Περπατάς στις μεγαλουπόλεις, σε δρόμους, πλατείες, πάρκα και μένεις άφωνος από τα έργα κορυφαίων καλλιτεχνών που στέκονται εκεί, ανάμεσα στους πολίτες, μέρος του δημόσιου χώρου. Εργα που δημιουργούν νέες αφηγήσεις, συγκινήσεις, ακόμη και ενστάσεις, έργα τέχνης που ξεπερνούν την αισθητική τους χρήση και γίνονται συμβαλλόμενο μέρος ενός διαλόγου για την πόλη, για τη σχέση των πολιτών με αυτήν. Εργα που γίνονται σήμα κατατεθέν της πόλης, σύμβολα της ταυτότητας της και βοηθούν και στην ανάδειξή της στο εξωτερικό.
Και είναι όλα αυτά στοιχεία που αξίζει να ενσωματώσει και να αναδείξει η Αθήνα. Μπορεί να το κάνει με έναν τρόπο σπάνιο, μοναδικό στον κόσμο: Συνδυάζοντας το αρχαιολογικό απόθεμα που είναι γυμνό, ορατό στο μάτι, τα βυζαντινά μνημεία, την αρχιτεκτονική ιστορία της, με μια σειρά από έργα σύγχρονης τέχνης. Η Αθήνα είναι μια πόλη που μοιάζει με διαρκή ενεργή ανασκαφή και που θα μπορούσε να ενώσει την ιστορία με το μέλλον της μέσω της σύγχρονης τέχνης. Πως μπορεί η δημόσια τέχνη να βοηθήσει, αναδείξει το δημόσιο χώρο; Και κυρίως πως μπορούν οι πολίτες να ενεργοποιηθούν, να αποκαταστήσουν τη σχέση τους με την πόλη μέσα από τη δημόσια τέχνη; Τα ερωτήματα αυτά θα τεθούν και θα απαντηθούν στην ανοιχτή συζήτηση που θα γίνει σήμερα Τετάρτη 4 Ιουνίου στο Φεστιβάλ Αθηνών (Πειραιώς 260, στις 7) από το ΝΕΟΝ, σε συνεργασία με το Φεστιβάλ.
Οι συμμετέχοντες ξεχωριστοί και με σημαντική εμπειρία και έργο ζωής:
- Σταύρος Μπένος, Πρόεδρος του Σωματείου Διάζωμα
- Πέτρος Θέμελης, Αρχαιολόγος, Διευθυντής ανασκαφών Αρχαίας Μεσσήνης
- Δημήτρης Διαμαντόπουλος, Αρχιτέκτονας
- Θεόφιλος Τραμπούλης, Επιμελητής Τέχνης, Δημοσιογράφος
Την συζήτηση θα συντονίσει η Ελίνα Κουντούρη, Διευθύντρια του ΝΕΟN ο οποίος διοργανώνει δύο ανοιχτές συζητήσεις με θέμα τη Σύγχρονη Τέχνη στο Δημόσιο Χώρο, τη συμβολή της στο αστικό περιβάλλον και στην ανάπτυξη της πόλης ( η επόμενη είναι στις 24 Ιουνίου.). Με σταθερό ενδιαφέρον για την τέχνη στο δημόσιο χώρο, ο ΝΕΟΝ θέτει το ζήτημα στο επίκεντρο του πολιτικού και πολιτιστικού διαλόγου, σε μια πόλη που αλλάζει.
Αλλωστε ο ΝΕΟΝ έχει την εμπειρία από την επιτυχημένη έκθεση A Thousand Doors με έργα 30 καλλιτεχνών που πραγματοποιείται από τον Μάιο (και ως το τέλος Ιουνίου) στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη. Η έκθεση που πραγματοποιείται σε συνεργασία με την Whitechapel Gallery έδωσε την ευκαιρία σε χιλιάδες Αθηναίους να επισκεφθούν και να ανακαλύψουν τους κήπους και το μοναδικής αξίας κτίρια της Γενναδείου. Σύστησε ουσιαστικά τους πολίτες με έναν αρχιτεκτονικό και όχι μόνο πλούτο της Αθήνας.
Υπό το πρίσμα αυτό και με δεδομένη την καταπόνηση της Αθήνας που βρίσκεται σε μια οριακή στιγμή της, η συζήτηση της Τετάρτης θα κινηθεί με βάση και τους παρακάτω άξονες διαπιστώσεις για την Αθήνα:
- Τις ιστορικές διαστρωματώσεις της πόλης, που καθιστούν την Αθήνα ένα χώρο ιστορικών επιπέδων, από την αρχαιότητα έως την πρόσφατη μεταπολεμική ιστορία.
- Την οικονομική κατάρρευση που έχει υποβαθμίσει ζωτικούς χώρους της πόλης καθιστώντας τους ανενεργούς, σκοτεινούς, κενούς.
- Την παραμέληση αστικών χώρων, τα πολλαπλά κενά της πόλης –πλατείες, αρχαιολογικοί χώροι, ημιαστικοποιημένες περιοχές.
- Την ανάδυση νέων πόλων εξουσίας, οικονομικής και πολιτικής.
- Τη σταδιακή απομάκρυνση της πολιτείας από τη διαχείριση του δημόσιου χώρου τόσο εξαιτίας των οικονομικών ελλειμμάτων όσο και, κυρίως, συγκεκριμένων πολιτικών αποφάσεων.
Οπως σημειώνει ο ΝΕΟΝ: «Θα πρέπει εξίσου να κατανοήσουμε τον τρόπο με τον οποίον η τέχνη δεν ορίζεται αλλά ορίζει τον δημόσιο χώρο, ιδίως σε συνθήκες υβριδικές, όπως οι σημερινές. Ακόμη περισσότερο, η διαβούλευση αυτή μπορεί να έχει καθοριστικό χαρακτήρα σε διεθνές επίπεδο. Η Αθήνα είναι μια πόλη υπό διαμόρφωση σε ένα διεθνές πολιτικό τοπίο που αλλάζει. Ο τρόπος με τον οποίον θα καταλάβουμε τις σημερινές κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες και θα τροφοδοτήσουμε το πλαίσιο της σύγχρονης τέχνης στο δημόσιο χώρο μπορεί να αποτελέσει διεθνές παράδειγμα.»
*Oι φωτογραφίες είναι από την έκθεση A Thousand Doors στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη