Ευτυχείς αισθάνονται στο οικονομικό επιτελείο από την υπέρβαση του στόχου των εσόδων το 2013, όπως επίσης από τη συγκράτηση των νέων ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο, παρά το ότι η άλλη όψη του νομίσματος είναι ότι οι φορολογούμενοι έχουν γονατίσει υπό το βάρος των σωρευμένων φόρων. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε το υπουργείο Οικονομικών, οι οφειλές προς το Δημόσιο αυξήθηκαν σε ετήσια βάση κατά 13,7% (από ?53,1 δισ. σε ?63,7 δισ.), ενώ για το αντίστοιχο διάστημα του 2012 η αύξηση ήταν της τάξης του 24,1% (από ?45,1 δισ. σε ?56,1 δισ.). Τι σημαίνει αυτό; Ότι το υπουργείο Οικονομικών πανηγυρίζει γιατί πέρσι οι οφειλές αυξήθηκαν κατά. μόλις 10,6 δις ευρώ, ενώ το 2012 είχαν αυξηθεί κατά 11 δις ευρώ!!!Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι. «καμπάνες» ηχούν πλέον πιο «βαριά». Συγκεκριμένα, οι κατασχέσεις εις χείρας τρίτων αυξήθηκαν σε πλήθος κατά 40,4% σε σχέση με το 2012 ενώ ως αποτέλεσμα αυτών, εισέρρευσαν στα κρατικά ταμεία ?687 εκ. από ληξιπρόθεσμες οφειλές τρίτων προς το Δημόσιο (ποσό αυξημένο κατά 78% σε σχέση με το 2012). Επίσης οι ποινικές διώξεις, μέτρο που στην πράξη ενισχύει σημαντικά τη Φορολογική Συμμόρφωση κυρίως έναντι των μεγαλοοφειλετών και εφαρμόζεται συνδυαστικά με άλλα μέτρα στη διαδικασία της αναγκαστικής είσπραξης, αυξήθηκαν το 2013 κατά 25,5%.
Το άλλο σημείο των ανακοινώσεων του υπουργείου Οικονομικών που προκαλεί αίσθηση είναι ότι την ώρα που δέχεται καταιγισμό πυρών για τα νέα φοροπρόστιμα κι ενώ υπόσχεται διορθώσεις, υποστηρίζει ότι με το νέο πλαίσιο εξορθολογίζονται οι προηγούμενες στρεβλώσεις, που είχαν ως αποτέλεσμα τα απογοητευτικά ποσοστά ανάκτησης (μόλις 0,44%).
Αναλυτικά η ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών
Τα συνολικά έσοδα των Δ.Ο.Υ για το έτος 2013 ανέρχονται σε 38,14 δισ., εμφανίζοντας υπέρβαση κατά 1,75% (ήτοι κατά 652,8 εκ.) συγκριτικά με τους στόχους του προϋπολογισμού. Πιο συγκεκριμένα, οι εισπράξεις από Φ.Π.Α. υπερκάλυψαν το στόχο κατά 3,2% (σε απόλυτο ποσό ?292,5 εκ.), ενώ τα λοιπά έσοδα των Δ.Ο.Υ κατά 1,3% (σε απόλυτο ποσό ?360,2 εκ.).
Οι ετήσιες επιστροφές φόρων διαμορφώθηκαν στα ?3,70 δισ. έναντι ?2,90 δισ., που προβλέπονταν στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού, ήτοι σημειώθηκε σημαντική υπέρβαση κατά 27,47%.
Επιπροσθέτως, σημαντική μείωση του ρυθμού αύξησης των ληξιπροθέσμων απαιτήσεων του Δημοσίου σημειώθηκε το δωδεκάμηνο του 2013 σε σύγκριση με το δωδεκάμηνο του 2012. Πιο συγκεκριμένα, οι οφειλές προς το Δημόσιο αυξήθηκαν σε ετήσια βάση κατά 13,7% (από ?53,1 δισ. σε ?63,7 δισ.), ενώ για το αντίστοιχο διάστημα του 2012 η αύξηση ήταν της τάξης του 24,1% (από ?45,1 δισ. σε ?56,1 δισ.).
Σε σχέση με τις εισπράξεις ληξιπρόθεσμων οφειλών, οι ετήσιες αθροιστικές εισπράξεις επί του συνολικού χαρτοφυλακίου ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων (Παλαιών και Νέων) σημείωσαν νέο ιστορικό υψηλό και ανήλθαν στα ?3,26 δισ., αυξημένες κατά 31,8% σε σχέση με το 2012 και κατά 49,2% σε σχέση με το 2011. Ενδεικτικά αναφέρουμε, ότι η ανάλογη αύξηση από το 2011 στο 2012 ήταν μόλις 13,2%. Από το συνολικό αυτό ποσό είσπραξης, το ?1,52 δισ. αφορά σε Παλαιά και το ?1,74 δισ. σε Νέα ληξιπρόθεσμα. Κατανεμημένα ανά είδος βασικού φόρου, το 2013 εισπράχθηκαν (Νέα Ληξιπρόθεσμα) ?890 εκ. ? από φόρους στο Εισόδημα, ?460 εκ. από Φ.Π.Α., μόλις ?10,2 εκ. από Κ.Β.Σ. και ?380 εκ. από Λοιπές Απαιτήσεις. Αντίστοιχα για τα Παλαιά ληξιπρόθεσμα ?810 εκ. από φόρους στο Εισόδημα, ?289 εκ. από Φ.Π.Α., μόλις ?20,9 εκ. από Κ.Β.Σ και ?400 εκ. από Λοιπές Απαιτήσεις.
Το αξιοσημείωτο στην εικόνα αυτή είναι πως τα ποσοστά ανάκτησης για τα πρόστιμα Κ.Β.Σ. είναι μόλις 0,44% στα Νέα ληξιπρόθεσμα και 0,1% για τα Παλαιά ληξιπρόθεσμα. Αυτό καταδεικνύει πως το πρόβλημα με αυτά τα πρόστιμα είναι η παράλογη δομή τους που εκ της φύσης της δυσχεραίνει την είσπραξη, πράγμα που εξορθολογίζεται σε σημαντικό βαθμό με τον νέο ΚΦΔ.
Κρίνεται ιδιαίτερα σημαντικό να τονιστεί ότι στην κατηγορία Λοιπών Απαιτήσεων, συμπεριλαμβάνονται και τα Δάνεια (με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου). Η κατηγορία αυτή (που κατατάσσεται στα μη φορολογικά έσοδα πλην όμως προσμετράται στα ληξιπρόθεσμα, Παλαιά και Νέα) προσέθεσε το 2013 στο συνολικό χαρτοφυλάκιο ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων ?1,63 δισ. από τα οποία η είσπραξη ήταν επίσης πολύ μικρή. Ακόμη, πως στο συνολικό χαρτοφυλάκιο ληξιπροθέσμων οι μη φορολογικές απαιτήσεις (κατηγορία που περιλαμβάνει τα δάνεια και τα πρόστιμα Κ.Β.Σ.) αποτελούν το 48%!
Τα ως άνω εισπρακτικά αποτελέσματα επιτεύχθηκαν ως αποτέλεσμα σημαντικών οργανωτικών και διοικητικών αλλαγών στο φοροεισπρακτικό μηχανισμό αλλά και της εντατικοποίησης των αναγκαστικών μέτρων είσπραξης στις περιπτώσεις εκείνες που τα μοντέλα ανάλυσης κινδύνων υποδεικνύουν. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι οι κατασχέσεις εις χείρας τρίτων αυξήθηκαν σε πλήθος κατά 40,4% σε σχέση με το 2012 ενώ ως αποτέλεσμα αυτών, εισέρρευσαν στα κρατικά ταμεία ?687 εκ. από ληξιπρόθεσμες οφειλές τρίτων προς το Δημόσιο (ποσό αυξημένο κατά 78% σε σχέση με το 2012). Επίσης οι ποινικές διώξεις, μέτρο που στην πράξη ενισχύει σημαντικά τη Φορολογική Συμμόρφωση κυρίως έναντι των μεγαλοοφειλετών και εφαρμόζεται συνδυαστικά με άλλα μέτρα στη διαδικασία της αναγκαστικής είσπραξης, αυξήθηκαν το 2013 κατά 25,5%.
Μεγάλη μείωση από 1/1 - 31/12/2013 επιτεύχθηκε και στον αριθμό των Φυσικών Προσώπων με ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο κατά 191.000 (από 2,548 εκ σε 2,347 εκ). Σε απόλυτο μέγεθος, οι αντίστοιχες οφειλές τους αυξήθηκαν κατά 13,1% στα ?23,43 δισ. έναντι συνολικής αύξησης (τόσο Φυσικών όσο και Νομικών Προσώπων) ληξιπρόθεσμων οφειλών 13,8%. Στον αντίποδα, ο αριθμός των Νομικών Προσώπων αυξήθηκε κατά 202% ενώ οι αντίστοιχες οφειλές τους κατά 14,2% κυρίως λόγω των συνθηκών της αγοράς (περιορισμένη ζήτηση, πτώση τιμών κλπ) αλλά και του φαινομένου της πιστωτικής ασφυξίας, που ακόμη και το 2013 ήταν υπαρκτό. Σε ό,τι αφορά στον αυξημένο αριθμό των Νομικών Προσώπων, εμφάνισε τους τελευταίους τέσσερις μήνες του 2013 εμφανή τάση σταδιακής αποκλιμάκωσης που εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί και το πρώτο εξάμηνο του 2014, επανερχόμενο σε φυσιολογικά επίπεδα.
Αναφορικά στις ρυθμίσεις βεβαιωμένων και ληξιπρόθεσμων οφειλών (ν. 4152/2013), το 2013 εντάχθηκαν σε αυτές (Τελευταία Ευκαιρία και Πάγια ρύθμιση) 157.000 οφειλέτες (Φυσικά και Νομικά πρόσωπα) που διατηρούν ρυθμισμένες οφειλές συνολικού ύψους ?1,15 δισ., ενώ συνολικά εισπράχθηκε από αυτούς έως τις 31/12/2013 το ποσό των ?235,9 εκ.
Τέλος με την αναδιοργάνωση της Φορολογικής Διοίκησης και την εντατικοποίηση των εισπρακτικών ενεργειών, επιτεύχθηκε και μεγάλη αύξηση των εσόδων από άμεσους και έμμεσους φόρους ΠΟΕ (παρελθόντων οικονομικών ετών). Συγκεκριμένα, για το έτος 2013 έχουν εισπραχθεί από τους εν λόγω φόρους ?3,36 δισ. έναντι ?2,26 δισ. που είχαν εισπραχθεί το έτος 2012 (+ 48,7%). Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στην αποτελεσματική είσπραξη του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας (ετών 2011 έως 2013) καθώς και στην σημαντικά αυξημένη είσπραξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών έναντι των αντίστοιχων εισπράξεων του έτους 2012 (όπως ήδη αναφέρθηκε).