Η παλιά σιδερένια εξώπορτα της βίλας του Αλέξανδρου Ιόλα ανοίγει ξανά στο κοινό, 27 χρόνια μετά τον θάνατο του εκκεντρικού κοσμοπολίτη, συλλέκτη έργων τέχνης και γκαλερίστα.
Οδός Δημοκρατίας 6. Σε μία ήσυχη γειτονιά στο Κοντόπευκο της Αγίας Παρασκευής, πίσω από ένα φράχτη με μυτερά κάγκελα και ψηλά κυπαρίσσια, ξεπροβάλλει ένα επιβλητικό, ανάκτορο. Η γνωστή σε όλους βίλα του Ιόλα.
Αντικρύζοντας τα παράθυρα ένα προς ένα, αποκτάει κανείς την ψευδαίσθηση ότι κάπου εκεί μέσα βρίσκεται ο πάλαι ποτέ διάσημος χορευτής Αλέξανδρος Ιόλας και στοιχειώνει το «φτωχικό» του, 27 χρόνια μετά τον θάνατό του στη Νέα Υόρκη. Πράγματι μπαίνοντας, η βίλα φαντάζει στοιχειωμένη, εγκαταλελειμένη, ρημαγμένη. Με τίποτα δεν θυμίζει τη γκαλερί, τη «βίλα των οργίων», από όπου πέρασαν κάποτε διάσημοι ξένοι και Έλληνες καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο.
Όπως είναι γνωστό, ο Α. Ιόλας την 10ετία του ’80, στα έσχατα της πολυτάραχης ζωής του βρέθηκε σε ισχυρή ρήξη με το πολιτικό και δημοσιογραφικό κατεστημένο της εποχής. Πριν πεθάνει μάλιστα, θέλησε να κάνει δωρεά προς το ελληνικό κράτος τα πολύτιμης αξίας έργα τέχνης , αλλά εισέπραξε αρνητική απάντηση. Απηυδησμένος από το κλίμα που επικρατούσε στην Ελλάδα και επιβαρυμένος από προβλήματα υγείας, έφυγε για τον τελευταίο σταθμό της ζωής του.
Το μεγάλο πλιάτσικο
Η υπόθεση του κτήματος αποτελεί χαρακτηριστική περίπτωση σύγχρονης ελληνικής τραγωδίας, καθώς το ελληνικό κράτος στάθηκε ανίκανο να αξιοποιήσει πολιτισμικά ένα κληροδότημα τόσο μεγάλου μεγέθους. O αριθμός των έργων τέχνης που φιλοξενήθηκαν, υπολογίζεται γύρω στα 11.000 και περιελάμβανε δημιουργούς όπως τους Πικάσο, Μιρό, Γουόρχολ, Ερνστ, Χατζηκυριάκο- Γκίκα, Τσαρούχη και πολλούς άλλους. Ωστόσο, τα περισσότερα έκαναν φτερά, μαζί με τα γλυπτά και χαλιά που κοσμούσαν το εσωτερικό της οικίας του. Ο θάνατός του έδωσε το έναυσμα για ένα πρωτοφανές πλιάτσικο, καθώς πολλά αντικείμενα κλάπηκαν τα επόμενα χρόνια.
To πρόσφατο αφιέρωμα των New York Times στον Αλ. Ιόλα, όπως και η έκθεση προς τιμή του με τίτλο: «Alexander the Great: the Iolas Gallery 1955-1987» μέχρι τις 26 Απριλίου, αποτελεί απόδειξη ότι η αμφιλεγόμενη προσωπικότητα του Ιόλα παραμένει ακόμη επίκαιρη.
Πώς μπορεί να αξιοποιηθεί το εντυπωσιακό ανάκτορο, μετά από 27 χρόνια εγκατάλειψης;
Η βίλα έχει βρεθεί στο μάτι του κυκλώνα, καθώς ο ιδιώτης Σπύρος Γεωργίου που κατέχει το κτήμα, επιδίωξε δικαστικά τον αποχαρακτηρισμό του από κέντρο πολιτιστικών δραστηριοτήτων, με σκοπό την εκμετάλλευση του. Το δικαστήριο απέρριψε την προσφυγή του με απόφαση τον Ιούνιο του 2012. Από τότε, ο Δήμος Αγίας Παρασκευής και το Υπουργείο Πολιτισμού έχουν τον πρώτο λόγο, ωστόσο, η εκμετάλλευση του κτήματος είναι πολυδάπανη. Προς το παρόν, ο Δήμος δεν δείχνει ότι μπορεί να δώσει σαφή απάντηση, αφού το ζήτημα είναι εξαιρετικά πολυσύνθετο. Πηγή absurdum.gr
Ετσι ήταν η βίλα του Ιόλα
Mια παράσταση για τον Ιόλα
Αφορμή η παράσταση «Alexandros Iolas» του Χριστόφορου Αντωνιάδη, την οποία θα φιλοξενήσει το αρχοντικό τής οδού Δημοκρατίας 6, στην Αγία Παρασκευή.
Έπειτα από έναν πετυχημένο κύκλο εμφανίσεων στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης η θεατρική παράσταση -που βασίζεται στη βιογραφία του στενού φίλου του συλλέκτη, Νίκου Σταθούλη («Αλέξανδρου Ιόλα: η ζωή μου»)- θα παρουσιαστεί με ελεύθερη είσοδο σήμερα 29 Μαΐου (και για τέσσερις ακόμη μόνο παραστάσεις) στην κατεστραμμένη από τους βανδαλισμούς βίλα.
Η βίλα ανοίγει για πρώτη φορά τις πύλες της στο κοινό και η παράσταση τελεί υπό την αιγίδα του δήμου Αγίας Παρασκευής, ενώ την παραχώρηση του ακινήτου Ιόλα έκανε ο Σπ. Γεωργίου. Οι συντελεστές του έργου έχουν σχεδόν ολοκληρώσει τις διαδικασίες στην ερειπωμένη και λεηλατημένη έπαυλη ώστε να είναι όλα έτοιμα για τη βραδιά της πρεμιέρας.