Τα μαλλιά και η γλώσσα ήταν λάθος, αλλά το μόνο που ένοιαζε το κοινό ήταν ότι η μπάντα έπαιζε Μπιτλς. Κι αυτό, στην Κούβα, σε ένα νέο μπαρ που λέγεται Yellow Submarine. Πριν από μερικές δεκαετίες, μια τέτοια συνάθροιση θα μπορούσε να οδηγήσει σε μαζικές συλλήψεις.
Όχι σήμερα. Αλλά ίσως ακριβώς λόγω αυτού του παρελθόντος, το συγκρότημα έπαιζε όπως τότε, την εποχή της αμφισβήτησης. Οι μουσικοί ερμήνευαν το «Dear Prudence» και το «Rocky Raccoon» σαν να ήταν καινούργια τραγούδια. Κι όταν έφτασαν στο «Let It Be», όλος ο κόσμος άρχισε να τραγουδά μαζί, κλείνοντας τα μάτια, σχεδόν σε έκσταση.
«Χωρίς τους Μπιτλς δεν υπάρχει ροκ εντ ρολ», λέει στους Νιου Γιορκ Τάιμς ο Γκίγιε Βιλάρ, από τους ιδρυτές του συγκεκριμένου μπαρ. «Η μουσική αυτή είναι αυθεντική».
Ίσως να είναι έτσι, αλλά οι κουβανοί επαναστάτες δεν ήταν πάντα τόσο σίγουροι. Αν σήμερα οι δεσμοί ανάμεσα στη ροκ και την Αριστερά είναι μάλλον ισχυροί, οι κουβανικές αρχές έβλεπαν κάποτε ο,τιδήποτε εκφραζόταν στην αγγλική γλώσσα ως «αμερικάνικο», άρα προδοτικό. Οι Μπιτλς, μαζί με τα μακριά μαλλιά, τα χαμηλοκάβαλα τζιν και την ομοφυλοφιλία, θεωρούνταν επαρκής λόγος για παρακολούθηση ή σύλληψη.
«Εκείνα τα χρόνια, η Κούβα ήταν μια πολύ σοβαρή χώρα», λέει ο Βιλάρ, που έχει σπουδάσει μουσικολογία.
Πράγματι, πολλοί Κουβανοί θυμούνται ότι μετά την κρίση του Κόλπου των Χοίρων και την επιβολή του αμερικανικού εμπάργκο ήταν αναγκασμένοι να ακούνε Μπιτλς κρυφά. Φεστιβάλ όπως το Γούντστοκ, ή και μικρές συναυλίες ροκ μουσικής, ήταν κάτι άγνωστο στην Κούβα. Κι αυτό εξηγεί σε μεγάλο βαθμό την απήχηση που έχει σήμερα το Yellow Submarine.
Η Κούβα, γράφει ο Ντέιμιεν Κέιβ στους Νιου Γιορκ Τάιμς, είναι πάντα μια χώρα με περιορισμένα μέσα ενημέρωσης. Τα κανάλια που βρίσκει κανείς στην τηλεόραση είναι ελάχιστα. Το Internet λειτουργεί ακόμη με dial-up. Και ενώ η μουσική είναι σχεδόν παντού, το είδος που ακούει κανείς συνήθως είναι τρόβα ή ρέγκε.
«Αυτό το μέρος είναι διαφορετικό», λέει ο Αλεξάντερ Πένια, ένας Κουβανός που σπουδάζει έξω από την Αβάνα και το βράδυ εκείνο κάθεται στο Yellow Submarine με τρεις φίλους του.
Παρ' όλα αυτά, η κυριαρχία του κράτους είναι κι εδώ εμφανής. Πρώτα απ' όλα, το μπαρ, που άνοιξε τον Μάρτιο, ανήκει στο υπουργείο Πολιτισμού. Αυτό σημαίνει ότι η είσοδος είναι φτηνή, μόλις δυόμισι δολάρια. Και τα γκαρσόνια φορούν μαύρη στολή και προειδοποιούν τρεις φορές για τους κινδύνους του αλκοόλ προτού σερβίρουν ένα ποτό.
Ο Βιλάρ επισημαίνει ότι η κυβέρνηση προσπαθεί να κάνει το σωστό: να ξανανοίξει κλειστούς χώρους και να διευρύνει τη νυχτερινή ζωή της Αβάνα. Οι θαμώνες είναι ευχαριστημένοι. Η αλήθεια όμως είναι ότι δεν μοιάζουν με το κοινό ενός δυτικού μπαρ. Όπως σημειώνει ο δημοσιογράφος των Νιου Γιορκ Τάιμς, το Σάββατο που πήγε ο ίδιος στο μπαρ οι θαμώνες έμοιαζαν να παρακολουθούν την αποφοίτηση φίλων τους από το πανεπιστήμιο. Δύο ηλικιακές ομάδες μόνο μπορούσε να δει κανείς. Η μία ήταν οι baby boomers, που έλεγαν ότι έχουν πλέον την ευκαιρία να απολαύσουν πράγματα που δεν μπορούσαν να απολαύσουν στον καιρό τους. «Δεν καταλαβαίνετε», είπε η 50χρονη Μαρίσα Βαλντές, καθώς χόρευε με τον σύζυγό της, αφού φωτογραφήθηκε με ξύλινα ομοιώματα του Τζον, του Πολ, του Τζορτζ και του Ρίνγκο. «Αυτή η μουσική ήταν κάποτε απαγορευμένη!»
Η άλλη ομάδα ήταν εικοσιπεντάρηδες με τζιν και στενά T-shirts, για τους οποίους το Yellow Submarine είναι κάτι καινούργιο. Για πολλούς απ' αυτούς, η κυβέρνηση του νησιού μαθαίνει νέα κόλπα. Για άλλους, η αλλαγή είναι πραγματική.
Αλλά αυτά αποτελούν φιλολογικές συζητήσεις. Η ατμόσφαιρα μέσα στο μπαρ ήταν γιορταστική, κάτι που αποτελεί βέβαια παράδοση στην Κούβα. Ο χορός ήταν ξέφρενος. Κι όταν η μπάντα έπαιξε το «Ηow could i dance with another when Ι saw her standing there», πετάχτηκαν όλοι από τις θέσεις τους και ξεχύθηκαν στην πίστα.
(Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, The New York Times)