"Αντρες και γυναίκες είμαστε ίσοι και πρέπει να δουλέψουμε μαζί για να κάνουμε την ισότητα πραγματικότητα". Η δήλωση αυτή ίσως να ακουγόταν πολύ τετριμμένη κάτω από κανονικές συνθήκες. Τα πράγματα όμως αλλάζουν εντελώς αν μιλάμε για το Αφγανιστάν. Πόσο μάλλον, για την υποψήφια αντιπρόεδρο της κυβέρνησης σε μια χώρα όπου οι γυναίκες θεωρούνται όντα β' κατηγορίας.
Η Χαμπίμπα Σαραμπί είναι μια από τις σημαντικότερες γυναικείες μορφές της πατρίδας της. Στις εκλογές που θα γίνουν το Σάββατο στο Αφγανιστάν, η Σαραμπί διεκδικεί το αξίωμα της αντιπροέδρου στο πλευρό του Ζακμάι Ρασούλ, ο οποίος θεωρείται ως ο επικρατέστερος για να διαδεχτεί τον απερχόμενο πρόεδρο Χαμίντ Καρζάι. Υπάρχουν τρεις συνολικά γυναίκες υποψήφιες για την αντιπροεδρία, αλλά η Χαμπίμπα Σαραμπί είναι αυτή που συγκεντρώνει τις σοβαρότερες πιθανότητες να περάσει στο β΄γύρο.
Η Σαραμπί είναι 58 χρονών, γιατρός στο επάγγελμα με ειδικότητα αιματολόγου και προέρχεται από τη φυλή των Χαζάρων. Εχει εργαστεί σκληρά για την ανοικοδόμηση της χώρας της μετά την πτώση του τυραννικού καθεστώτος των Ταλιμπάν το οποίο απαγόρευε την οποιαδήποτε δραστηριότητα για τις γυναίκες. Τα τελευταία οχτώ χρόνια, η Χαμπίμπα Σαραμπί είναι κυβερνήτης της επαρχίας του Μπαμιγιάν, από την οποία κατάγεται. Προηγουμένως, είχε διατελέσει υπουργός γυναικείων θεμάτων, παιδείας και πολιτισμο. "Τα τελευταία 12 χρόνια, οι κάτοικοι του Αφγανιστάν και ειδικά οι άντρες αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι οι γυναίκες αποτελούν κομμάτι της κοινωνίας", σχολιάζει.
Η αμερικανική εισβολή στο Αφγανιστάν το 2001 είναι ένα ζήτημα που εξακολουθεί να προκαλεί ποικίλλες αντιδράσεις. Για τις γυναίκες ωστόσο, η ζωή έχει βελτιωθεί σημαντικά. Οι ταλιμπάν τους απαγόρευαν να βγουν από το σπίτι παρά μόνο αν συνοδεύονταν από άντρα. Τους απαγόρευαν να πάνε σχολείο, να εξεταστούν από γιατρό (εκτός αν ήταν γυναίκα) και η μπούργκα, το ολόσωμο ένδυμα που καλύπτει ακόμα και το πρόσωπο, ήταν υποχρεωτική. Οι ταλιμπάν απαγόρευαν να ακούγεται μουσική, ο ήχος των τακουνιών, ακόμα και του γυναικείου γέλιου! Για όποια παρέβαινε την εντολή, η τιμωρία ήταν ο λιθοβολισμός.
Δειλά βήματα προς την ελευθερία
Σήμερα, τα πράγματα έχουν αλλάξει. Το δικαίωμα της γυναίκας στη μόρφωση και στην υγεία κατοχυρώνεται από το Σύνταγμα. Η γυναίκα είναι ελεύθερη να εργάζεται, ενώ έχει αποκτήσει το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι. Βέβαια, υπάρχει τεράστια διαφορά ανάμεσα στη θεωρία και στην πράξη, όπως και ανάμεσα στη ζωή στα μεγάλα αστικά κέντρα και στην επαρχία.
Μόνο το 12,6% των γυναικών άνω των 15 ετών στο Αφγανιστάν είναι σε θέση να διαβάζει και να γράφει. Και παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί στον τομέα της εκπαίδευσης, μόνο το 36% των κοριτσιών πηγαίνει σχολείο. Ο πατέρας-αφέντης εξακολουθεί να έχει τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο και αν αποφασίσει ότι η κόρη του δεν θα μάθει γράμματα, κανένας δεν μπορεί να του πάει κόντρα. Επίσης, στις επαρχίες όπου οι ταλιμπάν εξακολουθούν να έχουν δύναμη, τα κορίτσια που πηγαίνουν σχολείο πέφτουν συχνά θύματα επιθέσεων από φανατικούς.
Η διαφορά ωστόσο, είναι αισθητή. "Με τίποτα δεν θα γύριζα πίσω", λέει η Παριγκούλ, μια άνεργη δασκάλα, η οποία έχει έρθει να ακούσει μια ομιλία της Χαμπίμπα Σαραμπί. "Εμεινα χήρα με εφτά παιδιά και με τους ταλιμπάν δεν μπορούσα να βγω από το σπίτι ούτε καν για να ψωνίσω φαγητό". Λίγο παραδίπλα, η νεαρή Αρζάφι, πτυχιούχος ισλαμικών σπουδών, προσυπογράφει: "Τώρα πια, μπορούμε να κυκλοφορούμε έξω, να ψάξουμε για δουλειά και να κάνουμε και πάλι σχέδια για το μέλλον. Πριν, δεν είχαμε καμία ελπίδα".