Ριζικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας των πανεπιστημίων φέρνει το νομοσχέδιο για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, η συζήτηση του οποίου αρχίζει αύριο στη Βουλή και ολοκληρώνεται την Τετάρτη με την ψηφοφορία.
Στο τελικό κείμενο αναμένεται να υπάρξουν ορισμένες τροποποιήσεις, κυρίως σε ό,τι αφορά τη σύνθεση του νεοσύστατου συμβουλίου διοίκησης, το οποίο είναι, μεταξύ άλλων, επιφορτισμένο με την εκλογή του πρύτανη. Το αρχικό κείμενο προέβλεπε ότι το 15μελές όργανο αποτελείται από επτά πανεπιστημιακούς, επτά εξω-πανεπιστημιακούς και έναν φοιτητή, στο κείμενο που θα συζητηθεί αναμένεται η αναλογία αυτή να αλλάξει υπέρ των πανεπιστημιακών, σε οκτώ προς επτά ή οκτώ προς έξι.
Η σύσταση του συμβουλίου διοίκησης αποτελεί κι ένα από τα μεγαλύτερα «αγκάθια» για τους πρυτάνεις, η σύνοδος των οποίων έχει εκφράσει την αντίθεσή της στη μεταρρύθμιση που προωθεί το υπουργείο Παιδείας. Είναι χαρακτηριστικό ότι αύριο, ημέρα έναρξης συζήτησης του νομοσχεδίου στη βουλή, έχει προγραμματιστεί νέα σύγκλιση της συνόδου των πρυτάνεων, αλλά και συνεδρίαση του Δ.Σ. της ΠΟΣΔΕΠ, του συνδικαλιστικού οργάνου των πανεπιστημιακών.
Οι πρυτάνεις υποστηρίζουν ότι το υπουργείο δεν έλαβε υπόψη του τις προτάσεις τους στη σύνταξη του νομοσχεδίου, ενώ κάνουν λόγο για αποδόμηση του δημόσιου χαρακτήρα του πανεπιστημίου και κατάργηση του αυτοδιοίκητου. Δηλώνουν ακόμη ότι ο νόμος είναι ανεφάρμοστος στην πράξη και αφήνουν να εννοηθεί ότι θα στηρίξουν τυχόν κινητοποιήσεις της ακαδημαϊκής κοινότητας στην έναρξη του νέου ακαδημαϊκού έτους. Ενστάσεις για ορισμένες διατάξεις του νομοσχεδίου έχουν διατυπώσει και βουλευτές του ΠΑΣΟΚ όπως οι: Κώστας Καρτάλης και Σπύρος Βούγιας, (πανεπιστημιακοί στο επάγγελμα).
Από την πλευρά της, η υπουργός Παιδείας, Άννα Διαμαντοπούλου έχει δηλώσει σε όλους τους τόνους ότι η μεταρρύθμιση θα προχωρήσει γιατί είναι απαραίτητη για την προσαρμογή των πανεπιστημίων στις ανάγκες του 21ου αιώνα. «Στο πανεπιστήμιο δημοκρατία δεν σημαίνει ούτε "κομματοκρατία", ούτε "μετριοκρατία". Δημοκρατία στο πανεπιστήμιο σημαίνει αξιοκρατία, λογοδοσία, ποιότητα και αριστεία. Τα κόμματα και οι παρατάξεις δεν μπορεί να έχουν ρόλο στα πανεπιστήμια. Το πανεπιστήμιο είναι χώρος διδασκαλίας και έρευνας», αναφέρει σε δηλώσεις της στο «Βήμα της Κυριακής», ενώ προσθέτει πως υπήρξε εξαντλητικός διάλογος, υπογραμμίζοντας ότι στο νομοσχέδιο συμπεριελήφθησαν πολλές από τις προτάσεις των πανεπιστημιακών.
Πέρα από τον τρόπο διοίκησης, σημαντικές αλλαγές φέρνει το νομοσχέδιο στις παροχές προς τους φοιτητές και στη χρηματοδότηση των ιδρυμάτων. Πολλές από τις καινοτομίες που προωθεί το υπουργείο εφαρμόζονται επί σειρά δεκαετιών στα πανεπιστήμια του εξωτερικού. Μεταξύ αυτών είναι η εισαγωγή της «παρτ τάιμ» φοίτησης των εργαζόμενων φοιτητών και η οικονομική διευκόλυνσή τους με την εισαγωγή άτοκων δανείων. Για τη χρηματοδότηση των ιδρυμάτων θεσπίζεται σειρά αντικειμενικών κριτηρίων και δεικτών, ενώ καταργείται η διανομή συγγραμμάτων με δαπάνες του Δημοσίου. Εισάγεται επίσης ο θεσμός του Συνηγόρου του φοιτητή και δημιουργείται συμβούλιο φοιτητικής μέριμνας. Ως προς το διδακτικό προσωπικό, οι καθηγητές θα αξιολογούνται από εσωτερικούς και εξωτερικούς αξιολογητές κάθε πέντε χρόνια, ενώ με εισήγηση της κοσμητείας και έγκριση του συμβουλίου θα είναι δυνατή η ίδρυση επώνυμης έδρας διδασκαλίας και έρευνας.