Περισσότερες από 710 επιταγές σφραγίζονται κατά μέσο όρο καθημερινά στα γκισέ των ελληνικών τραπεζών καθώς διαπιστώνεται ότι είναι ακάλυπτες. Αντιστοιχούν δε στο ποσό των 9,3 εκατομμυρίων ευρώ. Αρα, επίσης κατά μέσο όρο κάθε επιταγή αντιστοιχεί στο ποσό των 13.000 ευρώ.
Η εξέλιξη αυτή που σημειώνεται, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τειρεσίας Α.Ε., από την αρχή του 2011 όχι μόνο αποτελεί νέο ρεκόρ για την Ελλάδα αλλά και αποδεικνύει και το μέγεθος της κρίσης στην πραγματική οικονομία της χώρας.
Συνολικά υπολογίζεται ότι από την 1η Ιανουαρίου 2011 έχουν εκδοθεί περισσότερες από 100.000 ακάλυπτες επιταγές που αντιστοιχούν σε περισσότερα από 1,3 δισ. ευρώ.
Από εκεί και πέρα θεωρητικά κινείται μια συγκεκριμένη διαδικασία κυρώσεων που μπορεί να φτάσει από την απλή εγγραφή στη μαύρη λίστα του Τειρεσία έως και την άσκηση αγωγής κατά του εκδότη.
Πρακτικά όμως, από ότι αποδεικνύεται καθημερινά, αφενός η έκδοση εκατοντάδων χιλιάδων ακάλυπτων επιταγών τα τελευταία χρόνια δεν φαίνεται να στερεί από την αγορά τα μαγικά μπλοκ, ενώ ο πραγματικά μεγάλος αριθμός τους έχει μπλοκάρει κάθε νομική διαδικασία.
Ποιες είναι όμως οι δυνητικές συνέπειες για έναν εκδότη ακάλυπτων επιταγών και ποιες οι ενέργειες στις οποίες μπορεί να προβεί σε βάρος του ο παραλήπτης, όταν διαπιστώνει ότι είναι ακάλυπτες;
Αναγγελία στον Τειρεσία
Με τη σφράγιση της επιταγής από την τράπεζα, λόγω έλλειψης διαθεσίμων κεφαλαίων για την κάλυψη της αξίας της στο λογαριασμό του εκδότη, η επιταγή αναγγέλλεται από το υποκατάστημα στον Τειρεσία.
Παύση χορήγησης πίστωσης από τις Τράπεζες
Η εγγραφή του εκδότη της επιταγής στον Τειρεσία, γίνεται απευθείας γνωστή σε όλες της τράπεζες, εφόσον ο Τειρεσίας είναι διατραπεζική εταιρία με στόχο την παροχή πληροφοριών σε αυτές. Οι Τράπεζες μόλις λάβουν γνώση της σφράγισης παύουν τη χορήγηση οποιαδήποτε πίστωσης στον εκδότη της επιταγής.
Η αντίδραση αυτή των τραπεζών αποτελεί τον κανόνα, όμως δεν αποκλείονται και εξαιρέσεις, δηλαδή, ύστερα από συνεννόηση με το πιστωτικό ίδρυμα, εάν πεισθεί όταν δεν αντιμετωπίζετε - ακόμη - πραγματικό πρόβλημα αδυναμίας πληρωμών, να συνεχίσει την χορήγηση πίστωσης.
Συντηρητική κατάσχεση και απαγόρευση μεταβίβασης περιουσίας
Ο δανειστής από την ακάλυπτη επιταγή, μπορεί, ύστερα από αίτησή του προς το αρμόδιο δικαστήριο, η οποία δικάζεται κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, να ζητήσει με δικαστική απόφαση, ακόμη και με την έκδοση προσωρινής διαταγής από τον πρόεδρο υπηρεσίας, την συντηρητική κατάσχεση, καθώς και την απαγόρευση της μεταβίβασης και την αλλαγή της νομικής και πραγματικής κατάστασης κάθε κινητής και ακίνητης περιουσίας του οφειλέτη.
Εκδοση διαταγής πληρωμής
Ο δανειστής δύναται να ζητήσει με αίτησή του την έκδοση διαταγής πληρωμής από το αρμόδιο δικαστήριο σε βάρος, όχι μόνο του εκδότη της ακάλυπτης επιταγής, αλλά και των όλων των υπολοίπων οπισθογράφων της επιταγής, που το όνομά τους αναγράφεται επάνω από το δικό του στη σειρά των οπισθογραφήσεων στο πίσω μέρος του σώματος της επιταγής.
Αναγγελία της διαταγής πληρωμής στον Τειρεσία
Η διαταγή πληρωμής αναγγέλλεται στον Τειρεσία. Το άγρυπνο μάτι της εταιρίας καταχωρίζει στη λίστα της τη διαταγή πληρωμής, με τα στοιχεία αυτών κατά των οποίων στρέφεται, μόνο όμως εφόσον ελέγξει ότι επιδόθηκε η διαταγή πληρωμής σε αυτούς.
Αφού επιδοθεί αντίγραφο από το εκτελεστό απόγραφο της διαταγής πληρωμής σε αυτούς κατά των οποίων στρέφεται με επιταγή προς εκτέλεση, ύστερα από την παρέλευση τριών (3) εργασίμων ημερών, ο δανειστής μπορεί να προβεί σε κατάσχεση κάθε κινητής και ακίνητης περιουσίας αυτών.
Εγκληση κατά του εκδότη της επιταγής
Ο κομιστής της επιταγής, ενδιάμεσος ή και τελευταίος, δύναται να υποβάλλει κατά του εκδότη της έγκληση στον αρμόδιο Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών εντός τριών (3) μηνών από τη σφράγισή της. Με την έγκληση, δεν επιδιώκεται η είσπραξη του ποσού της επιταγής, αλλά η ποινική τιμωρία του εκδότη της. Εάν μέχρι να εκδικαστεί η υπόθεση στο δικαστήριο πληρώσει ο εκδότης και λάβει πίσω το σώμα της επιταγής, αθωώνεται.
Αγωγή αδικοπραξίας κατά του εκδότη της επιταγής
Τέλος, υπάρχει η δυνατότητα άσκησης αγωγής αποζημίωσης από την αδικοπραξία της έκδοσης ακάλυπτης επιταγής. Η πρακτική αξία του εν λόγω βοηθήματος είναι η απαγγελία από το αρμόδιο Δικαστήριο προσωπικής κράτησης κατά του εκδότη της επιταγής, ως μέσο εκτέλεσης της απόφασης που θα εκδοθεί, χρονικής διάρκειας ανάλογα με το ποσό της ακάλυπτης επιταγής.
Πρακτικά όμως, όπως προσημειώθηκε, τα ένδικα αυτά μέσα ακυρώνονται στην πράξη καθώς για να τελεσιδικήσει μια τέτοια υπόθεση συνήθως απαιτείται χρόνος πάρα πολλών ετών.