Μια από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις της βραζιλιάνικης αστυνομίας τους τελευταίους μήνες πραγματοποιήθηκε σε φαβέλα του Ρίο Ντε Τζανέιρο με στόχο την εξάρθρωση επικίνδυνων συμμοριών λίγους μήνες πριν την έναρξη του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Ποδοσφαίρου.
Περισσότεροι από 1.000 αστυνομικοί συνοδεία στρατού και τεθωρακισμένων εισέβαλαν τα ξημερώματα της Κυριακής στο Μαρέ, μια από τις μεγαλύτερες φαβέλες του Ρίο και λημέρι μερικών από τις πιο επικίνδυνες συμμορίες διακίνησης ναρκωτικών, σύμφωνα με τις αρχές. Η επιχείρηση, κατά την οποία κατασχέθηκαν σημαντικές ποσότητες όπλων και ναρκωτικών, έλαβε χώρα τα ξημερώματα της Κυριακής και διήρκησε μόλις 15 λεπτά. Παρόλο που η «κατάληψη» της φαβέλας έγινε χωρίς ιδιαίτερα επεισόδια, το απόγευμα της ίδιας μέρας ξέσπασαν συγκρούσεις μεταξύ αντίπαλων συμμοριών στις οποίες σκοτώθηκε ένα 15χρονο αγόρι.
Το Μαρέ, μια παραγκούπολη με 130.000 κατοίκους, εκτός του ότι είναι από τις πολυπληθέστερες φαβέλες του Ρίο, βρίσκεται και κοντά στο διεθνές αεροδρόμιο της πόλης. Αρκετά ΜΜΕ της Βραζιλίας σχολιάζουν ότι η θεαματική επέμβαση της αστυνομίας είχε κυρίως πολιτικό χαρακτήρα με δύο βασικούς στόχους: αφ' ενός, να καθησυχάσει τη διεθνή κοινότητα ενόψει του Μουντιάλ το οποίο ξεκινά στις 24 Ιουνίου, αφ' ετέρου να δοθεί στο εσωτερικό της χώρας η αίσθηση ότι η αστυνομία έχει το πάνω χέρι επί των συμμοριών.
Η κατάληψη του Μαρέ έρχεται περίπου ένα μήνα μετά τις άγριες συγκρούσεις ανάμεσα σε αστυνομικούς και συμμορίες σε φαβέλες του Ρίο, κατά τις οποίες σκοτώθηκαν τέσσσερεις αστυνομικοί, ενώ αρκετοί άλλοι τραυματίστηκαν. Μπροστά σε εκείνη την έκρηξη βίας, ο κυβερνήτης του κρατιδίου του Ρίο Σέρζιο Καμπράλ ζήτησε από την πρόεδρο της χώρας Ντίλμα Ρούσεφ την αποστολή ομοσπονδιακού στρατού για την αντιμετώπιση της κατάστασης.
Από το 2008, όταν το Ρίο κέρδισε την ανάθεση για τη διεξαγωγή του Μουντιάλ του 2014, οι αρχές της Βραζιλίας έχουν θέσει σε εφαρμογή ένα "πρόγραμμα ειρήνευσης" στις φαβέλες, όπως το ονομάζουν. Σκοπός η κατά το δυνατόν εξάρθρωση της εγκληματικότητας και η διασφάλιση της απρόσκοπτης διεξαγωγής του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Ποδοσφαίρου. Η παρουσία της αστυνομίας, ενίοτε και του στρατού, είναι ιδιαίτερα αυξημένη στις παρυφές της πόλης, ενώ οι επιδρομές της αστυνομίας στις πιο επικίνδυνες φαβέλες αποτελούν πια πολύ συχνό φαινόμενο. Παράλληλα, η κυβέρνηση έχει ανακοινώσει ότι θα εξαπολύσει 170.000 ένστολους σε όλα τα σημεία όπου θα διεξάγονται οι αγώνες.
Η εγκληματικότητα είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της Βραζιλίας, μιας χώρας η οποία παρά την οικονομική της ανάπτυξη εξακολουθεί να παρουσιάζει κραυγαλέες κοινωνικές ανισότητες. Αυτή προβλεπόταν να είναι εξαρχής και η σοβαρότερη πρόκληση που έχει να αντιμετωπίσει η χώρα στη διοργάνωση του Μουντιάλ. Μέχρι στιγμής, το πρόγραμμα "ειρήνευσης" στις φαβέλες δεν μοιάζει να πετυχαίνει τον στόχο του στο 100%. Την ίδια στιγμή, το συγκεκριμένο πρόγραμμα δέχεται επικρίσεις από πολλές ΜΚΟ και μερίδα του τύπου για σοβαρές παραβιάσεις των δικαιωμάτων των κατοίκων στις φαβέλες.
Φωτογραφία: Associated Press