Τι θα πληρώσουμε ως το 2020 -Το πλάνο για τη μείωση της φορολογίας

Τα κυβερνητικά στελέχη έχουν ήδη στείλει το σχετικό μήνυμα. Από τον πρωθυπουργό, Αντώνη Σαμαρά, έως το οικονομικό επιτελείο, έχουν δεσμευθεί σε δημόσιες τοποθετήσεις τους για τη μείωση των φορολογικών βαρών, κάτι που βρίσκεται στην κορυφή της λίστας των προτεραιοτήτων τους.

Η ανάπτυξη, η Τρόικα, αλλά και η πάταξη της φοροδιαφυγής, θα κρίνουν τη σταδιακή ελάφρυνση νοικοκυριών και επιχειρήσεων, με την κυβέρνηση να έχει εξασφαλίσει την άδεια των δανειστών ώστε να μειώνονται οι φόροι κάθε φορά που τα έσοδα θα ξεπερνούν τον πήχη. Οπως αναφέρουν «Τα Νέα», το σχέδιο της κυβέρνησης στην πλήρη εφαρμογή του- κάτι που δεν αναμένεται πριν από το 2015- προβλέπει τη μείωση του ΦΠΑ από 23% σε 12%, ενώ στο δημοσίευμα επισημαίνεται ότι, αν όλα εξελιχθούν ομαλά, φέτος είναι η τελευταία χρονιά που το φορτίο είναι τόσο βαρύ για τους φορολογούμενους.

Σύμφωνα με τον οδικό χάρτη για τη μείωση της φορολογίας, που δημοσιεύουν «Τα Νέα», το πλάνο της κυβέρνησης περιλαμβάνει τα εξής:

Μισθωτοί-συνταξιούχοι
Μόνο και μόνο η κατάργηση της έκτακτης εισφοράς θα αφαιρέσει από τις πλάτες των φορολογουμένων περίπου 1,3 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση. Στο ιδανικό σενάριο, η έκτακτη εισφορά επιβάλλεται φέτος για τελευταία φορά. Η κατάργησή της σημαίνει πως ένας μισθωτός με συνολικό εισόδημα 15.000 ευρώ γλιτώνει 150 ευρώ το χρόνο, στα 30.000 ευρώ το κέρδος είναι 300 ευρώ, στα 60.000 ευρώ το όφελος φτάνει τα 1.200 ευρώ τον χρόνο.

Επιπλέον ελαφρύνσεις θα προκύψουν από τη σταδιακή μείωση του ανώτατου φορολογικού συντελεστή από το 42% στο 33% η οποία σε πρώτη ανάγνωση φαίνεται να αφορά κυρίως τη λεγόμενη μεσαία τάξη.

Ελεύθεροι επαγγελματίες
Οι συντελεστές 26% και 33% για εισοδήματα από ελευθέρια επαγγέλματα θεωρούνται από υψηλόβαθμο στέλεχος του ΥΠΟΙΚ "υπερβολικοί". Επιβλήθηκαν όμως εξαιτίας της κρίσης και με φόντο την αδυναμία του ελεγκτικού μηχανισμού να πιάσει τη φοροδιαφυγή που συντελείται με σαφώς μεγαλύτερη άνεση στους κόλπους των ελεύθερων επαγγελματιών.

Τώρα τα δεδομένα αλλάζουν. Ο στόχος είναι σε συνδυασμό με την πλήρη ενεργοποίηση των μέτρων όπως το Ηλεκτρονικό Περιουσιολόγιο αλλά και τις έμμεσες τεχνικές ελέγχου όπου οι δαπάνες προδίδουν τα εισοδήματα και προσδιορίζουν τελικά τον φόρο, ο συντελεστής φορολόγησης να μειωθεί σταδιακά στο 15%. Η ελάφρυνση θα είναι τουλάχιστον 42% για όσους έχουν εισοδήματα έως 50.000 ευρώ και μεγαλύτερη για τα πιο υψηλά κλιμάκια. Σήμερα ελεύθερος επαγγελματίας με φορολογητέο εισόδημα 12.000 ευρώ οφείλει φόρο 3.120 ευρώ. Η μείωση του συντελεστή στο 15% προσγειώνει τον φόρο στα 1.800 ευρώ.

Ομοίως, για ελεύθερο επαγγελματία με εισόδημα 60.000 ευρώ η εφορία απαιτεί 16.600 ευρώ. Με συντελεστή 15%, ο φόρος καθηλώνεται σε 9.000 ευρώ. Η προσαρμογή στους συντελεστές φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών θα γίνει σταδιακά και το βάθος χρόνου θα εξαρτηθεί από τις δυνατότητες της φορολογικής διοίκησης να έχει την πλήρη γνώση των πραγματικών εισοδημάτων τους.

Αυτοκίνητα
Το πιο εύκολο και το πιο σίγουρο μέτρο θεωρείται η άμεση κατάργηση του φόρου πολυτελείας. Την ίδια τύχη θα έχουν και τα τεκμήρια από το 2015 και σταδιακά θα καταργηθεί και ο φόρος πολυτελούς διαβίωσης που επιβάλλεται σήμερα σε συνάρτηση με την ετήσια τεκμαρτή δαπάνη σε όσους έχουν στην κατοχή του ΙΧ άνω των 1.929 κυβικών εκατοστών. Αποφέρει σε ετήσια βάση περίπου 100 εκατ. ευρώ. Αν η κατάργηση καθυστερήσει θα υπάρξει από το 2015 τουλάχιστον ένα λίφτινγκ για πολύτεκνους με αυτοκίνητα μεγάλου κυβισμού αλλά μικρής εργοστασιακής αξίας. Με τα σημερινά δεδομένα, η άμεση ελάφρυνση ξεπερνά τα 102 εκατ. ευρώ.

Το μεγάλο στοίχημα στα ΙΧ δεν είναι άλλο από τα τέλη κυκλοφορίας. Στα χέρια του υφυπουργού Οικονομικών Γ. Μαυραγάνη βρίσκεται πόρισμα ειδικής επιτροπής, στο οποίο μεταξύ άλλων διατυπώνονται πολλά εναλλακτικά σενάρια. Μεταξύ αυτών, τέλη κυκλοφορίας με τον μήνα, κατάργηση των τελών κυκλοφορίας και μετάθεση των επιβαρύνσεων στο κόστος των καυσίμων και βέβαια το ολλανδικό μοντέλο με τα GPS σε κάθε αυτοκίνητο και χρέωση τελών κυκλοφορίας ανάλογα με τα χιλιόμετρα που διανύει το κάθε όχημα. Το τελευταίο μοντέλο εγκαταλείφθηκε καθώς ούτε η Ολλανδία που το σχεδίασε δεν έχει καταφέρει να το εφαρμόσει ακόμα. Τα υπόλοιπα παραμένουν στο τραπέζι και οι αποφάσεις αναμένονται το φθινόπωρο ώστε οι αλλαγές να τεθούν σε ισχύ από το 2015.

Τεκμήρια
Το ηλεκτρονικό περιουσιολόγιο άγεται και φέρεται χρόνια τώρα, αλλά σύμφωνα με τους σχεδιασμούς και τις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί απέναντι στην τρόικα τον Απρίλιο του 2015 θα είναι πλήρως λειτουργικό. Ο ελεγκτικός μηχανισμός με το πάτημα ενός κουμπιού θα έχει τη δυνατότητα να βλέπει την πλήρη περιουσιακή κατάσταση καθενός από τους περίπου 8,5 εκατ. φορολογουμένους. Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, τα τεκμήρια μετράνε τους τελευταίους μήνες ζωής τους. Αν θα καταργηθούν από τις αρχές του 2015 ή από το 2016 με μια ενδιάμεση μείωση ενδεχομένως, δεν έχει ακόμα αποφασιστεί.

Η αρχική πάντως κατεύθυνση αφορούσε μείωση των τεκμηρίων για ΙΧ κατά περίπου 30% μέχρι την πλήρη κατάργησή τους.

Επιχειρήσεις
Σε μια μικρή οικογενειακή επιχείρηση η οποία προφανώς δεν διανέμει μερίσματα και κερδίζει 12.000 ευρώ ετησίως η εφορία είναι σχεδόν συμμέτοχος. Απαιτεί κάθε χρόνο παραπάνω από το ένα τέταρτο των κερδών ή 3.120 ευρώ. Σήμερα όλες οι επιχειρήσεις φορολογούνται για το σύνολο των κερδών τους με συντελεστή 26%. Στη συνέχεια επιβάλλεται έξτρα φόρος 10% στην περίπτωση όπου διανέμουν μερίσματα.

Ας πάρουμε μια επιχείρηση που έχει ετήσια κέρδη 300.000 ευρώ και από αυτά διανέμει τα 20.000 ευρώ. Με βάση τα σημερινά δεδομένα ο φόρος που της αναλογεί σε ετήσια βάση είναι 80.000 ευρώ. Η μείωση του φόρου στο 15% περιορίζει το φόρο στα 45.000 ευρώ, σχεδόν στο μισό. Στην περίπτωση της οικογενειακής επιχείρησης με τα κέρδη των 12.000 ευρώ, αν ο συντελεστής την πρώτη χρονιά μειωθεί από το 26% στο 23% ο φόρος περιορίζεται αντίστοιχα από τα 3.120 στα 2.760 ευρώ.

Η περαιτέρω μείωση κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες στο 20% προσαρμόζει τον φόρο στα 2.400 και ο τελικός συντελεστής 155 τοποθετεί τον πήχη του φόρου στα 1.800 ευρώ.

ΦΠΑ
Το σχέδιο μείωσης του ΦΠΑ στο 12%, χαμηλότερο κατά 52% σε σχέση με το 23% σήμερα θα απαιτήσει αρκετά χρόνια. Έως το τέλος του 2015, οπότε αναμένεται να επανεξεταστεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο η κοινοτική οδηγία με την οποία ορίζεται ότι ο βασικός συντελεστής ΦΠΑ δεν μπορεί να είναι σε κανένα κράτος-μέλος χαμηλότερος από το 155 είναι σαφές ότι το κατώφλι αυτό είναι απροσπέλαστο. Στη συνέχεια όλα είναι ανοιχτά. Το θέμα το ΦΠΑ θα αρχίσει να ξεκαθαρίζει από το καλοκαίρι καθώς οι αλλαγές που προωθούνται είναι ευρύτερες των συντελεστών.

Ακίνητα
Οι ελαφρύνσεις θα προκύψουν από την εξίσωση των αντικειμενικών αξιών με τις εμπορικές από την 1η Ιανουαρίου 2017. Όλοι οι φόροι που σχετίζονται με τις αντικειμενικές αυτόματα θα μειωθούν, εκτός εάν στο μεταξύ γίνει το απόλυτο μπουμ στην αγορά ακινήτων και εκτιναχθούν στα ύψη οι τιμές. Στην αντίθετη περίπτωση καθοδικά θα κινηθούν όλοι οι φόροι ακινήτων.