνη με άρωμα που θυμίζει βανίλια, Το αιθυλο-βενζόλιο και το τολουόλιο που έχουν γλυκό άρωμα και η 2-αιθυλεξανόλη με άρωμα λουλουδιών.
Συνοψίζοντας, δεν είναι συγκεκριμένο χημικό στοιχείο αυτό που δίνει το άρωμα στα βιβλία, είτε παλιά, είτε καινούργια, αλλά ένας συνδυασμός από πολλούς χημικούς παράγοντες.