Έχει περάσει τα τελευταία χρόνια της ζωής του μέσα σε ένα εργαστήριο δίχως παράθυρα του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, κόβοντας εγκεφάλους σε υπερβολικά πολύ λεπτές φέτες.
Σχέδιό του να προσομοιώσει μέσω υπολογιστή έναν τέλεια διατηρημένο εγκέφαλο, τον οποίο εν συνεχεία θα φορτώσει σε ένα ρομποτοειδές σώμα.
Αυτός ο εγκέφαλος θέλει να είναι ο δικός του εγκέφαλος, με όλους τους 100 δισεκατομμύρια νευρώνες του και τις 100 τρισεκατομμύρια συνάψεις του, ο οποίος θα τοποθετηθεί μέσα σε διάφανη κεχριμπαρένια ρητίνη προτού πεθάνει από φυσικά αίτια.
Σύμφωνα με τον εν λόγω νευροεπιστήμονα, ονόματι Κένεθ Χέιγουορθ, ο άνθρωπος έχει τη δυνατότητα να ζήσει για πάντα. Για να το καταφέρει όμως αυτό, πρέπει πρώτα να πεθάνει.
Από τη στιγμή που το σώμα παύει να λειτουργεί, αρχίζει να κατατρώγει τον εαυτό του. Στόχος είναι λοιπόν η απενεργοποίηση των ενζύμων, τα οποία ευθύνονται για την καταστροφή των κυτταρικών ιστών. Αν όλα πάνε κατ' ευχή, μέχρι το 2110 η μεταφορά ή, όπως λέμε κοινώς, η φόρτωση ενός βιολογικού εγκεφάλου σε κάποιο λειτουργικό σύστημα βασισμένο στο πυρίτιο, θα είναι τόσο κοινή πρακτική όσο και η οφθαλμοχειρουργική επέμβαση με λέηζερ.
Το πεδίο πάνω στο οποίο εργάζονται ο Χέιγουορθ και οι συνεργάτες του αποτελεί σχετικά νέο τομέα των νευροεπιστημών, ο οποίος έχει να κάνει με τη συστηματική δομική χαρτογράφηση των νευρωνικών δικτύων του εγκεφάλου.
Τέτοιες έρευνες θα καταφέρουν κάποτε να εξηγήσουν ανθρώπινες λειτουργίες όπως η συνείδηση, η μνήμη, το συναίσθημα, ακόμη και ασθένειες, όπως ο αυτισμός, η σχιζοφρένεια και η νόσος Αλτσχάιμερ.
Η γενική θεωρία που συνοψίζει το πνεύμα της έρευνας είναι η εξής: πολύ απλά, είμαστε το ίδιο το δίκτυο των νευρωνικών συνδέσεών μας. Ο εαυτός μας και όλα όσα σκεπτόμαστε, αισθανόμαστε και πράττουμε είναι χαραγμένα στις καλωδιώσεις του εγκεφάλου μας. Σε αντίθεση με το γονιδίωμα, το οποίο δεν αλλάζει ποτέ, τα νευρωνικά δίκτυά μας διαρκώς αλλάζουν και αναδιαμορφώνονται από τις εμπειρίες μας.
Μέσα όμως από τις εξελίξεις στο ερευνητικό πεδίο τη διατήρησης του εγκεφάλου, της χαρτογράφησης των κυτταρικών ιστών και της υπολογιστικής προσομοίωσης των νευρωνικών δικτύων, ο Χέιγουορθ και η ομάδα του διαβλέπουν και κάτι παραπάνω: μία πιθανή θεραπεία για το θάνατο.
Ενδεχομένως μάλιστα ένα τέτοιο σχέδιο να γίνει πραγματικότητα πριν το τέλος αυτού του αιώνα, χάρη στις νέες τεχνολογίες που επιτρέπουν την αυτοματοποίηση της διαδικασίας χαρτογράφησης ακόμη και των πλέον ασύλληπτων μικροδομών του οργανισμού.
Πώς όμως θα καταφέρει ο Χέιγουορθ να διαρρήξει το φράγμα του θανάτου;
Αφού πρώτα υποβληθεί σε ολική αναισθησία, ένα κοκτέηλ τοξικών χημικών ουσιών θα εγχυθεί στο λειτουργικό ακόμη αγγειακό σύστημά του, θανατώνοντάς τον ακαριαία, διατηρώντας ωστόσο τις πρωτείνες και τα λιπίδια του εγκεφάλου του στη θέση τους, προλαμβάνοντας έτσι τη σήψη. Έπειτα θα του χορηγηθεί σε ενέσιμη μορφή ένα διάλυμα βαρέων μετάλων το οποίο θα κάνει τις κυτταρικές μεμβράνες του ορατές κάτω από το μικροσκόπιο. Στη συνέχεια, θα αφαιρεθεί όλο το νερό από τον εγκέφαλο και τη σπονδυλική του στήλη και στη θέση του θα τοποθετηθεί καθαρή πλαστική ρητίνη που θα προστατεύσει τους νευρώνες και τις συνάψεις του. Καθώς λέει ο ίδιος χαριτολογώντας, ο εγκέφαλός του θα είναι το πιο τέλεια διατηρημένο απολίθωμα στην ιστορία του πλανήτη.
Τέλος, ο πλαστικοποιημένος εγκέφαλός του θα κοπεί σε λεπτές φέτες και θα απεικονισθεί με τη βοήθεια ενός μικροσκοπίου ηλεκτρονίων. Ο φυσικός του εγκέφαλος θα καταστραφεί, αφήνοντας στη θέση του ένα ακριβές έκτυπο της νευρωνικής διασυνδετότητάς του.
Σε εκατό χρόνια από τώρα, οι επιστήμονες θα μπορούν να προσδιορίσουν τη λειτουργία του κάθε νευρώνα και της κάθε σύναψης του εγκεφάλου του, κάτι που θα τους επιτρέψει να κατασκευάσουν υπολογιστικά μία ακριβή προσομοίωση του νοητικού μηχανισμού του.
Και εφόσον η διαδικασία πλαστικοποίησης θα έχει διατηρήσει εξίσου τα νεύρα της σπονδυλικής στήλης του, ο Χέιγουορθ ελπίζει ότι ο ψηφιακά αναπαραγμένος νους θα μπορεί να συνδεθεί με ένα ρομποτοειδές σώμα.
Και όλα αυτά δεν αποτελούν επιστημονική ονειροφαντασία, αλλά εφικτή πραγματικότητα που είναι θέμα χρόνου να τη δούμε να παίρνει σάρκα και οστά και για την οποία μπορεί να μάθει κανείς περισσότερα από τη μελέτη του Sebastian Seung με τίτλο: Connectome: How The Brain's Wiring Makes Us Who We Are (Houghton Mifflin Harcourt).