CINETROLL: Ελληνικά δάκρυα χαράς και χειροκροτήματα στις Κάννες -Η Δωροθέα Μερκούρη, ο Στάνκογλου κι ένας γιγαντοκούνελος [βίντεο]

ΑΓΑΠΗΤΟ ΜΟΥ ΚΑΝΝΟΛΟΓΙΟ: ΗΜΕΡΑ Α ΛΑ ΓΚΡΕΚ: O TAZ ξεχνάει για λίγο τη φρενίτιδα των Καννών κι επικεντρώνεται στην«Χenia», την ελληνική ταινία, που του χάλασε λίγο το μακιγιάζ αλλά του έφτιαξε τη μέρα.

Οκ ομολογώ Καννολόγιο μου πως εμένα τα δάκρυα με είχαν πιάσει πολύ πριν το τέλος του «Xenia». Της νέας ταινίας του Πάνου Κούτρα ("Strella") που διαγωνίζεται στο τμήμα Un Certain Regard των Καννών. Κάπου στη μέση, όταν τα δύο αδέλφια που υποδύονται με απίστευτη φυσικότητα οι πανέμορφοι Κώστας Νικούλι και Νίκος Γκέλια, βρίσκουν καταφύγιο σε ένα εγκαταλελειμμένο ξενοδοχείο Xenia της επαρχίας. Και η αθωότητά τους τελειώνει για να εφευρεθεί ξανά από την αρχή. Με τους όρους ενός σκληρού παραμυθιού που θα μπορούσε να είναι μελό ιταλιέν ντανσέ τραγούδι της Πάτι Μπράβο. Και την εύθραυστη ντισκοτέκ αναμνήσεων και προσδοκιών που κουβαλάνε τόσο ο Κούτρας όσο και ο σεναριογράφος του Παναγιώτης Ευαγγελίδης, να αναζητά μέσα από τα χαλάσματα της καινούργιες ντισκομπάλες.

Δεν με ενδιαφέρει αν το «Xenia» είναι αυτό που οι κριτικοί λένε καλή ταινία. Γιατί να στο πω διαφορετικά, πες ότι έχεις έναν γκόμενο που τον θες πολύ και είναι ευγενικός μαζί σου με μια νεραϊδένια αφέλεια πίσω από τα σκληρά χαρακτηριστικά του. Τι κάνεις; Κάθεσαι και επικεντρώνεσαι στις ατέλειες του; Ή στους λόγους που τον αγαπάς; Φυσικά και το «Xenia» όπως οτιδήποτε ζωντανό στον κόσμο έχει και τις ατέλειες του και τα προβλήματά του. Αν όμως δεν είχε, δε θα ήταν ταινία, θα ήταν ποστίς. Δύο αδέλφια ελληνοαλβανικής καταγωγής ξεκινάνε από την Κρήτη μέχρι τη Θεσσαλονίκη, μετά το θάνατο της μητέρας τους για να βρούνε τον εξαφανισμένο πατέρα τους που τους παράτησε. Και ίσως τη δική τους άκρη του ουράνιου τόξου. Που όχι τυχαία, για κέντρο βάρος της έχει επιλεχθεί ένα παρατημένο ξενοδοχείο Xenia. Aριστούργημα αρχιτεκτονικής, vintage κοσμοπολιτισμού και παραμελημένη ανάμνηση μιας φιλόξενης κάποτε Ελλάδας.

Η Οδύσσειά τους, παίρνει θραύσματα από την ελληνική σκληρή πραγματικότητα και τα απογειώνει στη σφαίρα των ονείρων που ίσως θα είχε ο Μπάμπι το ελαφάκι της Disney όταν σκότωσαν τη μητέρα του. Μοναδικά τους όπλα, η αθωότητα και των δύο. Και τα τραύματα τους από τα οποία πηγάζει η αγάπη τους. Κι ας είναι ο ένας 16χρονος γκεάκος τσαχπίνης και με μια ίσως και παραπάνω δόση τρέλας και ο άλλος πιο μασίφ. Θα διασχίσουν την Ελλάδα και θα αναγκαστούν να σκίσουν την μυθολογία τους για να τη ράψουν ξανά. Με ένα πανέμορφο εύρημα που αφορά στον κούνελο που είπα και στην αρχή και με έκανε να σκουντάω συνέχεια δίπλα μου τον Χενεράλ για χαρτομάντηλα.

Ίσως γιατί είδα πολλά πράγματα δικά μου εκεί μέσα Καννολόγιο μου σε μια χρονιά που με τεράστια καθυστέρηση αναγκάζομαι να ενηλικιωθώ. Από τα βιζιτάδικα μπαρ με μετανάστες στο κέντρο της Αθήνας μέχρι τις διπολικές μου ερωτικές περιπλανήσεις και την αναζήτηση ομορφιάς μέσα στην ασχήμια και τη βία για να στηθεί το δικό μου παραμύθι. Κι αυτό είναι που πετυχαίνει με μοναδικό τρόπο ο Κούτρας. Κρατάει σε όλη την ταινία έναν τόνο ανάλαφρο, παραμυθένιο, παρά τα όσα συμβαίνουν. Και δε σου εκβιάζει τίποτα, ούτε όταν καταγράφει ρεαλιστικά την πραγματικότητα, ούτε όταν κάνει διαδρομές στο περιθώριο, ούτε όταν αναζητά τονωτικές ανάσες στον σουρεαλισμό. Όλα σε μια δοσολογία που ισορροπεί σαν παιδί σχοινοβάτης με άγνοια κινδύνου, χωρίς κανένα δίχτυ ασφαλείας αλλά και χωρίς βία. Μόνο με χαρά. Γιατί η «Xenia», πρέπει να στο επισημάνω αυτό, είναι μια πραγματικά χαρούμενη ταινία. Και αποδεικνύει κάτι σημαντικό. Ότι το νέο ελληνικό σινεμά, δεν είναι ταυτισμένο με την ψευτοσοφιστικέ κατινιά σπογγώδους εγκεφαλοπάθειας του λεγόμενου greek weird wave που έκανε τους θεατές να ακούνε ελληνικό σινεμά και να πετάνε αγιασμό έξω από τις αίθουσες να φύγει το κακό.

Πριν την προβολή της, προλόγισε ο διευθυντής του φεστιβάλ των Καννών Τιερί Φερμό με έναν λόγο που είχε τουλάχιστον δέκα φορές μέσα του τη λέξη Ελλάδα. Ο Φερμό προλογίζει όλες τις ταινίες του Un Certain Regard αλλά αυτή τη φορά «είχε ξεφύγει» από ενθουσιασμό. Σαν διαφήμιση του ΕΟΤ έκανε με παιάνες για το «υπέροχο ελληνικό σινεμά» (οκ, εδώ το παράχεσε λίγο) και άλλα τέτοια. Τι να σου πω, μπορεί να έχει βρει Έλληνα γκόμενο και να τον επηρεάζει. Μετά το φινάλε, και να μην είχες κλάψει κατά τη διάρκεια, πρέπει να είσαι λίγο βόδι για να μην έκλαιγες με το σάστισμα των συντελεστών.

Πετυχαίνω μετά το τέλος της προβολής τον φίλο Γιάννη Στάνκογλου που έχει έναν β αλλά πολύ σημαντικό ρόλο, έξω από την σάλα Debussy. Δεν μιλάμε, απλά με βλέπει ότι τα μάτια μου είναι για οφθαλμίατρο από το δάκρυ να είναι έτοιμο να σκάσει αλλά εγώ να το καταπιέζω γιατί είχα φορέσει κονσίλερ. Αγκαλιαζόμαστε σαν οικοδόμοι, χτυπώντας ο ένας την πλάτη του άλλου με χοντροκομμένες χειρονομίες, κρατώντας ο ένας τον άλλο σφιχτά και φιλιόμαστε στα μάγουλα. Προσπαθεί να ανασάνει από την εμπειρία της αίθουσας και του χειροκροτήματος, και του πιάνω το στήθος σαν μαμά. «Τελείωσε όμορφε του λέω. Και τελείωσε όσο πιο όμορφα γίνεται. Το 'χετε, είναι δικό σας». Συνάδελφοι από την εγχώρια κινηματογραφική μπίζνα βγαίνουν επίσης δακρυσμένοι. Κάτι όμορφο και μοναδικό συμβαίνει στην ατμόσφαιρα και επειδή η ομορφιά έχουμε ξεχάσει να μας συμβαίνει όλοι σαστίζουμε στο πως θα αντιδράσουμε. «Επιτέλους λίγη χαρά» λένε κάποιοι.

