Εξελίξεις σχετικά με την ιδιωτικοποίηση του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού, αναμένονται την Τετάρτη, 26 Μαρτίου, καθώς μέχρι τότε έχει δοθεί προθεσμία από το ΤΑΙΠΕΔ στην Lamda Development να καταθέσει νέα βελτιωμένη προσφορά (η τεχνική προσφορά έχει γίνει δεκτή). Το Ταμείο υπεραμύνεται της διαδικασίας που ακολουθήθηκε για την πώληση της έκτασης, η οποία όπως διαβεβαιώνει έγινε κάτω από συνθήκες απόλυτης διαφάνειας, ανταποκρινόμενη στα υψηλότερα διεθνή πρότυπα. Αντίστοιχα σύμφωνα με το Ταμείο, το νομικό πλαίσιο σχετικά με το τι μπορεί να αναπτυχθεί στην περιοχή είναι «λεπτομερέστατο και αρκετά διαφανές».
Τι προβλέπει στο σχέδιο της Lamda Development
Τη δημιουργία πάρκου έκτασης 2 εκατομμυρίων τ.μ. -ένα από τα μεγαλύτερα πάρκα παγκοσμίως- υψηλού επιπέδου αθλητικές εγκαταστάσεις, ένα αναβαθμισμένο παραλιακό μέτωπο, με ελεύθερη πρόσβαση όλων των παραπάνω στο κοινό, καθώς και τουριστικές υποδομές, δημιουργώντας έτσι έναν προορισμό που αναμένεται να προσελκύσει 1.000.000 επιπλέον τουρίστες στην Αθήνα, περιλαμβάνει το επενδυτικό πλάνο για το Ελληνικό.
Σύμφωνα με όσα έχει κάνει γνωστά η εταιρεία, το επενδυτικό πλάνο είναι ύψους 7 δισ. ευρώ. Ταυτόχρονα, θα δημιουργήσει περίπου 15.000 θέσεις εργασίας κατά την περίοδο της επένδυσης στο Ελληνικό, ενώ με την ολοκλήρωση των έργων θα δημιουργηθούν 50.000 άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας. Τα φορολογικά έσοδα που θα έχει το Δημόσιο σε ετήσια βάση, όταν ολοκληρωθούν τα έργα, θα ξεπερνούν τα 2 δισ. ευρώ.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι το ακίνητο έχει τρεις φορές και πλέον το μέγεθος του Μονακό, δύο φορές και πλέον το μέγεθος του Hyde Park του Λονδίνου και σχεδόν δύο φορές το μέγεθος του Central Park στη Νέα Υόρκη.
Οι θέσεις του ΤΑΙΠΕΔ
Αναφορικά με τα αναπτυξιακά οφέλη. Νέες επενδύσεις, θέσεις εργασίας, συμβολή στο ΑΕΠ:
- Πέρα από το τίμημα, το οποίο θα συμβάλει άμεσα στην εκπλήρωση των δημοσιονομικών στόχων, αναμένεται μέσα από την αξιοποίηση να υλοποιηθούν σειρά επενδύσεων με σημαντικά πολλαπλασιαστικά αναπτυξιακά οφέλη για την οικονομία της Αθήνας και της χώρας. Υπολογίζεται ότι καθ΄όλη τη διάρκεια της ανάπτυξης του ακινήτου αναμένεται να υλοποιηθούν επενδύσεις ύψους περίπου 5 δισ. ευρώ.
- Θα υπάρξει σημαντική τόνωση της οικοδομικής δραστηριότητας με σημαντικά οφέλη σε παραπλήσιους κλάδους, ενώ κατά τη διάρκεια του σχεδιασμού, της εκτέλεσης και της λειτουργίας της ανάπτυξης του ακινήτου, θα δημιουργηθεί ένας αρκετά υψηλός αριθμός νέων θέσεων εργασίας.
- Η πρόσφατη έρευνα του ΙΟΒΕ έδειξε ότι μέσα από την προτεινόμενη αξιοποίηση της περιοχής του Ελληνικού σε συνδυασμό με τη συντονισμένη άνοδο της ιδιωτικής κατανάλωσης και επένδυσης, η άνοδος του ΑΕΠ και η ενίσχυση της απασχόλησης μπορεί να είναι σημαντική και μόνιμη. Συγκεκριμένα, έως το 2025 αναμένεται να αυξηθεί το ΑΕΠ κατά 1,2% και να δημιουργηθούν σταδιακά 35.000 νέες θέσεις εργασίας, ενώ περίπου ανάλογος αριθμός θέσεων εργασίας αναμένεται να δημιουργηθεί κατά τη λειτουργία των εγκαταστάσεων. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι η αναπτυξιακή παράμετρος της συγκεκριμένης παρέμβασης έχει άμεση και μόνιμη επίδραση στην ευρύτερη οικονομική δραστηριότητα.
- Επιπλέον, θα είναι ιδιαίτερα σημαντική η μεσοπρόθεσμη συμβολή στην άνοδο της ιδιωτικής κατανάλωσης, αλλά και στα ιδιωτικά και δημόσια εισοδήματα που θα προκληθεί από την αξιοποίηση της περιοχής και την εισροή πόρων από το εξωτερικό.
- Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ, αν δεν παραχωρηθεί η περιοχή του Ελληνικού, η αναγκαία δημοσιονομική πολιτική, που θα πρέπει να εφαρμοστεί για την κάλυψη του ελλείμματος που θα προκύψει, θα οδηγήσει σε υποχώρηση του ΑΕΠ κατά 0,3% τα δύο πρώτα χρόνια. Επιπλέον, οι ίδιες εκτιμήσεις δείχνουν ότι η μη παραχώρηση της περιοχής οδηγεί σε απώλεια περίπου 14.500 θέσεων εργασίας κατ΄έτος τα δύο πρώτα χρόνια.
Αναφορικά με τον τρόπο αξιοποίησης της έκτασης (σε σχέση και με άλλες προτάσεις)
- Ο τρόπος αξιοποίησης βασίζεται στον Νόμο 4062/2012 που ψηφίστηκε με αυξημένη πλειοψηφία από την ελληνική Βουλή την Άνοιξη του 2012. Υπενθυμίζεται ότι η εκπόνηση, αλλά και το πνεύμα του νόμου, στηρίχθηκαμ στην πρόταση του καθηγητή Σπ. Πολλάλη και στις μελέτες της ομάδας των διακεκριμένων καθηγητών και αρχιτεκτόνων, που συνεπικουρούσαν την Ελληνικό ΑΕ.
- Το Ελληνικό μπορεί να φιλοξενήσει και να υποστηρίξει πολλές διαφορετικές μορφές της ανάπτυξης, ενώ ακόμα και με την ακολουθούμενη προσέγγιση αναμένεται να έχει αρκετό χώρο πρασίνου, ώστε να συμπεριλαμβάνεται σε ένα από τα μεγαλύτερα πάρκα της Ευρώπης. Συνολικά, το έργο του Ελληνικού θα πετύχει αν τα οικονομικά οφέλη από τις διαφορετικές μορφές ανάπτυξης, ιδίως όσον αφορά τις νέες θέσεις εργασίας, κατευθυνθούν απευθείας στον πληθυσμό της ίδιας της Αθήνας.
- Η έκταση του Ελληνικού έχει όλες τις δυνατότητες να αποτελέσει μια νέα συνοικία της Αθήνας με σημαντική εμπορική δραστηριότητα, ευκαιρίες απασχόλησης, υποδομές αναψυχής και σημαντικούς χώρους πρασίνου. Αυτός ο συνδυασμός των χρήσεων σε τέτοια μεγάλη κλίμακα απαιτεί μια συντονισμένη ανάπτυξη που βασίζεται σε ένα ολοκληρωμένο και συνεκτικό σχέδιο αξιοποίησης και όχι σε αποσπασματικές και χωρίς κεντρικό συντονισμό ενέργειες ανάπτυξης.
- Το Ελληνικό είναι αναμφίβολα το μεγαλύτερο έργο αστικής ανάπτυξης αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη. Τόσο το μέγεθος όσο και τα χαρακτηριστικά της γεωγραφικής του θέσης θα δώσουν τεράστια δυναμική στην προσπάθεια ενίσχυσης του κύρους της Αθήνας και καθιέρωσής της ως ενός σημαντικού ευρωπαϊκού και παγκόσμιου προορισμού. Αυτό μπορεί να υλοποιηθεί με τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, με σημαντική έκταση πρασίνου, με νέες σύγχρονες κατοικίες, και με νέες υποδομές αναψυχής που θα συμβάλουν στην επέκταση της τουριστικής περιόδου. Μια ενδεχόμενη επιλογή να γίνει μόνο πάρκο θα σήμαινε ότι η δυναμική θα χανόταν, μαζί με τις νέες ευκαιρίες απασχόλησης που η πόλη της Αθήνας έχει τόσο ανάγκη, ειδικά για τη νέα γενιά.
- Στα masterplans για το Ελληνικό θα αναδεικνύεται μια διαφορετική βιώσιμη προσέγγιση για τη συνολική αστική ποιότητα της Αθήνας, αποτελώντας έναν οδηγό για μελλοντικές αναπτύξεις και αναπλάσεις στην ευρύτερη περιοχή της Αττικής.
- Σύμφωνα με το Ταμείο, ο διαχωρισμός του Ελληνικού σε ξεχωριστές εκτάσεις δεν είναι εφικτός, αφού αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε μια αντιγραφή του υφιστάμενου μοντέλου αστικής ανάπτυξης της Αθήνας, όπου η προσφορά κατοικιών και εμπορικών ακινήτων υπερβαίνει κατά πολύ την υπάρχουσα ζήτηση στην τοπική αγορά. Επισημαίνεται ότι με βάση τις μελέτες, μια «οικοπεδοποίηση» του Ελληνικού, θα είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθούν περίπου 2.500 μικρότερα οικόπεδα σε περιοχή με ήδη κορεσμένη αγορά. Το ακίνητο του Ελληνικού χρειάζεται εντελώς διαφορετική ανάπτυξη από αυτή που προσφέρεται ήδη στην αγορά και αυτό απαιτεί τη συμμετοχή αρχιτεκτονικών γραφείων με σημαντικές διεθνείς διακρίσεις και τεχνογνωσία που μπορούν να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις ενός project τέτοιας παγκόσμιας κλίμακας.
- Η πρόταση (που διατυπώνεται από κάποιους) του διαχωρισμού σε ξεχωριστές εκτάσεις θα μπορούσε δυνητικά να δημιουργήσει τεράστιο χάος στην περιοχή, με πολλά ημιτελή, ή απούλητα, ακίνητα και δημιουργώντας έτσι σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στον ήδη επιβαρυμένο αστικό ιστό της Αθήνας. Τις συνέπειες αυτές θα καλούνταν να τις αναλάβει αναπόφευκτα η κυβέρνηση και κατ΄επέκταση ο Έλληνας φορολογούμενος. Για τον λόγο αυτόν, υπάρχουν ελάχιστα παραδείγματα παγκοσμίως που προωθείται με επιτυχία αυτού του είδους η προσέγγιση.
- Μια μονοθεματική ανάπτυξη σε πάρκο θα δημιουργήσει από τη μια ελάχιστες θέσεις εργασίας, και από την άλλη ένα τεράστιο κόστος λειτουργίας και συντήρησης. Αυτό το κόστος κατά πάσα πιθανότητα θα κληθεί να πληρώνει συστηματικά το κράτος και τελικά ο φορολογούμενος. Οι προσπάθειες για ανάκαμψη από την κρίση απαιτούν επενδύσεις και νέες θέσεις εργασίας και όχι νέες οικονομικές επιβαρύνσεις και κόστη, στα οποία το ελληνικό κράτος δεν θα μπορεί να ανταποκριθεί.
- Μια ανάπτυξη που θα στηρίζεται μόνο σε κατοικίες δεν θα ήταν βιώσιμη, αφού θα πλημμύριζαν εκατοντάδες κατοικίες την τοπική αγορά χωρίς να υπάρχει η αντίστοιχη ζήτηση. Η ζήτηση για νέα οικιστική ανάπτυξη πρέπει να δημιουργηθεί προσεκτικά στην πάροδο του χρόνου, κι έχοντας κατά τα πρώτα στάδια της ανάπτυξης ένα ισχυρό μείγμα νέων πόλων έλξης επισκεπτών (εγκαταστάσεις αναψυχής, εμπορικά μαγαζιά, καθώς και το νέο πάρκο).
- Με βάση την προτεινόμενη αξιοποίηση, η δόμηση προβλέπεται να είναι αρκετά πιο ήπια σε σύγκριση με τους γειτονικούς δήμους. Ειδικότερα, με εξαίρεση τον δήμο Αργυρούπολης, οι μέσες πυκνότητες περιοχών ομόρων δήμων είναι κατά ποσοστό μεγαλύτερες από 28-91%, έναντι μέσης πληθυσμιακής πυκνότητας περιοχής του ακινήτου του Ελληνικού. Αντίστοιχα, οι μέσοι συντελεστές δόμησης σε όλους τους παραπάνω δήμους είναι σχεδόν διπλάσιοι, με τα ποσοστά να κυμαίνονται από + 76 έως + 110/%.
Αναφορικά με τη διαγωνιστική διαδικασία
- Όπως διαβεβαιώνει το ΤΑΙΠΕΔ διαγωνιστική διαδικασία υποβολής προσφορών έγινε κάτω από συνθήκες απόλυτης διαφάνειας, ανταποκρινόμενη στα υψηλότερα διεθνή πρότυπα. Η ελληνική Πολιτεία για αρκετά μεγάλη περίοδο προχώρησε στη συλλογή πληροφοριών και προτάσεων σχετικά με τις βέλτιστες πρακτικές για μεγάλης κλίμακας έργα αστικής ανάπτυξης. Οι εμπειρίες αυτές αξιοποιήθηκαν για την εκπόνηση της τελικής σύμβασης της συναλλαγής, ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της Αθήνας, αλλά και της ελληνικής οικονομίας.
- Το νομικό πλαίσιο σχετικά με το τι μπορεί να αναπτυχθεί είναι λεπτομερέστατο και αρκετά διαφανές. Το πλαίσιο αυτό θα λειτουργήσει ως ένας ισχυρός ρυθμιστικός μηχανισμός για να εξασφαλιστεί ότι το τελικό πρόγραμμα ανάπτυξης θα μεγιστοποιήσει τα θετικά οικονομικά και κοινωνικά οφέλη, ελαχιστοποιώντας παράλληλα τυχόν αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Αναφορικά με την ανάδειξη και ενδυνάμωση περιβαλλοντικής διάστασης της αξιοποίησης
- Η αξιοποίηση του Ελληνικού αποτελεί το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό έργο στην Αθήνα και την Ελλάδα συνολικότερα. Παράλληλα, είναι το πιο «πράσινο» σχέδιο ανάπτυξης ακινήτου στον κόσμο με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα από τα μεγαλύτερα πάρκα σε μία από τις πιο πυκνοκατοικημένες πόλεις στην Ευρώπη.
- Ο πλειοδότης επενδυτής υποχρεώνεται να περιγράψει στο masterplan μια βιώσιμη περιβαλλοντική στρατηγική που θα διασφαλίζει την προστασία του Ελληνικού και των γύρω περιοχών από αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
- Στόχος της αξιοποίησης είναι η επίτευξη μιας ισορροπημένης και περιβαλλοντικά βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης. Για τον λόγο αυτό θα προωθηθεί η χρήση φιλικών προς το περιβάλλον υλικών, μεθόδων και τεχνολογιών, και ειδικότερα η εφαρμογή τεχνικών εξοικονόμησης ενέργειας και νερού και η εκμετάλλευση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Στο πλαίσιο αυτό, θα ακολουθηθούν οι βέλτιστες διεθνείς πρακτικές αναφορικά με τον σχεδιασμό, την κατασκευή, τη χρηματοδότηση και τη λειτουργία του έργου. Θα δημιουργηθούν μοναδικές δυνατότητες αστικής ανάπλασης και αξιοποίησης για τη δημιουργία μιας περιοχής - οροσήμου μεικτών χρήσεων με εθνική σημασία και διεθνή προβολή.
Αναφορικά με την αναβάθμιση διεθνούς εικόνας της Αθήνας και της Ελλάδας
- Μέσα από την αξιοποίηση, εκτιμάται ότι θα υπάρξει επαναπροσδιορισμός της Αθήνας ως πόλης τουριστικού προορισμού και επιχειρηματικού κέντρου και χώρου αναψυχής στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
- Το Ελληνικό αποτελεί το πιο φιλόδοξο και σύνθετο έργο αστικής ανάπλασης στην Ευρώπη, που εκτελείται με 100% ιδιωτικά κεφάλαια. Η αξιοποίηση του Ελληνικού θα στείλει ένα ισχυρό μήνυμα στη διεθνή κοινότητα (ξένα ΜΜΕ, εταίροι μας στην ΕΕ, διεθνείς αγορές) ότι η Ελλάδα αλλάζει ριζικά και αποτελεί πλέον έναν ελκυστικό επενδυτικό προορισμό.