Το περασμένο Σάββατο, ελεύθερη μετά από διετή φυλάκιση, η Γιούλια Τιμοσένκο απευθύνθηκε σε χιλιάδες άτομα που είχαν συγκεντρωθεί στην πλατεία Ανεξαρτησίας του Κιέβου. Πολλοί είδαν μια προσπάθεια να γίνει για λίγο... Νέλσον Μαντέλα.
Οπως υπογραμμίζει ο Κρίστιαν Κάιλ στο Foreign Policy, υπάρχουν κάποια κοινά σημεία. Οπως ο αποθανών Nοτιοαφρικανός ηγέτης, έτσι και η Τιμοσένκο, έγινε ηρωίδα και σύμβολο ενός πολιτικού κινήματος. Για τον έναν ήταν το τέλος του απαρτχάιντ, για την άλλη ήταν να πάψει οριστικά η Ουκρανία να είναι ρωσικός δορυφόρος.
Οπως ο Μαντέλα στο Σοβέτο
Οπως ο Μαντέλα επέμεινε να μιλήσει από ένα στάδιο του Σοβέτο και να ανακοινώσει από εκεί το μανιφέστο της πολιτικής του, έτσι και η Τιμοσένκο πήγε κατευθείαν από την φυλακή στο Maidan, όπως αποκαλείται η κεντρική πλατεία του Κιέβου όπου διαδραματίστηκαν όλα τα πρόσφατα γεγονότα.
Σε μια θερμή ομιλία έπλεξε το εγκώμιο των διαδηλωτών, καθισμένη πάνω σε αναπηρικό καροτσάκι και έμοιαζε συγκινημένη, σχεδόν έτοιμη να βάλει τα κλάματα. «Είναι η δική σας νίκη. Κανένας πολιτικός, κανένας διπλωμάτης δεν θα μπορούσε να κάνει αυτό που κάνατε. Νικήσατε τον καρκίνο αυτής της χώρας» είπε.
Το πρόβλημα είναι η Γιούλια Τιμοσένκο δεν είναι ο Νέλσον Μαντέλα. Ο Nοτιοαφρικανός ηγέτης καλούσε σε ενότητα και σύμπνοια, η Τιμοσένκο δίχασε.
Μάλωσε με όλους
Πριν από 10 χρόνια οι Ουκρανοί καταδίωξαν τον Γιανουκόβιτς και τοποθέτησαν στην ηγεσία τον Βίκτορ Γιουτσένκο, ο οποίος επέλεξε την Γιούλια Τιμοσένκο για πρωθυπουργό. Αλλά μόλις κέρδισε την εξουσία το ντουέτο άρχισε να φιλονικεί και γρήγορα διασπάθισε το κεφάλαιο της Πορτοκαλί Επανάστασης. Δέκα χρόνια αργότερα, η Ουκρανία βρίσκεται με μια οικονομία αδύναμη και άτονη, πολύ κατώτερη από τη γείτονα Πολωνία.
Μετά από μια επεισοδιακή Πρωθυπουργία, η Τιμοσένκο προσπάθηκε να κερδίσει την προεδρία, το 2010. Αντίπαλός της ήταν ο ίδιος ο Γιανουκόβιτς, ο άνθρωπος τον οποίο μόλις εξεδίωξαν οι Ουκρανοί. Παρά το γεγονός ότι είχε γίνει σούπερ σταρ, η Τιμοσένκο, έχασε από τον Γιανουκόβιτς, με ελεύθερες και δίκαιες εκλογές.
Στις επόμενες ημέρες πιθανόν η Τιμοσένκο να κληθεί ως σωτήρας της Ουκρανίας για να ενώσει ξανά τη χώρα. Μπορεί, όμως, να κάνει εν έτει 2014, αυτό που απέτυχε να κάνει το 2010;
Εβίτα Περόν και Θάτσερ
Σίγουρα η Τιμοσένκο θεωρεί ότι είναι η μετεσάρκωση της Εβίτα Περόν και δεν κρύβει τον θαυμασμό της για την Μάργκαρετ Θάτσερ. Και έχει το στυλ. Δυτικά ενδύματα, αλλά και και ουκρανική παράδοση, εμφάνιση μεσαιωνικής αγίας, στεφάνι με ξανθιά κοτσίδα στα μαλλιά και ρητορική-πυρκαγιά, κάνουν την Τιμοσένκο μια από τους πιο ταλαντούχους πολιτικούς του κόσμου.
Κυνική, φιλόδοξη, ωμή
Ωστόσο, πίσω από αυτό το βερνίκι κρύβεται μια κυνική, φιλόδοξη και ωμή γυναίκα. Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του 2010 είχε φουσκώνει τον κίνδυνο μιας γρίπης των χοιρινών ώστε να γίνει αγαπητή και να κερδίσει ψήφους. Οι ομιλίες της εναντίον της διαφθοράς του Γιανουκόβιτς δεν κρύβουν το γεγονός ότι στη δεκαετία του 1990 έκανε μεγάλη περιουσία ως επικεφαλής θυγατρικής ενέργειας. Τα περισσότερα από αυτά τα χρήματα βρίσκονται σήμερα σε τράπεζες της Ελβετίας.
Σήμερα ο μεγαλύτερος φόβος της Ουκρανίας είναι η απόσχιση και η διαίρεση της Ουκρανίας μεταξύ ενός ανατολικού ρωσόφωνου τμήματος και ενός δυτικού φιλοευρωπαϊκού τμήματος. Η ίδια η Τιμοσένκο είναι το έμβλημα της γλωσσολογικής διαίρεσης της Ουκρανίας. Γεννήθηκε ως ρωσόφωνη στην ανατολική Ουκρανία, αναγκάστηκε να μάθει ουκρανικά και από τότε αρνείται να χρησιμοποιήσει τη ρωσική γλώσσα.
Μπορεί η Τiμοσένκο, αν δεν συμβούν χειρότερα στην Ουκρανία, να ενώσει ανατολή και δύση της χώρας; Ισως, αλλά τίποτα στο βιογραφικό της δεν σηματοδοτεί πώς θα το κάνει.
Ο Γιουτσένκο την κάνει πρωθυπουργό: