Ακόμη μια ιστορία ελληνικής «τρέλας» έρχεται στο φως και αφορά μια λιβυοελληνική εταιρεία που συστήθηκε με εγγυητή το ελληνικό Δημόσιο για να «τρέξει» έναν στόλο από δέκα αλιευτικά σκάφη τα οποία δεν είδε κανείς ποτέ.Οπως αποκαλύπτει σε ρεπορτάζ της η «Καθημερινή» κανένας δεν γνωρίζει σήμερα σχεδόν τίποτα για την εταιρεία ΕΤΑΝΑΛ Α.Ε., ούτε ποιοι δούλεψαν τα εν λόγω πλοία ούτε τι έχουν απογίνει αυτά
Η ιστορία ξεκινάει την δεκαετία του 1970 στη Βεγγάζη της Λιβύης και καταλήγει στην Αθήνα όπου βρίσκεται σε εξέλιξη μια εκκαθάριση από τις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές, ενώ, μόλις τώρα αποκαλύπτεται πως το ελληνικό Δημόσιο πλήρωνε επί δεκαετίες ένα δάνειο με το οποίο συμμετείχε η χώρα μας στο κεφάλαιο αυτής της εταιρείας – φάντασμα.
Το θέμα αναδύθηκε έπειτα από την πρόσφατη απορρόφηση, από τον Οργανισμό Κεντρικής Αγοράς Αθηνών, της Εταιρείας Ανάπτυξης Αλιείας – ΕΤΑΝΑΛ Α.Ε. . Το Δημόσιο συμμετείχε σε αυτή με ποσοστό 49% από το 1983, ενώ το υπόλοιπο 51% ανήκε στη λιβυκό κράτος.
Η εκκαθάρισή της δεν φαίνεται να έχει... ξεκαθαρίσει τα περιουσιακά της στοιχεία -με εξαίρεση ένα πλοίο δεσμευμένο από πιστωτές- αφού είναι άγνωστο εάν υπάρχουν ή αν θα «πιάσουν» ποτέ ελληνικό λιμάνι τα πλοία της. Αγνωστο παραμένει επίσης και το ποιοι τα διαχειρίστηκαν.
Ολα αρχίζουν το 1977 όταν, στο πλαίσιο διακρατικής συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης, συστήνεται η εταιρεία με την επωνυμία Λιβυοελληνική Αλιευτική ΑΕ με σκοπό την εκμετάλλευση θαλάσσιων πόρων. Στο μετοχικό κεφάλαιο συμμετείχαν το λιβυκό κράτος με ποσοστό 51% και το ελληνικό κράτος με ποσοστό 49%. Παρά τις όποιες προσπάθειες η εταιρεία αυτή δεν κατάφερε ποτέ να εδραιωθεί και να εκπληρώσει τον σκοπό της.
Εξαιτίας αυτού αδρανοποιήθηκε και στις 8 Οκτωβρίου τέθηκε με απόφαση της γενικής συνέλευσης υπό εκκαθάριση.
«Οι εκκαθαριστές όφειλαν να πάρουν τα αναγκαία μέτρα και να διεκπεραιώσουν την εργασία τους μέσα σε τέσσερις μήνες. Ωστόσο, η εκκαθάριση αυτή δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη και σήμερα», αναφέρει η διοίκηση του ΟΚΑΑ που βρήκε στα συρτάρια της ΕΤΑΝΑΛ την υπόθεση, αποπλήρωσε το δάνειο που είχε συναφθεί για να διασφαλισθεί η ελληνική συμμετοχή στην εταιρεία και έστειλε την υπόθεση στις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές.
Σύμφωνα πάντα με την «Καθημερινή», ναυτιλιακού κύκλοι που μίλησαν στην εφημερίδα αναφέρουν πως «Τα μυστικά της Λιβυοελληνικής μάλλον τα πήρε μαζί, στον τάφο του, ο... Καντάφι ή μαζεύουν σκόνη σε κάποιο φωριαμό της Γενικής Διεύθυνσης Αλιείας». Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, που επικαλούνται με τη σειρά τους διεθνή αρχεία, 8 από τα 10 πλοία της εταιρείας πέρασαν στην ιδιοκτησία του λιβυκού Δημοσίου το 1992.