Βλέπω στα σκαλιά, μια πανέμορφη γυναικεία φιγούρα, με υπέροχη λευκή τουαλέτα. Χτένισμα ντίβας στα μαλλιά και χαμόγελο με βλέμμα ατίθασου έρωτα στο πρόσωπο. Είναι η Δωροθέα Μερκούρη που είχε έρθει για την πρεμιέρα. Καννολόγιο μου, εγώ με τη Δωροθέα έναν περίεργο έρωτα τον έχω και στο ομολογώ. Αν ήμουν σκηνοθέτης θα την έβαζα να κάνει βακχικά τέρατα στην ταινία μου μόνο και μόνο από τα νεύρα μου που δεν ανήκει στα σεξουαλικά μου ενδιαφέροντα. Για να πετύχω το κοντράστ του κοσμοπολιτισμού με το ελληνικό DNA στην ομορφιά της και να απλά να την καδράρω. Ούτε σενάριο ούτε τίποτα. Το κάδρο μόνο και αυτός ο ήρεμος Βεζούβιος μέσα της όταν σου μιλάει που σε κάνει να παρακαλείς και να τρέμεις για την ώρα που θα ξεχυθεί η λάβα της. Ενθουσιασμένη και εκείνη με έναν παιδικό τρόπο για την ταινία.

Στο ξαναλέω και θα στο ξαναλέω Καννολόγιο μου, το «Χenia» είναι ένα εντελώς χαρούμενο, αυτοσαρκαζόμενο ενίοτε κι ευαίσθητο του κερατά δράμα. Ικανό να μετατρέψει την pop σε τραγωδία και την τραγωδία σε πάρτι με ιταλικά σουξέ της Πάτι Μπράβο. Και το σκυλάδικο της επαρχίας με τον απίστευτο τύπο του Άγγελου Παπαδημητρίου σε πατρική αγκαλιά γεμάτη στρας. Ο Κούτρας πάντα έψαχνε να βρει την αλήθεια του στρας στις ταινίες του. Και το στρας της αγάπης. Και την αγάπη στο πληρωμένο και καταφρονεμένο. Γιατί τίποτα δεν λάμπει αν δεν έχεις μπει στον κόπο έστω και μια φορά να το σβήσεις. Τίποτα δεν γελάει πιο απελευθερωτικά, πριν να κλάψει. Και καμία ομορφιά δεν γεννιέται από την στειρότητα της προκατάληψης και των στερεοτύπων. Αν φέτος, θες για μια φορά να αισθανθείς μη ένοχος για τα λάθη που σου επέβαλλαν ή που έκανες μόνος σου, αν θες να αισθανθείς απάτρις με χώρα προέλευσης σου την καρδιά σου και το δρόμο που πάντα είναι ανοιχτός και φιλόξενος, αρκεί να είσαι ικανά αφελής και γλυκός μέσα σου, σαν Ντόροθι στο «Μάγο του Οζ», το «Χenia» είναι η ταινία σου.

Y.Γ.: Για να μην ξεχνιόμαστε, ναι ξέρω Καννολόγιο μου ότι σου χρωστάω ακόμα τα κοσμικά και τα τέτοια αλλά τι να κάνω που φέτος μου τη βάρεσε να σοβαρευτώ κι είχαμε κι ελληνική ταινία; Ίσως αύριο. Πάνω απ' όλα όμως χρωστάω ένα τεράστιο ευχαριστώ στην airfasttickets.gr που μου σπονσοράρισε το ταξίδι μου εδώ. Και εντελώς ενημερωτικά, αν θες ψάξου λίγο γιατί έχει ένα σούπερ διαγωνισμό καραόκε για τσάμπα ταξίδια (αν και ούτως ή άλλως με την airfasttickets, τα πληρώνεις τόσο φτηνά και με τέτοιο service εξυπηρέτησης, που μοιάζει τσάμπα).

Ακολουθήστε τον ΤΑΖ στο www.facebook.com/tazthebuzz ή στo www.twitter.com/klarinabourana . Kάντε LIKE στην επίσημη σελίδα του facebook www.facebook.com/SigaikaProductions για να μαθαίνετε όσα χρειάζεστε, προκειμένου να καίτε τον εγκέφαλο (των άλλων) ή επικοινωνήστε με το terra_gelida@hotmail.com για μέιλ και υποθέσεις προσωπικής εκδίκησης.