Βαθιά ρυτιδιασμένα πρόσωπά, κοντοκουρεμένα μαλλιά, ανδρικά ρούχα, τσιγάρο στο στόμα και συνήθως μια αξίνα στον ώμο. Εκ πρώτης και εκ... δεύτερης όψης πιστεύεις ότι είναι άνδρες. Ακόμη και όταν σου μιλούν δεν καταλαβαίνεις ότι πίσω από αυτό το σκληρό παρουσιαστικό, κρύβεται μια γυναίκα που πριν από πολλά χρόνια αποφάσισε να πετάξει τα φανταχτερά φουστάνια και να ζήσει όλη την υπόλοιπη ζωή της σαν άνδρας. Πρόκειται για τις λίγες, πλέον, γυναίκες που εκούσια ή ακούσια δέχτηκαν να παραμερίσουν τη φύση τους, να ζήσουν ως άντρες και να ορκιστούν ότι θα μείνουν για πάντα παρθένες, προκειμένου να πάρουν την... κληρονομιά της οικογένειας. Οσες έχουν απομείνει τις συναντά κανείς σε χωριά στα βουνά της βόρειας Αλβανίας. Τις ονομάζουν «ορκισμένες παρθένες».
Οι ρίζες αυτής της περίεργης παράδοσης που θέλει τις οικογένειες που έχασαν το αρσενικό τους, να υποχρεώνουν τη μεγαλύτερη κόρη να αναλάβει τα πατριαρχικά καθήκοντα της οικογένειας, χάνονται στο 15ο αιώνα. Ηταν ο μόνος τρόπος, λόγω της άκαμπτης πατριαρχίας που επικρατούσε στη χώρα, η οποία αρνούνταν να δώσει το δικαίωμα στην κληρονομιά σε οποιαδήποτε γυναίκα, μετά τον θάνατο όλων των αντρικών μελών της οικογένειας, να έχουν κάποια περιουσία και άρα ένα κάποιο εισόδημα τα εναπομείναντα μέλη τους.
Σε αντίθεση με τις υπόλοιπες γυναίκες, οι «Burneshas» που μεταφράζεται ως «αυτός-αυτή», μπορούν να πίνουν, να καπνίζουν, να έχουν όπλα και να συναναστρέφονται με άλλους άνδρες. Σε αντάλλαγμα για αυτά τα προνόμια, οι γυναίκες αυτές είναι υποχρεωμένες να τηρήσουν πιστά τον όρκο της αγαμίας. Στην αυστήρά ανδροκρατούμενη, πατριαρχική Αλβανία, αυτός ήταν κάποτε ο μόνος τρόπος για να απολαύσει μια γυναίκα κάποια από τα προνόμια των ανδρών και να ζήσει μέσα σε ένα είδος ελευθερίας.
Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, μια γυναίκα περιγράφεται ως ένας σάκος που πρέπει να υπομένει τα πάντα για όσο ζει στο σπίτι του συζύγου της. Ετσι, δεν είναι λίγες οι γυναίκες που από μόνες τους επέλεξαν να ζήσουν ως άνδρες για να ξεφύγουν από τη μοίρα τους, που τις ήθελε ήδη από την εφηβεία τους να παντρεύονται και να ζουν μια σκληρή ζωή, δουλεύοντας ταυτόχρονα στα χωράφια και στο σπίτι.
Η Καμίλε Στέμα, 92 ετών σήμερα, ζει σαν άνδρας από τα 20 της χρόνια, όταν και έχασε τον πατέρα της. «Το να γίνω άνδρας ήταν ο μόνος τρόπος για να κληρονομήσω τα χωράφια της οικογένειάς μου και να προστατεύσω τις αδελφές μου» εξομολογείται σήμερα μιλώντας στον Ισπανό φωτορεπόρτερ Λουί Νταφό.
Η Στέμα ζει τώρα μόνη της και είναι η τελευταία ορκισμένη παρθένα του χωριού Μπαραγκανές. Οταν ρωτήθηκε για το πώς προσδιορίζει η ίδια τον εαυτό της απάντησε: «Πιστεύω ότι πάντα ήμουν και άνδρας και γυναίκα».
Η 59χρονη Νταϊάνα Ρακίπι αποφάσισε να ζήσει ως άνδρας στην ηλικία των 17 ετών γιατί πάντα της άρεσε να παίζει με αγόρια και το μέλλον της ως γυναίκα δεν την άρεσε καθόλου.
Βέβαια, δεν ήταν λίγες οι οικογένειες που δεν μπόρεσαν να αποδεχθούν την πρόταση της κόρης τους να ζήσει ως άνδρας. Παράδειγμα η 86χρονη σήμερα Χατζάρι, η οποία από τα έξι της άρχισε να ντύνεται και να συμπεριφέρεται σαν αγόρι. Ξυλοκοπήθηκε άγρια από την μητέρα της γι'αυτό και υποχρεώθηκε να φορά φανταχτερά φουστάνια. Χρειάστηκαν έξι χρόνια για να αποδεχθεί ο πατέρας της ότι η κόρη του θα ζούσε πλέον σαν άνδρας και να σταματήσουν τα... βασανιστήρια.
Η Ράπι Λάγι, 77 ετών σήμερα, η οποία ζει σαν άνδρας από τα 12 της, μιλά σήμερα για την επιλογή της αυτή. «Δεν υπάρχει αγάπη στη ζωή μου, αλλά ποτέ δεν το μετάνιωσα. Είχα όπλο και οι άνδρες με φοβούνταν».
Πάντως, ο δρόμος αυτός, το να ζήσει μια γυναίκα ως άνδρας, ήταν και είναι ένας δρόμος χωρίς επιστροφή. Οποια γυναίκα ορκιστεί πως δεν θα παντρευτεί ποτέ και θα μείνει για όλη της τη ζωή παρθένα, γνωρίζει πως δεν θα μπορέσει να γυρίσει στην παλιά της ζωή ποτέ ξανά. Αν ποτέ σπάσει τον όρκο της, η τιμωρία είναι μία: ο άνατος.
Σήμερα, έχουν απομείνει ελάχιστες γυναίκες ορκισμένες παρθένες στην Αλβανία. Μάλιστα, πολλοί Αλβανοί δηλώνουν πώς δεν έχουν ακούσει ποτέ για αυτές. Αλλοι πιστεύουν ότι ήταν απλά ένας μυθικός θρύλος. Σίγουρα, πάντως, στο κοντινό μέλλον, θα είναι...