Η ΕΤΑΝΑΛ για τη συμμετοχή της στο μετοχικό κεφάλαιο, είχε λάβει δάνεια από το ελληνικό Δημόσιο συνολικού ύψους 117 εκατομμύρια δραχμές με διάρκεια αποπληρωμής 30 ετών (1980 – 2009).
Μάλιστα, το 1981 η οικονομική επιτροπή της κυβέρνησης αποφάσισε πως σε περίπτωση αδυναμίας της ΕΤΑΝΑΛ να εξοφλήσει τις δόσεις, αυτές θα καλύπτονταν από το Δημόσιο, και ενέκρινε τη διάθεση για τον σκοπό αυτό ποσού από την ετήσια επιχορήγηση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων του υπουργείου Γεωργίας και ειδικότερα της Διεύθυνσης Αλιείας.
Η διεύθυνση φέρεται να σταμάτησε τις πληρωμές το 1988 και τα χρήματα άρχισαν να πληρώνονται από τον κοινό λογαριασμό το οποίο διατηρούν οι Ιχθυόσκαλες, επιβαρύνοντας εμμέσως το Δημόσιο και την εμπορική δραστηριότητα της αλιείας.
Αν και είναι εξαιρετικά δύσκολη η απεικόνιση του ποσού αυτού σε σημερινά δεδομένα, κατά προσέγγιση υπολογισμοί, σε σημερινή αξία, ανεβάζουν το προσαρμοσμένο για τον πληθωρισμό κονδύλι σε πάνω από 1,5 εκατ. ευρώ.
Μόλις ένα από τα δέκα πλοία έχει εμφανιστεί
Αλλο ένα χαρακτηριστικό της «σκοτεινής» αυτή ιστορίας είναι πως στα τέλη του 1987 εκκαθαριστής ο οποίος ασχολούνταν με το θέμα ανέφερε πως το μόνο σκάφος που εμφανίζεται στη διαδρομή της, το «ΜΑΛΕΑΣ», ήταν αγκυροβολημένο στην Ιχθυόσκαλα Πειραιά, αλλά ήταν αδύνατο να εκποιηθεί λόγω δικαστικής υπόθεσης πρώην νομικού συμβούλου και μέλους του Δ.Σ. της εταιρείας, ο οποίος άσκησε αγωγή για οφειλόμενους μισθούς και δέσμευσε το πλοίο. Δεύτερη εκκρεμότητα αφορούσε εγγυητική επιστολή στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και καταθέσεις της εταιρείας στην Bank of America, οι οποίες ήταν δεσμευμένες.
Η εφημερίδα σημειώνει, ακόμη, πως περισσότερα από δέκα χρόνια μετά, το 1999, και ενώ το θέμα της εκκαθάρισης ακόμα «σερνόταν» χωρίς κανείς να ξέρει τουλάχιστον αρμοδίως πού είναι τα πλοία, η ελληνική πλευρά απέστειλε αίτημα συνδρομής στην ελληνική πρεσβεία της Λιβύης ζητώντας συνάντηση μεταξύ Ελλήνων και Λίβυων εκπροσώπων. Ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες μιλούν για ελληνικό κλιμάκιο που έφτασε στο αεροδρόμιο της Τρίπολης της Λιβύης αλλά «του υποδείχθηκε να επιστρέψει πάραυτα».
Για την ιστορία, τέλος, θα πρέπει να αναφερθεί ότι η ΕΤΑΝΑΛ ή Εταιρεία Ανάπτυξης Αλιείας, που πρωταγωνίστησε, επίσης, στην όλη ιστορία, ιδρύθηκε το 1968 ως θυγατρική της Ελληνικής Τράπεζας Βιομηχανικής Αναπτύξεως (ΕΤΒΑ). Το 1972 η διοίκηση και διαχείριση στις Ιχθυόσκαλες του Δημοσίου, το αντικείμενο δηλαδή της ΕΤΑΝΑΛ, ανατέθηκε στην Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδος, ταυτόχρονα με την εξαγορά από την τελευταία του 75% των μετοχών της ΕΤΑΝΑΛ. Το 2008 το ελληνικό Δημόσιο αγοράζει και πάλι από την τράπεζα το σύνολο του μετοχικού κεφαλαίου της ΕΤΑΝΑΛ και τον Νοέμβριο του 2011 το εισφέρει στον ΟΚΑΑ ο οποίος και ολοκληρώνει την απορρόφησή της τον Απρίλιο του 2014.
Φωτογραφία Eurokinissi